2-ma’ruza: Kon ishlab chiqarish korxonalari mahsuloti, uning sifati va ahamiyati

---

2-ma’ruza: Kon ishlab chiqarish korxonalari 
mahsuloti, uning sifati va ahamiyati.
Reja
O’zbekiston Respublikasida konchilik sanoati 
Konchilik sanoati korxonalarida kon qazish ishlarining o’ziga xos xususiyatlari. 
Navoiy kon-metallurgiya kombinati va unung yo’nalishlari. 
Olmaliq tog’ - metallurgiya kombinati va uning yo’nalishlari 
1.
 
2.
 
3.
 
4.
 

---

Hozirgi vaqtda har yili yer ostidan 8 mlrd. tonna yoqilg’i, 
570 mln.t qora metall rudasi, 170 mln.t rangli metall 
rudasi, 620 mln.t industrial mineral xom-ashyo qazib 
olinmoqda. Biroq zamonaviy texnika va texnologiya 
qazib olingan kon massasining atigi 3 -5 % dangina 
foydalanishni ta'minlamoqda, xolos. qolgan 95-97 qismi 
sanoat chiqindisi hisoblanadi. 

---

Hozirgi vaqtda respublikada konchilik sanoatining quyidagi 
tarmoqlari mavjud bo’lib, ular yuqori sur'atlarda rivojlanib 
bormoqda:
o
Yoqilg’i qazib chiqarish (ko’mir, yonuvchi slanetslar, neft, 
tabiiy gaz, uran);
o
rangli metallurgiya (oltin, kumush, miss, ruh, qo’rg’oshin, 
volfram va boshqalar);
o
kon-kimyo xom ashyosi qazib chiqarish (appatit, fosforit va 
turli mineral tuzlar);
o
tabiiy qurilish materiallari qazib chiqarish (granit, marmar, 
tuf, ohaktosh, shag’al, qum, soz tuproq va boshqalar).

---

Hozirgi vaqtda O’zbekiston Respublikasi hududida 
2800 ga yaqin turli foydali qazilma konlari topilgan. 
Ulardan 850 dan ko’prog’i to’la razvedka qilingan va 
400 ga yaqini ishlatilmoqda. Ishlatilayotgan konlarning 
qariyb 80-85% tabiiy qurilish materiallari konlariga 
to’g’ri keladi. 

---

Konchilik sanoati korxonalarida kon qazish ishlarining 
o’ziga xos xususiyatlari mavjud, ularning asosiylari 
quyidagilar: 
o
foydali qazilma konlarini o’zlashtirish atrof- muhitga 
ekologik muammolar kelib chiqishiga sabab bo’ladi;
o
kon qazish ishlarini mexanizatsiyalash, avtomatlashtirish va 
tashkil qilishga alohida talablar qo’yadi;
o
qazish ishlarini tobora chuqurlashib borishi natijasida kon-
geologik sharoitlarni murakkablashib borishi, gazodinamik 
hodisalarning sodir bo’lish ehtimolligi, shaxta (rudnik) 
atmosferasi haroratini ko’tarilishi kabi omillarning 
mavjudligi.

---

NKMK 
tarkibiga 
beshta 
asosiy 
kon-metallurgiya 
korxonalari 
(ularning 
negizida 
Navoiy, 
Uchquduq, 
Zarafshon, Nurobod, Zafarobod shaharlari qurilgan) 
1958- yillarda Markaziy Qizilqumda Navoiy kon-
metallurgiya kombinati (NKMK) qurilishi boshlandi. 
Hozir u dunyodagi yirik uran va oltin ishlab 
chiqaruvchilar o`nligidan joy olgan.

---

NKMK ko'ptarmoqli korxona, rivojlangan sanoat va 
ijtimoiy infrastrukturaga ega bo'lib, (korxonalarida 60 
mingga yaqin kishi mehnat qiladi) oltin (2-GMZni 
rekonstruksiya qilish hisobidan ma'dan qayta ishlash 
hajmini yiliga 26 mln. tonnnaga yetkazish va va 3-GMZ 
ning ikkinchi navbati qurilishi) va uran ishlab chiqarishni 
faoliyat yuritayotgan korxonalarda mahsulot ishlab 
chiqarishni 
ko'paytirish 
va 
yangidan 
foydalanishga 
kiritilayotgan korxonalar hisobidan ko'paytirmoqda.

---