Њзбекистон республикаси олий ва њрта



Yüklə 0,71 Mb.
səhifə57/119
tarix29.10.2022
ölçüsü0,71 Mb.
#66804
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   119
«Milliy istiqlol Foyasi» fanining maqsad va vazifalari

Mafkuraviy profilaktika - mafkuraviy immunitet tizimini shakllantiruvchi bosh omildir. U o‘z mohiyatiga ko‘ra yot g‘oyalarning kirib kelishining oldini olish va ularni yo‘qotishga qaratilgan chora-tadbirlar majmuini o‘z ichiga oladi. Demak, mafkuraviy profilaktika xilma-xil shakllar ijtimoiy institutlar tomonidan amalga oshiriladigan g‘oyaviy-tarbiyaviy, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, ma'naviy ishlar majmuini, bu sohada to‘g‘ri tashkil etilgan ta'lim-tarbiya tizimini qamrab oladi.
Millat ma'naviyati harakteriga quyidagi zaiflik belgilari salbiy ta'sir etishi mumkin:

  • xafsalasizlik; - johillik;

  • befarqlik; - hudbinlik;

  • g‘ayratsizlik; - yalqovlik va h.k.

  • qo‘pollik;

Hozirgi fan va texnologiyalar ravnaqi davrida boshqa kishilarning ongi va qalbiga yashirin, g‘araz maqsad bilan ta'sir ko‘rsatishni ifodalashda manipulyasiya (manus - qo‘l) so‘zi, ya'ni «ob'ekt ustidan biror maqsadda ish olib borish» ma'nosida ishlatilmoqda. Bunda chaqqonlik, mahorat talab qilinishi ko‘zda tutiladi. Shu sababli, «manipulyasiya»ni ko‘chma ma'noda «odamlar bilan ob'ekt sifatida munosabatga kirishish» deb ham tushuntirish mumkin. Bunda «boshqalarga bildirmasdan, asl maqsadni yashirin tutgan holda boshqalar ustidan hukmronlik qilib, o‘zi istagan xulq-atvorni shakllantirish»dan iborat.
Shaxsning mafkuraviy immunitetiga ta'sir ko‘rsatish jarayoni mani-pulyasiya tushunchasida aks etadi. Chunki, «davlatchi»ning ta'siri 1) shaxsga nisbatan zo‘rlik, kuch ishlatilmaydi, balki ma'naviy, psixologik xususiyatga ega; 2) bu ta'sirda asl maqsad yashirin qoladi. Shuning uchun ham «islom dini niqobida» degan ibora ishlatiladi; 3) g‘oyaviy manipulyasiya, zimdan ta'sir ko‘rsatuvchidan mahorat va bilimni talab qiladi. Shuning uchun ham g‘oyaviy manipulyasiyani mafkuraviy kurash, yot mafkuralar tomonidan qo‘llanilayotgan ta'sir texnologiyasining tarkibiy qismi, deb atash mumkin. Ya'ni, manipulyasiya odamni u yoki bu ishni qilishga emas (targ‘ibot va tashviqotdan farqli o‘laroq), balki shu ishni qilishga xohish, istak uyg‘otishga xizmat qiladi.
Har bir kishi yoki jamoa, jamiyat mafkuraviy immunitetni besh darajaga bo‘lib o‘rganish, baholash, uni shu asosda takomillashtirish mumkin:
1. Mafkuraviy immunitetning quyi darajasi - shaxs, jamoa, jamiyat yuqoridagi bilimlardan xabardor emas, buzg‘unchi mafkuraviy g‘oyalarga befarq, loqayd.
2. Darajasi - bilimlar bor, lekin ular his qilinmagan, sistemalashmagan, shu sababli ularni buzg‘unchi mafkuraviy g‘oyalarga qarshi ishlatishga tayyor emas.
3. Mafkuraviy bilimlarga ega, lekin ular nazariy, shaxs, jamiyat ularni qo‘llashga qiynaladi.
4. Asosli bilimlarga ega, vaziyatni to‘g‘ri baholay oladi, ichki va tashqi siyosiy, mafkuraviy ta'sirlarga qarshi immunitet shakllangan va uni ongli ravishda ishlatadi.
5. Oliy daraja - mukammal g‘oyaviy, siyosiy, iqtisodiy bilimlarga ega va bu bilimlarni bemalol amalda qo‘llab, buzg‘unchi mafkuraviy, siyosiy g‘oyalarni doimo hamma joyda fosh qila oladi.

Yüklə 0,71 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   119




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin