A assimilyatsiya b dissimilyatsiya c metabolizm d katobolizm

1. Odam tashqi muhitdan ovqat va suv qabul qilishi , organizmda uning o'zgarishi, hazm qilinishi, hosil bo'lgan qoldiq moddalarning tashqi muhitga chiqarilishi …deb ataladi.

A) assimilyatsiya B) dissimilyatsiya C) metabolizm D) katobolizm

2. To’g’ri fikrni aniqlang.

A) moddalar almashinuvi hujayrada organik moddalar parchalanib, energiya hosil bo’lishidan iborat.

B)moddalarning qonga o‘tishidan boshlab oxirgi parchalanish mahsulotlari hosil bo’lishigacha sodir bo’ladigan kimyoviy jarayonlar, asosan, hujayra oralig’ida kechadi.

C)Moddalar va energiya almashinuvi asosini o‘zaro chambarchas bog’langan, biri ikkinchisisiz sodir bo’ladigan, lekin bir-biriga qarama-qarshi yo‘nalgan fermentativ jarayonlar tashkil etadi.

D)energiya almashinuvi hujayrada organik moddalar parchalanib, energiya hosil bo’lishidan iborat.

3. Yirik organik birikmalarning fermentlar ta’sirida parchalanib, ko‘p miqdorda kimyoviy energiyaning ajralib chiqishiga nima deb ataladi?

A) anabolizm B)katabolizm C)metabolizm D)assimilyatsiya

4. Assimilyatsiya jarayonida hosil bo’lgan ATF va boshqa energiyaga boy birikmalar hujayrada jamg’arilib qanday , qanday hayotiy jarayonlar uchun sarflanadi?

1-muskullarning qisqarishi 2-nerv impulslarining o'tkazilishi 3-tana haroratining doimiy saqlanishi 4-organik moddalarning sintezlanishi va so‘rilishi 5-sekret ishlab chiqarish 6-hujayra membranasida ionlar potensialini saqlab turish

A)hammasi B)1,3,5 C)t.j.y D)2,4,6

5. Organizmda sodir bo‘ladigan moddalar va energiya almashinuvini shartli ravishda ketma-ket keladigan 5 bosqichga bo‘lish mumkin. Shu bosqichlarni ketma-ket to’g’ri joylashtiring.

1-oziq mahsulotlari so‘rilib, to‘qima va hujayralarga yetkazib berilishi 2-moddalar parchalanib, almashinuv mahsulotlari hosil bo’lishi 3-ovqat hazm bo‘lishi, ya’ni fermentlar ishtirokida ichakda yuqori molekulali birikmalarni quyi molekulali moddalargacha parchalanishi 4-so‘rilgan mahsulotlardan organizm uchun zarur moddalarning sintezlanishi 5-moddalar almashinuvi oxirgi mahsulotlarining organizmdan chiqarilishi.

A)2-3-1-4-5 B)1-2-3-4-5 C)3-2-1-4-5 D)3-1-4-2-5

6. Dissimilatsiya jarayonida ajralib chiqadigan energiya hisobidan ATF va boshqa katta energiyali birikmalar qanday energiya shaklida barcha jarayonlarda sarf qilinadi?

1-elektr 2-mexanik 3-kimyoviy 4-biokimyoviy 5-issiqlik 6-potensial

A)2,3,5 B)1,3,5 C)2,4,6 D)1,4,6

7. Terminlami ularga mos keladigan tushunchalar bilan birga jufdab yozing:

A - metabolizm, В - assimilatsiya, D - dissimilatsiya, E - katabolizm, F - anabolizm;

1 - energiya almashinuvi, 2 - moddalar almashinuvi, 3 - moddalar va energiya almashinuvi jarayonlari majmuyi, 4 - assimilatsiyaga mos keladi, 5 - dissimilatsiyaga mos keladi.

