1. Sulfat kislotasini ishlab chiqarish asoslari. 1.1. Azot monooksidining azot dioksidiga oksidlash jarayoni statika va kinetikasi. 2. Sulfat kislotasini nitroza usuli bilan olish turlari. 3. Nitroza usuli bilan sulfat kislota ishlab chiqarish bo‘limlari. 4. Sulfat kislotasini nitroza bo‘limida hosil qilish mexanizmi. 5. Sulfat kislotasini nitroza usuli bilan 7 minoralik texnologik tizimi bo‘yicha ishlab chiqarish. SULFAT KISLOTASINI NITROZA USULI BILAN ISHLAB CHIKARISH ASOSLARI.
Bu usulga ko‘ra sulfat kislota ishlab chiqarish o‘choq gazidagi SO2 gazini nitrozaga yutish va oksidlashga asoslangan. Nitroza - bu azot oksidlarining sulfat kislota eritmasidagi birikmasidir. Nitroza usuli bilan SO2 ni oksidlash jarayonida unga О2 ni berish vazifasini azot oksidlari uynaydi.
AZOT MONOOKSIDINI AZOT DIOKSIDIGA OKSIDLASH JARAYONI STATIKA VA KINETIKASI. Oddiy sharoitda NO gazi xavodagi О2bilan birikib, quyidagi reaksiya bo‘yicha NO2 gazini hosil qiladi:
2 NO(г) Q O2(г) 2NO2(г) Q Q13 (1) NO - rangsiz gaz, suv bilan ham, kislota bilan ham reaksiyaga kirishmaydi. NO2 - qo‘ng‘ir rangli gaz, u suv va kislota bilan reaksiyaga kirishadi. Bu reaksiya gomogen, Le-Shatelye prinsipiga asosan, bosimni oshirish va temperaturani pasaytirish tufayli, NO2ni chiqishini oshirish mumkin. Chunki bu reaksiya amaliy qaytar, xajm torayishi bilan ketadi va ekzotermikdir, Temperatura pasaytirilganda (1) reaksiya bo‘yicha NO2ni nafaqat chiqishi, balki tezligi ham oshadi.
Sababi: 2NO =(NO)2 Q Q36 (2) 2ta NO birikib, NO ni dimerini hosil qiladi. U esa o‘choq gazidagi О2 bilan birikib, NO2 hosil qiladi:
