Ózbekstan respublikasí joqarí bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi qaraqalpaq mámleketlik universiteti

Shártli operatorlar
C# tili programmaniń bólek bólekleriniń atqarılıw rejimin basqarıwǵa múmkinshilik jaratıwshı qurallardıń jetkiliklishe úlken kompleksine iye. Mısalı, programma atqarılıwınıń qandayda-bir qádeminde qanday da shártti tekseriw nátiyjesine kóre basqarıwdı programmaniń ol yamasa bul bolegine uzatıw múmkin(tarmaqlanıwshı algoritm). Tarmaqlanishni ámelge asırıw ushın shártli operatordan paydalanıladı.
if operatorı: if operatorı qanday da shártti raslıqqa tekseriwi nátiyjesine kóre programmada tarmaqlaniwdi ámelge asıradı:
if( ) ; Bul jerde hár qanday ańlatpa bolıwı múmkin ádetde ol salıstırıw ámeli boladı. Eger shárt 1 ma`nisinen ayrıqsha yamasa ras (true) bolsa, atqarıladı, bolmasa, yaǵnıy shárt 0 yamasa jalǵan (false) bolsa, hesh qanday ámel atqarılmaydı hám basqarıw if operatorınan keyingi operatorǵa ótedi.

C# tiliniń operatorlardı blok kórinisinde shólkemlestiriwge múmkinshilik beredi.
Blok - '{' hám '}' belgi aralıǵina alınǵan operatorlar izbe-izligi bolıp, ol kompilyator tárepinen pútin bir operator dep qabıl etiledi. Blok ishinde daǵaza operatorları da bolıwı múmkin hám olarda daǵaza etilgen ózgeriwshiler tek sol blok ishinde kórinedi (ámel etedi), blokdan sırtda kórinbeydi. Blokdan keyin ';' belgisi qoyılmasligi múmkin, lekin blok ishindegi hár bir ańlatpa ';' belgisi menen juwmaqlanıwı shárt. Tómende keltirilgen programmada if operatorınan paydalanıw kórsetilgen.
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.Linq;
using System.Text.RegularExpressions;
namespace Uljan
{
public class Program
{
public static void Main(string[] args)
{
double b;
b = Conver.ToDouble(Console.ReadLine());
if (b > 0)
Console.WriteLine("b oń san");
if (b < 0)
Console.WriteLine("b teris san");
}
}
}

Programma atqarılıwı processinde pútin túrdegi b ózgeriwshi daǵaza etiledi hám onıń ma`nisi klaviaturadan oqıladı. Keyin b ma`nisin 0 sanınan úlkenligi tekseriledi, eger shárt atqarılsa (true), ol halda '{' hám '}' belgiler ishindegi operatorlar atqarıladı hám ekranǵa b - oń san xabarı shıǵadı. Eger shárt atqarılmasa, bul operatorlar sheklep ótiledi. Náwbettegi shárt operatorı b ózgeriwshi ma`nisi kerilikke tekseredi, eger shárt atqarılsa, birden-bir cout kórsetpesi atqarıladı hám ekranǵa b - keri san xabarı shıǵadı.

if-else operatorı:
Shárt operatorınıń if-else kórinisi tómendegishe:
if() ;
else ;
Bul jerde 0 ma`nisinen ayrıqsha yamasa true bolsa , bolmasa atqarıladı. if-else shárt operator mazmunına kóre algoritmdiń tarmaqlanıwshı blokın ańlatadı:
-shárt blogı (romb) hám bloknıń «awa» shaqasi, bolsa bloknıń «yaq» shaqasina saykes keliwshi ámeller blokları dep qaraw múmkin.

Programma orınlanǵanda, birinshi náwbette teńleme koeffitsiyentlari a, b, c ózgeriwshiler mánislerı kiritiledi, keyin diskriminanti D ózgeriwshi ma`nisi esaplanadı. Keyin D ma`nisiniń keri ekenligi tekseriledi. Eger shárt orınlı bolsa, pútin operator sıpatında keliwshi '{' hám '}' belgileri arasındaǵı operatorlar atqarıladı hám ekranǵa teńleme haqıyqıy korenlerge iye emes xabarı shıǵadı hám programma óz jumısın toqtatadı (return 0; operatorın orınlaw arqalı). Diskriminant nolden kishi bólmasa, náwbettegi shárt operatorı onı nolge teńligin tekseredi. Eger shárt orınlı bolsa, keyingi qatarlardaǵı operatorlar blokı atqarıladı - ekranǵa ‚ Teńleme bir korenge iye: xabarı, hámde x1 ózgeriwshi ma`nisi baspadan shıǵarıladı hám programma bulmanda óz jumısın toqtatadi, bolmasa, yaǵnıy D mánisti nolden úlken varianti ushın else gilt sózinen keyingi operatorlar bloki atqarıladı hám ekranǵa teńleme eki korenge iye xabarı, hámde x1 hám x2 ózgeriwshiler mánislerı baspadan shıǵarıladı. Usınıń menen shárt operatorınan shıǵıladı hám tiykarǵı funksiyanıń return kórsetpesin orınlaw arqalı programma óz jumısın toqtatadı.