A)1-D,E 2-A 3-A 4-B,F 5-D,E

B) 1-D,E 2-B,F 3-A 4-B,F 5-D,E

C)1-A 2-F 3-A 4-B,F 5-D,E

D) 1-B 2-A 3-F 4-B,F 5-A

8. Suvning odam organizmidagi ahamiyat(lar)ini belgilang.

1-Hujayralardagi barcha kimyoviy reaksiyalarni amalga oshiradi. 2- moddalar almashinuvi jarayonlarida qatnashadi. 3-Moddalar almashinuvi mahsulotlari suv orqali tashiladi. 4-Tana haroratining boshqarilishida ahamiyatga ega.

A)1 B)2,3 C)3,4 D)hammasi

9. Nima organizm ichki muhiti tarkibining turg'unligini saqlaydi?

A)suv B)mineral tuz C)vitaminlar D)ionlar

10. Kalsiy tuzlari (a) va Osh tuzi (b) ning ahamiyatlarini juftlang.

1-to‘qimalardagi suvni tutib turish uchun zarur. 2-qonning ivishida ishtirok etadi 3-suyak to'qimasi tarkibiga kiradi. 4-organizmning ichki muhitini turg’unlashtirib turadi

A)a-2,3 b-1 B)a-1,4 b-2,3 C)a-1 b-2,3 D)a-2,3,4 b-1,4

11. Oqsillarning funksiya(lar)ini ajrating.

1-hujayraning asosiy qurilish materiali bo'lib 2-Hujayrada sodir bo'ladigan ko'pchilik jarayonlarni boshqaradi 3- kislorod to‘qimalarga olib boriladi 4-karbonat angidrid to'qimalardan olib ketiladi. 5-Hujayrada boradigan barcha kimyoviy reaksiyalarni katalizlaydi. 6-Immunitet hosil qiladi 7-muskullarning qisqarishi va fermentli jarayonlarni boshqaradi

A)barchasi oqsillarning funksiyasiga kiradi

B)1,3,5,7 C)2,4,6 D)1,3,4,6

12. Karbonsuvning funksiya(lar)ini ajrating.

1-miya, rnuskul va boshqa hujayralar uchun energiya manbai 2- Immunitet hosil qiladi 3-parchalanganida karbonat angidrid va suv hosil bo'lib, ko'p miqdorda energiya ajralib chiqadi. 4-karbonat angidrid to'qimalardan olib ketiladi.

A)2,4 B)2,3 C)1,4 D)1,3

13. Qonda glukozaning doimiy miqdori (%) qancha bo’lishi mumkin?

1-0,25 2-0.1 3-0.15 4-0.11 5-0.12

A)2,4,5 B)1,3,5 C)2,3,5 D)1,3

14. Qondagi ortiqcha glukozani hayvon kraxmali - glikogenga aylantiradigan va Qonda glukoza yetishmaganida glikogenni glukozagacha parchalanadigan garmonlar qaysi bez(lar)dan ishlab chiqariladi?

A)oshqozon osti va jigar

B)medaosti,jigar, buyrakusti

C)buyrakusti, medaosti

D)oshqozonosti

15. Hujayra va uning organoidlari membranasi tarkibiga kiradi, issiqlikni yaxshi o‘tkazmaydi. Tana harorati doimiyligini saqlashda ahamiyatga ega. Qaysi anorganik modda ta’riflanmoqda?

A)yog’ B)oqsil C)karbonsuv D)t,j,y

16. Oqsil (a) yog’(b) uglevod(c) larning monomerlarini to’g’ri juftlang.

1-aminokislota 2-glukoza 3-glitserin 4-yog’ kislota

A)a-1 b-3,4 c-3 B)a-4 b-3,4 c-2

C)a-1 b-3,4 c-2 D)a-3 b-3,4 c-1

17. 1 gr modda hisobida parchalanganda ajralgan energiya nisbatlari qaysi javobda to’g’ri berilgan?

