-meklik qo'shimchasi bilan uzaytirilgan holda yasalgan harakat nomlari ham uchraydi (sevmeklik, yapmaklik). Harakat nomlarida shaxs ma’nosi boimagani kabi, zamon ma’nosi ham yo'q. Masdarlar (gelmek, yapmak, dusunmek) egalik va boshqa shakl yasovchi qo'shimchalar olmaydi. -тек harakat nomi 118
o'rniga -me harakat nomi qo'shimchasi qo‘llanadi. Masalan, qadimgi turkchadagi yorimegum, demege, etmegi shakllari yangi turkchada yurumem, demeye, etmeyi ko'rinishiga ega. -me harakat nomi qo'shimchasi -тек qo'shimchasi asosida yuzaga kelgan bo'lib, hozirgi turk tilida asl ish-harakat otlari sifatida qo'llanadi. Ular hafif mastarlar (yengil harakat nomi shakllari) ham deyiladi: gitme, gahyma, evlenme, okuma va h. Harakat nomlari egalik va kelishik qo'shimchalari ola olgani uchun gapda otlar o'rnini egallashi mumkin: Hatir igin konuymciyi hig bayaramam (Hurmat uchun gapirishni hech eplay olmayman). Sizi rahatsiz etmeleri yersiz оЬпщ (Sizni bezovta qilishlari to'gri bo ‘Imabdi). Ehli keyfe keyf verir kahvenin kaynamasi, eyegi bay tan gikarir sipanin oynamasi (Kayf ahliga kayf berar qahvaning qaynashi, eshakni jahlini chiqaradi xo ‘tikning oynashi). Harakat nomi egalik qo' shimchasi olishi mumkin: Onun buradan harsiva gegmesi о kadar kolay degil (Buyerdan narigi tomonga о ’tishi unchalik oson emas). Okumasmi biliyorum da, anlamiyorum (Qanday о ‘qishni bilaman-u, tushunmayman). -is qo'shimchali harakat nomlari ish-harakatning tarzini bildi- radi: gel is, gorily, anlayiy. davraniy. Bu qo'shimcha ham egalik va
