Summatorlar Bir razryadli ikkilik summatori Yuqorida ko‘rib chiqilgan ko‘p razryadli ikkilik sonlarni qo‘shish tamoyiliga
asosan, har bir razryadda bir turdagi amallar bajariladi: qo‘shiluvchilar raqamlarini,
2 modul bo‘yicha qo‘shish usuli bilan yig‘indining raqamlari va shu razryadga
uzatilayotgan ko‘chirish aniqlaydi, va keyingi razryadga uzatilayotgan ko‘chirish
hosil qilinadi. Bu amallar
bir razryadli ikkilik summator orqali amalga oshiriladi.
3.26а-rasmda shunday summatorning ramziy tasviri keltirilgan. U
а
i
,b
i
qo‘shiluvchilar va
р i ko‘chirish razryadlari raqamlarini uzatish uchun
mo‘ljallangan 3 ta kirish qismiga ega. Chiqish qismida esa keyingi razryadga
uzatishga mo‘ljallangan s
i
yig‘indi va p
i+1
ko‘chirish hosil bo‘ladi. Bir razryadli
summatorda
а i ,b i ,p i kiritish o‘zgaruvchilarining to‘g‘ri va invers qiymatlarini
uzatish uchun kiritish qismlari mo‘ljallangan. 3.26b- rasmda shunday bir razryadli
summatorning tasviri keltirilgan.
3.26-rasm
3.13-jadvalda bir razryadli summatorning ishlash tamoyili keltirilgan.
Shu rostlik jadvalidan foydalanib, VA-YOKI-YO‘Q bazisida s
i
, va p
i
chiqarish
miqdorlari uchun mantiqiy ifodalarni yozamiz:
3.27-rasmda mantiqiy ifodalardan foydalanib qurilgan summatorning sxemasi
keltirilgan. 3.13-jadval
Kirisglar
Chiqishlar
Qoshiluvchilar
Ko‘chirish
Yig‘indi Ko‘chirish
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
1
0
0
1
0
1
1
0
0
1
