Zbekiston respublikasi

1.3.2. Mexatronika tizimlarining yaratish prinsiplari
Mexatronik qurilmasi quyidagi xususiy yaratish prinsiplari belgilariga ega: 
1.
Axborot va energiya o`zgartirishni minimallashtirish (masalan, 
reduktorsiz 
dvigatellardan 
foydalanish) 
– 
harakatni 
o`zgartirishni 
minimallashtirish printsipi
. 
2. Bir nechta funktsiyalarni bajarish uchun bitta mexatron elementidan 
foydalanish – 
funktsiyalarni birlashtirish printsipi
. 
3. Mexatron elementlarni bir korpusga joylashtirish – 
korpuslarni 
birlashtirish printsipi
. 
4. Elementlarni mustahkam montaj qilish. 
Loyihalashda mexatronik yondoshishning ma`nosi – bu hattoki har xil fizik 
mohiyatga ega bo`lgan 2 va undan ortiq elementlarni yagona funktsional modulga 
birlashtirish hisoblanadi. Boshqacha qilib aytganda, loyihalash jarayonida 
mashinaning odatdagi strukturasidan separat qurilma sifatida hech bo`lmasa bitta 
interfeys uning bajaradigan ishining fizik mohiyatini saqlagan holda olib tashlanadi. 
Mexatronik tizimlarni loyihalashtirish va yaratish uchun odatda bilimlar 
bazasi quyidagilardan iborat: 
- aniq mexanika; 
- dinamik tizimlarni modellashtirish va tahlil qilish, bu tizimlar elektrik, 
gidravlik, kimyoviy, biologik va h.k. bo`lishi mumkin; 
- qaror qabul qilish va boshqaruv nazariyasi; 
- sensor va signallarni sozlash; 
- aktuatorlar va kuchli elektronika; 

---

32 
- ma'lumotlarni to'plash; 
- 
A/D
, 
D/A
o`zgartirgichlar, raqamli 
I/O
va boshqalar; 
- apparat ta`minoti interfeysi; 
- jarayonlarni nazorat qilish va boshqarish; 
- dasturiy ta`minot. 
An’anaviy avtomatlashtirish vositalari bilan taqqoslaganda mexatronik