A)yog’ = oqsil + uglevod

B)oqsil=karbonsuv>yog’

C)karbonsuv + oqsil < yog’

D)oqsil + uglevod > yog’

18. Birinchi (a) va oxirgi bo’lib (b) parchalanadigan anorganik moddalarni to’g’ri joylashtiring.

1-oqsil 2-uglevod 3-yog’

A)a-1 b-3 B) a-2 b-3 C) a-1 b-2 D)a-2 b-1

19. Parchalanganda uglevod hosil qilishi mumkin bo’lgan organik moddalarni ko’rsating.

A)yog’, lipid, oqsil

B)nuklein kislota, oqsil

C)aminokislota, nuklein kislota, moy

D)oqsil, moy, nuklein kislota

20. Oqsillar almashinuvini tartib bilan ko’rsating; 1 - oqsillar hujayra organoidlari qurilishiga sarflanadi. 2 - aminokislotalar hosil bo’ladi, 3 - aminokislotalardan oqsillar sintezlanadi, 4 - aminokislotalar hujayralarga boradi, 5 - aminokislotalarga parchalanadi.

A)1-5-2-3-4 B)2-3-4-5-1C)1-2-3-4-5 D)3-4-5-1-2

21. Uglevodlar almashinuvini tartib bilan ko’rsating; 1- bir qismi jigar, muskullarga boradi, 2 - glukozaga parchalanadi, 3 - hayvon kraxmaliga aylanadi, 4 - boshqa qismi parchalanib, energiya hosil qiladi, 5 - energiya hujayrada kimyoviy jarayonlarga sarflanadi.

A)2-1-3-4-5 B)2-3-4-5-1C)1-2-3-4-5 D)3-4-5-1-2

22. Yog’lar almashinuvini tartib bilan ko’rsating; 1 - oraliq mahsulotlar ichak vorsinkalariga o‘tadi, 2 - ortiqcha qismi teriosti kletkasi va organlar atrofida to‘planadi, 3 - vorsinkalar limfasiga o‘tadi; 4 - limfada organizm uchun zarur yog’lar sintezlanadi, 5 - ichakda glitserin va yog" kislotalarga parchalanadi, 6 - barcha organ va to‘qimalarga tarqaladi.

A)5-3-1-4-6-2 B)B)2-3-4-5-1-6C)1-2-3-4-5-6 D)3-4-5-1-6-2

23. Qaysi qatorda vitaminlar haqida to’g’ri ma’lumot keltirilgan?

A)Vitaminlarodam organizmida umuman sintezlanmaydi

B)Vitaminlar organizmda sodir bo‘ladigan kimyoviy reaksiyalami kuchaytiradi va oziq moddalar o‘zlashtirilishiga yordam beradi

C)Odam organizmi vitaminlarni qisman o’simlik va hayvon mahsulotlaridan oladi.

D) Vitaminlar tirik organizmda juda muhim biokimyoviy va fiziologik funksiyalarni bajaradigan

kichik(quyi) molekulali birikmalar.

24. A vitamin qaysi o’simlik mahsulotlarida bo’ladi?

1- baliq yog‘i2-sariyog’ 3-sut4-tuxum sarig‘i5-baliq ikrasi 6-sabzi7-ismaloq8-pomidor 9-o‘rik 10-qizil garmdori

A)hammasi B)1,3,5,7,9 C)2,4,6,8,10 D)5,6,7,8,9,10

25. A vitamin yetishmasa qanday belgilar paydo bo’ladi?

1-bo'yiyaxshi o'smaydi 2-tish milklari qonaydi3-tishlarining shakllanishi 4-bo‘g‘imlari og‘riydi 5-sochlariyaxshi o'smaydi 6-og‘zining shilliq pardasiga mayda yaralar toshadi 7-O‘pka va ichakning jarohatlanishi kuzatiladi 8-Kamqonlik paydo bo'ladi

