11
3-mavzu. Xotira qurilmasi, axborotlarni kiritish – chiqarish qurilmalari
REJA:
1.
Axborotlarni saqlash qurilmalari.
Qattiq disklar, ularning xavfsizligi va
konfidensialligi (maxfiyligi).
2.
Ma’lumotlarni saqlash: bit va bayt.
3.
Kompyuter portlari va razyomlari (ulagichlari).
Axborotlarni saqlash qurilmalari. Qattiq disklar, ularning xavfsizligi va konfidensialligi
(maxfiyligi).
Vinchestor
- qattiq disk NDD ( Xard Disk Driree) . Qattiq magnit disk kompyuterda
ishlanadigan programmalar va ma’lumotlarni doimiy saqlash uchun qo’llaniladi.
Ular OS
programmalari, taxrirlagichlar, programma sistemalari, amaliy programmalar va x.k. Vinchester
OX hisoblamaganda boshqa qurilmalar ichida eng tez yuqori qo’zg’alish ( 7- 20 millisekund,
ms) va o’qish-yozishni 5 Mbaytgacha tezligini ta’minlaydi.
Kompyuterda qattiq diskning mavjudligi u bilan ishlashda qulaylikni oshiradi.
Diskning
ishlsh tezligi 2 ko‘rsatkich bilan aniqlanadi:
1. Diskning sekundiga aylanish soni.
2. Diskdan ma’lumotlarni o‘qish va unga ma’lumotlar yozish tezligi.
Kompyuter foydalanuvchi vinchesterni asosan 3 parametriga qarab aniqlab oladi. Bular
– sig’im, tezlik, interfeys. ( XDD SEA CATE – 40-80-120-160, G8, VAHTOR – 40, 80, 120,
250, 200G8.).
Sig’im – diskda joylashishi mumkin bo’lgan ma’lumot miqdorini belgilaydi. Eng
birinchi IBM RS kompyuterlarida qattiq disk sig’imi 5 MBayt bo’lgan bo’lsa, xozir 800
Mbaytdan to 1,6 Gbaytgacha, hattoki 2-4 Gbaytga etdi. 500 Mbaytli
qattiq disklar eskirgan
hisoblanib, ishlab chiqarishdan olingan. Hozirgi vaqtda qattiq diskning miqdorini 9 Gbaytga
etkazilgani ma’lum. (18-27 Gbayt). Vinchestor tezligi qo’zg’alish va ma’lumotlarni o’qish-
yozish bilan xarakterlanadi. Ko’p kompyuterlarda diskdagi qo’zg’alish 1-12 ms, yangi disklarda
7 -8 ms ga teng. Kompyuter arzon variantlarida tezlik 1,5-3 Mbayt , qimmatroqlarida 4-5
Mbaytni tashkil qiladi. Vinchester asosan EIDE turidagi interfeys
bilan kontrollerga ulangan
bo’ladi. Hamma kompyuterlarning ona platasida EIDE kontrollari mavjud.
Qattiq
disklardagi
jamlagichlar
(vinchesterlar)
kompyuter
bilan
ishlaganda
foydalaniladigan axborotni (operatsion sistema, dasturlash translyutorlari, tillar, matn va grafik
muharrirlar, dasturlar, fayllar,…) doimiy saqlashga mo‘ljallangan. Kompyuterda qattiq diskning
mavjudligi u bilan ishlashda qulaylikni oshiradi.
