Maksimal foydali ish. Le shatelye prinsipi. Reja: Maksimal foydali ish. Muvazanat holdagi sistemalardagi P, T, c larning kimiyoviy jarayonlarga ta'siri
8-mavzu:Kimyoviy ishlab chiqarish termodinamik tahlil usullari. Maksimal foydali ish. Le-shatelye prinsipi. Reja: 1. Maksimal foydali ish. 2. Muvozanat holdagi sistemalardagi P, T, C larning kimyoviy jarayonlarga ta'siri.
Tayanch so‘z va iboralar: Le Shatelye prinsipi, maksimal foydali ish, termodinamika ikkinchi qonuni, energetik balans, tizimning holat funksiyasi, qaytar va qaytmas jarayonlar, gazning kengayishida bajarilgan ish, texnologik rejim, texnologik sxema, xarakteristik funksiyalar.
1. Maksimal foydali ish.
1. Maksimal foydali ish.
Berilgan bosimda va temperaturada maksimal foydali ish sistemaning izobar-izotermik potentsialining (yoki erkin entalpiya), Gibbs energiyasi uzgarishiga teng.
(35)
bu yerda ΔH – kimyoviy reaksiyaning borishida entalpiyaning uzgarishi; T – temperatura; ΔS – entropiyaning uzgarishi; δQ – issiklik mikdorining cheksiz kichik uzgarishi.
Reaksiyaga kirishayotgan moddalarning konsentratsiyasi, temperatura va bosim (gazlardagi reaksiyalarda) o'zgarganda kimyoviy muvozanatning siljish yo'nalishi umumiy qoida bilan aniqlanadi, bu qoida siljuvchan muvozanat prinsipi yoki
Reaksiyaga kirishayotgan moddalarning konsentratsiyasi, temperatura va bosim (gazlardagi reaksiyalarda) o'zgarganda kimyoviy muvozanatning siljish yo'nalishi umumiy qoida bilan aniqlanadi, bu qoida siljuvchan muvozanat prinsipi yoki
Le-Shatelye prinsipi deyiladi.
N2 + 3H2 ↔ 2NH3
Agar muvozanatdagi sistemaga biror tashqi ta’sir o‘tkaziIsa (konsentrasiya, temperatura, bosim o‘zgartirilsa) u ikki qarama-qarshi reaksiyadan shu ta’sirni kamaytiradigan reaksiyaning borishiga yordam beradi.