A)1,3,5,7 B)2,4,6,8 C)1,3,4,6 D)2,4,5,8

26. C vitamin yetishmasa qanday belgilar paydo bo’ladi?

1-bo'yi yaxshi o'smaydi 2-tish milklari qonaydi3-tishlarining shakllanishi 4-bo‘g‘imlari og‘riydi 5-sochlariyaxshi o'smaydi 6-og‘zining shilliq pardasiga mayda yaralar toshadi 7-O‘pka va ichakning jarohatlanishi kuzatiladi 8-Kamqonlik paydo bo'ladi

A)1,3,5,7 B)2,4,6,8 C)1,3,4,6 D)2,4,5,8

27. O‘sishi va rivojlanishiga ta’sir ko’rsatadi (a) oqsillar va karbonsuvlar almashinuviga ta’sir qiladi (b) uglevodlar almashinuviga ta’sir qiladi (c) gan vitaminlarni juftlang.

1-A 2-B 3-C

A)a-1 b-3 c-2 B)a-2 b-3 c-1C)a-3 b-2 c-1 D)a-3 b-1 c-2

28. B1 vitamin yetishmasa qanday belgilar paydo bo’ladi?

1-yurak ishi buziladi. 2-tomir tortishib qoladi 3-nerv sistemasiishi buziladi 4- qo‘l-oyoq muskullari shol bo‘lib qoladi.5-muskullarishi buziladi 6-ko‘krak qafasi, diafragma muskullari shol bo’lib qoladi

A)1,3,5 B)2,4,6 C)1,4,6 D)2,3,5

29. B2 vitamin yetishmasa qanday belgilar paydo bo’ladi?

1-yurak ishi buziladi. 2-tomir tortishib qoladi 3-nerv sistemasiishi buziladi 4- qo‘l-oyoq muskullari shol bo‘lib qoladi. 5-muskullarishi buziladi 6-ko‘krak qafasi, diafragma muskullari shol bo’lib qoladi

A)1,3,5 B)2,4,6 C)1,4,6 D)2,3,5

30. Noto’g’ri fikrni aniqlang

A)B12 vitamini biologik o‘ta faol modda. Metionin aminokislotasi, nuklein kislotalar sintezi, qon hosil bo’lishida ishtirok etadi.

B)B12 vitamin tanqisligi, odatda, oshqozon-ichak kasalliklari ta’sirida umng ichak orqali so’rilishining buzilishi natijasida kelib chiqadi.

C)B12 vitamini, asosan hay von mahsulotlari bilan organizmga

tushadi, bakteriyalar ishtirokida odam ichagida bam oz miqdorda sintezlanadi.

D)faqat B 12 vitamini yetishmasa kamqonlik paydo bo’ladi.

31. Raxit belgilarini ajrating.

1-suyaklari to‘g‘ri shakllanmaydi 2-ko’krak qafasi torayadi 3-oyoqlari qiyshiq o‘sadi4-ko’zlari chaqchayib, ozib ketadi 5-qorni kattalashadi. 6-qorni kichrayadi

A)1,3,5 B)2,4,6 C)1,4,6 D)2,3,5

32. D vitamin haqida noto’g’ri fikrni aniqlang.

A)D vitamin organizmda kalsiy va fosfor almashinuvi, umuman suyaklanish jarayonida katta ahamiyatga ega.

B) Baliq yog‘i, jigar, sariyog’, baliq ikrasi, tuxum D vitaminiga boy bo’ladi.

C)Bu vitamin yetishmaganida, organizmda kalsiy va fosfor almashinuvi buzilishi oqibatida bolalarda raxit kasalligi paydo bo’ladi.

D)Tabiiy sharoitda odam organizmida sintezlanmaydi

33. To’g’ri fikrni aniqlang.

A)Pishirilgan go'shtda В guruh vitaminlari 15-60 %, o‘simlik mahsulotlarida to’rtdan bir qismi saqlanib qoladi.

B) A vitamini ovqat pishirish, mahsulotlarni quritish davomida parchalanib ketmaydi.

C)A, B1 B2 vitaminlari har qanday ta’sirga chidamli bo’ladi.

D)C vitamini issiqlik ta’sirida va ochiq