Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə264/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   260   261   262   263   264   265   266   267   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

gaplashding? 
— 
Bir do ‘stim
bilan.
-
Erkakmi?
— 
Bir dugonam.
Dialog tarkibidagi so‘roqgapto4iqsizgap shaklidabo‘Hshimum- 
kin. Bunda savol zarur bo'lakh.n qatnashgan gapga nisbatan beriladi:
-
Evet, giinkii Yusuf Efendi omrunde hiq bir gim bugtinku kadar mesut
ve aym zamanda bedbaht olmadi.
-
Nigitt
? -
Ha, Yusuf afandi umrida
hech mahalshu bugungidekbaxtiyor, aynipaytda baxtsizbo ‘Igan emas.
- Nega?
To‘liqsiz gaplarning bu tipi boshqalaridan farqli o‘laroq yana 
birko‘rinishgaega. Stilistikmaqsadda, bildirilganfikrnbgdiqqat qara­
tilgan bo‘lagi savol tariqasida qaytarib beriladi: -
Bu gece acayip riiya
gonniigum.
— 
Riiya? Nasil riiya? — Bu kecha antiqa tush ко ‘ribman.
- Tush? Qanaqa tush?
To'liqsiz gaplarning bu fonnasi qayd etilgan 
voqea-hodisani so‘rovchining to!la anglab yetmaganligi, tushunma- 
ganligi ma’nosini bildirishi hamda shu ma’noni aniqlashtirishga yo‘- 
naltirilgan boMishi mumkin. Shuningdek. mazkur to‘liqsiz gap turi 
muayyan xatti-harakatning amalga oshganligiga ishonmaslik yoki bu 
holatning tinglovchi uchun kutilmaganda yuzaga chiqqanligi ma’nosi­
ni tashishi mumkin: -
Simr tammazmi$. - Таттигпщ9 -Chegara
257


tanimas emish.
-
Tanimasmish?
So‘zlovchining salbiy munosabatini, 
kinoyasi, kesatig‘i yoki mensimaslik hollarini ifoda etishda ham to‘liq- 
siz gapning shu ko‘rinishidan foydalaniladi: -
Araba evimizde konu-
lur. Herhangi zaman kullunacagiz.
-
“Kullanacagiz 
”? Bo$una araba
kullamp, alti gunde mi eskiteceksiniz? —Mashina bag ‘rimizda bo ‘ladi,
vaqt-bevaqt lip etib minib ketaveraman. — “Minib ketaveraman'"?
Bo'lar-bo ‘Imasga mashina minib, olti kunda shalog‘ini chiqarasizmi?
Agar xuddi shunday takror savolga javob shaklida bo‘lsa, qcrshimcha 
stilistik ma’no yuklanmaydi,
Dialogik xarakterdagi taalluqli to‘liqsiz gaplar zarur bo‘laklari 
ishtirok etgan so'roqqa javob tarzida bo‘lishi mumkin: -
Ne kadar
uyudum?
-
Onyecligun k a d a r- Qaticha uxladim? - О 'nyettikuncha.

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   260   261   262   263   264   265   266   267   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin