O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETINING FARG’ONA FILIALI
691-21 guruhi
Kompyuter arxitekturasi fanidan
Bajardi: MA’RUFJONOV M. M
Qabul qildi: KOMILOV D. R.
Farg’ona-2023
5-6-amaliy mashg‘ulot.
Chastota modulyatsiyasi. ChM signallarni hosil qilish.
Ishdan maqsad:
talabalarga joriy mavzuga
oid bilimlarni berish hamda
tegishli qurilmalar, uning ish tamoyili hamda signallarini shakllantirish shuningdek
ularni qayta ishlash prinsiplarini o‘rgatishdan iborat.
Topshiriq:
joriy mavzuga oid bilimlarni shu ko‘rsatmaga asosan
mustahkamlash, tegishli tizim bo‘lsa u auditoriyada bo‘lsa to‘g‘ridahto‘g‘ri
o‘qituvchiga o‘z xulosa va bilimlarini namoyon etish xam hisobotlar tuzishdan iborat.
Nazorat savollari
1. Chastota modulyatsiyasi nima?
2. Varikap yordamida ChM signal olish sxemasini
chizing va uning ishlash
prinsipini tushuntiring.
3. ChM signal spektri kengligi qanday aniqlanadi?
4. Chastota og'ishi (deviatsiyasi) ∆fd va chastota modulyatsiyasi indeksi MChm
tarifini bering.
5. Modulyatsiyalovchi signal chastotasi chastota og'ishi ∆fd
va chastota
modulyatsiyasi indeksi Mchm ga qanday ta'sir qiladi?
6. Burchak modulyatsiyasi nima va uning qanday turlarini bilasiz?
Javoblar.
1. Burchak modulyatsiyasida tashuvchi tebranishning amplitudasi doimiy saqlanadi,
foydali axborot esa chastota yoki fazaning o‘zgarishida aks etadi. Agar
modulyatsiyalovchi signal ta’sirida tashuvchi tebranishning chastotasi o‘zgarsa,
bunday modulyatsiya chastota modulyatsiyasi (ChM) deb ataladi.
2
.
Varikap yordamida ChM signal olish sxemasining ishlash prinsipi boshqaruvchi
elementi
𝑋𝑏
(
𝑡
) sifatida varikapdan foydalanilgan chastota modulyatorining sxemasi
keltirilgan.
𝑋𝑏
(
𝑡
) modulyatsiyalovchi kuchlanish
𝑢𝑚
(
𝑡
) orqali boshqariladi.
3. ChM signal spektri kengligi
∆ω
сп.чм
= 2(M
чм
+ 1)Ω
4. Chastota maksimal qiymati ω ning ω0 dan farqi ∆ωd chastota deviatsiyasi deb
ataladi.
5. ChMda modulyatsiyani xarakterlovchi parametr chastota deviatsiyasi ∆
𝜔
bo‘lib,
u modulyatsiyalovchi signal chastotasiga bog‘liq emas. Ushbu holda modulyatsiya
indeksi Ω chastotaga teskari proporsional: ∆
𝜔
=
const
𝛽
= ∆
𝜔
/Ω.
6. Burchak modulyatsiyasida tashuvchi tebranishning amplitudasi doimiy saqlanadi,
foydali axborot esa chastota yoki fazaning o‘zgarishida aks etadi. Agar
modulyatsiyalovchi signal ta’sirida tashuvchi tebranishning chastotasi o‘zgarsa,
bunday modulyatsiya chastota modulyatsiyasi (ChM); fazasi o‘zgarsa, bunday
modulyatsiya faza modulyatsiyasi (FM) deb ataladi.
Ushbu ikki tur modulyatsiya
bir-biri bilan chambarchas bog‘liq bo‘lganligi sababli burchak modulyatsiyasi
deyiladi.
Xulosa
Men ushbu Chastota modulyatsiyasi.CHM
signallarni qayta ishlash
mavzusini bajarish mobaynida tegishli qurilmalar, ularning ish tamoyillari hamda
signallarini shakllantirish shuningdek ularni
qayta ishlash prinsiplarini, burchak
modulyatsiyasi,chastota modulyatsiyasi kabi ma’lumotlarni o’zlashtirdim.