«Ўзбекистон темир йўллари» датк

A_red = A + A_sp + A_sp + A_s + A_s. (2.13)

Keltirilgan kesimning cho’zilgan qirraga nisbatan statik momenti

S_red =S + A_spa_p +A’_sp (h – a'_p) + A_sa_s + A'_s (h – a_s. (2.14)

Cho’zilgan qirradan keltirilgan kesim og’irlik markazigacha bo’lgan masofa

y= S_red/A_red. (2.15)

Ana shu keltirilgan kesimning neytral o’qqa nisbatan inersiya momenti

I_red = I + A_sp(y_sp)² + A’_sp(y’_sp)² + A_s(y_s)² + A’_s(y’_s)². (2.16)

Oldindan zo’riqtirilgan konstruksiyalarda oddiy temirbeton konstruksiyalardagi zo’riqishlarga qo’shimcha ravishda betonda taranglangan armaturadan beriladigan siqilish zo’riqishlari paydo bo’ladi. Shuning uchun oldindan zo’riqtirilgan konstruksiyalarni loyihalashda ularda, odatdagi yuklardan tashqari siquvchi kuchlar ta’siriga ham hisoblanadi.

Beton va armaturadagi kuchlanishlarni aniqlash. Oldindan zo’riqtirilgan elementning bo’ylama o’qiga tik bo’lgan kesimdagi kuchlanishlar beton kesimi va taranglangan hamda taranglanmagan armatura kesimlari yuzasidan tashkil topgan keltirilgan yuza uchun elastik jismdagi kabi aniqlanadi. Barcha bo’ylama armaturalardagi siquvchi kuchlarni teng ta’sir etuvchisi R tashqi kuch sifatida qabul qilinadi.
Тeng ta’sir etuvchi kuch R va uning keltirilgan yuza og’irlik markazigacha bo’lgan yelkasi e_op quyidagi formulalardan aniqlanadi (2.17-rasm):


P=_spA_sp+’_spA’_sp – _sA_s – ’_sA’_s; (2.17)


e_op= (_spA_spY_sp – ’_spA’_sp Y’_sp– _sA_sY_s + ’_sA’_s Y’_s)/P, (2.18)

bu yerda _sp va ^’_sp – taranglangan A_sp va A^’_sp armaturadagi kuchlanishlar; _s va ^’_s – taranglanmagan A_s va A^’_s armaturadagi kuchlanishlar.

2.17-rasm. Oldindan zo’riqtirilgan element kesimida hosil bo’ladigan kuchlanishlarni aniqlashga doir egiladigan element kesimidagi kuchlar sxemasi: a – siqilishdagi kuchlanishlarning joylanishi; b – qeltirilgan yuzaning geometrik xaraqteristikasini

topishga doir; v – siquvchi kuchlanish epyurasi

Betondagi kuchlanish umumiy holda nomarkaziy siqilish holatidagi element kabi quyidagi formuladan aniqlanadi:

_bp=P/A_redP e_op Y_o/I_red, (2.19)

bu yerda A_red – beton kesimiga keltirilgan yuza; J_red – keltirilgan kesim og’irlik markazidan o’tuvchi o’qqa nisbatan A_red yuzadan olingan inersiya momenti; Y – keltirilgan kesimning og’irlik markazidan kuchlanish aniqlanayotgan tolagacha bo’lgan masofa (2.17-rasm, b). =E_s/E_b; E_b va E_s beton va armaturaning elastiklik modullari.

Beton va armaturadagi kuchlanishlar nazorat qilinuvchi kuchlanishlarni tekshirishda, tob tashlash va ko’p yuklar ta’sirida vujudga keladigan yo’qolishlarni aniqlashda, yorilishbardoshlilik bilan deformatsiyalarni hisoblashda va boshqa shu kabi hollarda topiladi. Oldindan zo’riqtirilgan elementlarni hisoblashning o’ziga xos-xususiyatlari bor. Bu xususiyatlarni elementlarni tashqi yuklarga hisoblashdan oldin ko’rib chiqish kerak.