90%ni, aortal klapanda 50%ni, uch tavakali klapanda 20%

Taxminan 75% ortirilgan yurak nuksonlari revmatik etiologiyaga ega. Mitral klapanda uzgarish taxminan 90%ni, aortal klapanda 50%ni, uch tavakali klapanda - 20% ni tashkil kiladi.

• Taxminan 75% ortirilgan yurak nuksonlari revmatik etiologiyaga ega. Mitral klapanda uzgarish taxminan 90%ni, aortal klapanda 50%ni, uch tavakali klapanda - 20% ni tashkil kiladi.

• Revmatizm bilan kuprok yeshlar kasallanadi (40 yeshgacha). Yurakni barcha kavatlari yalliglanandi, leknin kuprok kasallik endomiokardit bilan namoen buladi. Endokardit klapanlar defektini keltirib chikaradi, klapanlar perforatsiyasiga, klapanlar yepishishiga olib keladi.

• Kam uchraydigan yurak ortirilgan nuksonlari yurak ishemik kasaliklari tufayli, biriktiruvchi tukma degenerativ kasaliklarida (Marfan sindromi), aterosklerozda, yurakni yepik jaroxatida, bakterial endokarditda, sifilisda rivojlanadi.

Mitral klapan yetishmovchiligi yakka uchrashi kamdan kam xollarda buladi (taxminan 2 % ); kupincha u boshqa nuqsonlar bilan birga keladi.

• Mitral klapan yetishmovchiligi yakka uchrashi kamdan kam xollarda buladi (taxminan 2 % ); kupincha u boshqa nuqsonlar bilan birga keladi.

• Nisbiy va organk mitral klapan yetishmovchiligi tafovut etiladi.

• Birinchi bulib mitral klapan protezlash operatsiyasini 1958 y. Amerikalik xirurg Lillexay bajargan.

• 1962 y. V. I. Shumakov original shar shaklidagi protezlarni taklif qildi, keyinchalik bu protezlar tufayli trombozlar kup bulishi kuzatilgani uchun ulardan bosh tortildi.

• Xozirgi kunda bir-, ikkibargli, yarimsferik va boshqa turdagi suniy yuarak klapanlari ishlatilinadi, shuningdek bioprotezlar - chuchqa yuragi kalapanlari xam qullanilmoqda.

Mitral stenoz barcha mitral klapanlar zararlanishlari ichida 30 % ni tshkil qiladi. V.X. Vasilenko (2010) aytishicha, u 100 000 axolidan 500-800 tasida uchraydi.

• Mitral stenoz barcha mitral klapanlar zararlanishlari ichida 30 % ni tshkil qiladi. V.X. Vasilenko (2010) aytishicha, u 100 000 axolidan 500-800 tasida uchraydi.

• Shuni takidlash kerakki, 30-60 % xollarda kasalik xech qanday klinik belgilarsiz kechadi va revmatizm sust yeki simptomsiz kechadi. Bu nuqson kuproq yosh aellarda rivojlanadi.

• Normada atrioventrikulyar teshik 4,5 - 11 sm2 buladi. Kupincha stenoz yetishmovchilik bilan birga keladi.

• Birinchi bulib mitral klapan stenozini ingliz xirurgi Suttar 1925 y. barmoqli komissurotomiya qilib bartaraf qilgan.

Yakka xolda 3,7 % kasallarda uchraydi. Erkaklarda ayollarga nisbatan 10 barobar kup uchraydi.

• Yakka xolda 3,7 % kasallarda uchraydi. Erkaklarda ayollarga nisbatan 10 barobar kup uchraydi.

• Yurak nuqsonlari tufayli ulganlar ichida aortal klapan yetishmovchiligi tufayli ulganlar 14 % ni tashkil qiladi.

• Aortal klapan yetishmovchiligida 5-50 % qon diastola paytida qaytib chap qorinchaga chiqadi bu esa uz navbatida qorinchani kompensator kengayishiga olib keladi va keinchalik u dekompensatsiyaga utadi.

Aortal stenoz yurak nuqsonlari tufayli ulganlarni ichida 20-23 % uchraydi.

• Aortal stenoz yurak nuqsonlari tufayli ulganlarni ichida 20-23 % uchraydi.

• Kupincha yesh va urta yoshli insonlarda va kuproq ayollarga nisbatan erkaklarda uchraydi (2,4:1).

• Aortal klapan torayishi chap qorinchadan qon chiqishini qiyinlashtiradi shu tufayli kompensator ravishda chap qorincha sitolasi uzayadi va undagi bosm oshadi. «Aorta-chap qorincha» bosmi gradienti 50-150 mm sm. ust., gacha bulishi mumkin.

45-64 yeshda YuIK urtacha barcha ulimlarni 53 % ni taklil qiladi.

• 45-64 yeshda YuIK urtacha barcha ulimlarni 53 % ni taklil qiladi.

• AQSh da taxminan bir yilda 600 000 inson YuIK da uladi.

• Rivojlangan mamlakatlarda taxminan 20 % 60 yoshgacha bulgan axoli YuIK bilan kasalanish xavf guruxiga kiradi.

• Rossiyada YuIK barcha yurak qon-tomir kasaliklari ichida 28 % ni tashkil qiladi.

O‘zbekistonda 1960 yil birinchi bulib tug‘ma yurak nuqsonlarida operatsiya bajarilgan, avval bramoqli komissurotomiya keyinchalik instrument yordamida.

• O‘zbekistonda 1960 yil birinchi bulib tug‘ma yurak nuqsonlarida operatsiya bajarilgan, avval bramoqli komissurotomiya keyinchalik instrument yordamida.

• Shu yilning uzidayoq birinchi perikardektomiya bajarildi, 1969 y. – tuliq atrioventrikulyar blokadada elektrokardiostimulyator urnatish amaliyoti bajarildi.

• Bizning Respublikada birinchi AKSh operatsiyasi Respublika Ixtisoslashgan Xirurgiya Markazida 1988y. bajarilgan. Bu amaliyot qilinishida rossiyalik xamkasabalar professor B.V. Shabalkina va Yu.V. Belov ishtrok etgan.

Uzbekistonlik xirurglar ichida birinchi bulib AKSh amalietini B.L. Gambarin 1988- 89yy, amalga oshirgan, keyinchalik E.A. Karimov (1989-1992yy). 1992 yildan boshlab 1995yiolgacha AKSh amalietini A.V. Vaxidov bajargan.

• Uzbekistonlik xirurglar ichida birinchi bulib AKSh amalietini B.L. Gambarin 1988- 89yy, amalga oshirgan, keyinchalik E.A. Karimov (1989-1992yy). 1992 yildan boshlab 1995yiolgacha AKSh amalietini A.V. Vaxidov bajargan.

• AKSh amalietini Uzbekistonda rivojlanishiga Yu.P. Andres, D.F. Yugay va N.U. Sharapov kabi olimlar katta xissa qushganlar.

• F.Sh. Baxritdinov AKSh 1996 yildan 2005 yilgacha bajargan, bu olim qushma operatsiyalar qilish tarafdorlaridan biridir.