201-guruh talabasi po‘latov mashhurbekning oliy geodeziya fanidan

URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI TABIIY FANLAR FAKULTETI GEODEZIYA, KARTOGRAFIYA VA KADASTR YO’NALISHI

201-GURUH TALABASI PO‘LATOV MASHHURBEKNING

OLIY GEODEZIYA FANIDAN

5-AMALIY ISH

MAVZU: GAUSS-KRYUGER TO’G’RI BURCHAKLI KOORDINATA- LARINI BIR ZONADAN BOSHQA ZONAGA QAYTA HISOBLASH

BAJARDI: PO‘LATOV MASHHURBEK
QABUL QILDI: SADULLAYEVA NODIRA

URGANCH-2023
Mavzu: Gauss-Kryuger to’g’ri burchakli koordinatalarini bir zonadan boshqa zonaga qayta hisoblash.
Bizga o’q meridianning uzoqligi L01 , zonadagi nuqtaning koordina- talari x1, y1 berilgan bo‘lib, shu nuqtaning L0II uzoqlikka ega bo‘lgan zonadagi xII, yII koordinatalarini topish talab etilsin. Bunday masalaga to’g’ri burchakli koordinatalarni bir zonadan boshqa zonaga qayta hisoblash (o‘tkazish) masalasi deyiladi.

1-formulada quyidagi belgilashlar qabul qilingan:

uzoqliklari orasidagi farq (radian birligida berilgan);

bunda

1 klass triangulyasiyada kenglik va uzoqliklar 0,0001” gacha, x,y-0,001m. gacha hisoblanadi. y-ordinata qiymati zonaning o‘z meridianiga nisbatan topiladi.
Koordinatalarni bir zonadan boshqa zonaga o‘tkazishning bir necha hil usullari mavjud. Ulardan hozirgi vaqtda aniqlik jahatdan yuqori va universal bo‘lgan usulni ko‘rib chiqamiz. o’q meridianning uzoqligi L01 bo‘lgan, I zona sistemasida joylashgan nuqtani x1, y1 koordinatalari bo’yichashu nuqtani (2) formulalardan foydalanib geodezik koordina- talari B1, L1 larga o‘tiladi. So‘ngra (1) formuladan foydalanib nuqtaning B1, L1 geodezik koordinatalari bo’yicha o’q meridianning uzoqligi L0II bo‘lgan zona sistemasidagi to’g’ri burchakli xII, yII koordinatalariga o‘tiladi. Hisoblash natijalarini tekshirishda koordinatlarni qayta hisoblash ikki marta bajariladi, ya’ni sharqiy zonadan g‘arbiy zonaga va aksincha g‘arbiy zonadan sharqiy zonaga o‘tiladi.

Misol. O’q meridianning uzoqligi L0 bo‘lgan 6 gradusli zonada nuqtaning to’g’ri burchakli x15574044,7289, y1217131,7087 koordina- talari berilgan bo‘lsin. Bu nuqta koordinatalarini o’q meridianning uzoqligi L07 bo‘lgan qo‘shni zona sistemasiga o‘tkazish talab etilsin.
Misol yuqorida aytilganidek ikki bosqichda yechiladi. Birinchi bosqichda (2) formuladan foydalanib L0 bo‘lgan zonada x1, y1 dan B1, L1 ga o‘tiladi. Bu у1 yII masala misolda yechilgan bo‘lib, quyidagi natijalar olingan edi: B1495827,6, L124°1'37,52". Ikkinchi bosqichda B1, L1 olingan natijalardan foydalanib (1) formulalar bilan L07 bo‘lgan qo‘shni zona sistemasida shu nuqtani x1, y2 to’g’ri burchakli koordinatalari hisoblanadi. Bu masalani yechish sxemasi biz ko‘rgan misolda berilgan.

Hisoblash tartib raqami	Formulalar	Natijalar
1