AĞRISIZ DOĞUM
(EPİDURAL ANESTEZİ)
Halk arasında Prenses Doğum olarak da adlandırılan ağrısız doğum, bir epidural anestezi yöntemidir.
Doğum sancıların karında basınç, kasıklarda baskı şeklinde algılandığı, tamamen normal bir doğumdur.
Ağrı,acı yoktur.
Doğum ve Evreleri
Doğum anne rahmi içindeki bebeğin, zamanı gelince çeşitli kasılmalarla doğum kanalında ilerleyip
dışarıya çıkması, dünyaya gözünü açmasıdır. Her kadının doğumu özeldir ve onun için unutulmaz bir
tecrübedir.
Doğum Ağrısı
Doğum ağrısı, kendine has özellikleri olan çok yönlü bir ağrıdır ve genellikle çok şiddetlidir. Pek çok
kadın için yaşadıkları en şiddetli ağrıdır. Doğumun birinci evresindeki ağrılar rahim kasılmaları ve rahim
boynunun genişlemesi, doğum kanalı açılmasından kaynaklanır. Bu ritmik kasılmalar çeşitli biçimlerde
hissedilir ve şiddetli menstruasyon (Aybaşı) sancısı gibidir. 2. devrede ise bebeğin başının doğum
kanalından aşağıya inip dışarı çıkarken kasık ve kalça tabanındaki yumuşak dokuların kasılıp germesinden
kaynaklanır.
Normal doğumda altın standart: Epidural Anestezidir.
Normal doğum için en çok tercih edilen, en etkili, en güvenli ve en sık kullanılan yöntem Epidural
anestezidir.
Epidural anestezi, genellikle doğumda,bazı ameliyatlarda, ameliyat sonrasında ağrı kesici olarak ve
kronik sırt ve siyatik ağrılarının tedavisinde kullanılır.
Epidural anestezide omirilik etrafını saran epidural boşluğa anestezik ilaç verilerek belden aşağı
bölgede ağrı iletimi kesilir. Bu işlemle sadece ağrı hissi kaybolur, hareket kabiliyeti ve duyu iletimi
etkilenmez. Uzman bir anestezist tarafından uygulandığında kolay ve sıkıntılı olmayan bir uygulamadır.
Anne adayı baskıyı, dokunmayı hisseder, hatta kalkıp yürüyebilir ama ağrıyı hissetmez. Normal
doğum için gerekli olan doğum sancısı, kasılmalar vardır ama rahatsız etmez. Sizi doğumhaneye alıp,
pozisyon verdiklerinde karnınızda kasılma, kasıklarınızda baskı hissedince siz de eşzamanlı olarak ıkınır,
bebeğinizi aşağıya itersiniz. Her kasılmada bebek, doğum kanalında biraz daha ilerler ve en sonunda önce
başı sonra vücudu doğar.
Epidural Anestezi Ne zaman Uygulanır?
Epidural anestezinin uygulanması zaman aldığı için Rahim kasılmaları ve doğum sancıları düzenli hale
geldikten (Doğum ağrıları oturduktan) sonra, rahim ağzı yaklaşık % 60-70 incelip, açıklığı 4 cm’e ulaşınca
yani sancılar anneyi ciddi olarak rahatsız etmeğe başlayınca yerleştirilir.
Çok erken uygulandığında kasılmaları etkileyip doğumu geciktirebilir. Geç kalındığında ise hem anne
gereksiz ağrı çekmiş olur hem de ağrılar daha sık ve şiddetli geleceğinden anne adayı işlem süresince
hareketsiz kalamaz ve epidural uygulanması zorlaşabilir.
Epidural Anestezi Nasıl Uygulanır?
Hasta güvenliği için ameliyathane ortamında uygulanır. Önceklikle anestezi doktoru anne adayına
yapacağı işlemi kısaca anlatır, varsa sorularını cevaplandırır. Hasta oturur pozisyonda iken sırt bölgesi
antiseptik solüsyon ile silinir, lokal anestezik ile o bölge uyuşturulur ve omiriliği saran epidural boşluğa ince
bir katater yerleştirilerek doğum eylemi boyunca hazırlanan anestezik ilaç verilerek ağrısız bir şekilde
doğum yapılması sağlanır.
Bu Katater Ne zaman Çıkarılır?
Sırta yerleştirilen bu katater hastanın istemine bağlı olarak ya doğumdan hemen sonra veya hastanede
kaldığı sürece 24 – 48 saat kalarak ağrı kesici yapılabilir. Sırtınızdaki kateter, canınız hiç yanmadan çekilip
çıkarılacak ve siz, hiç ağrı, sancı çekmeden normal hayatınıza dönecek, anneliğe alışacaksınız.
Ağrısız Doğum Bebeği Etkiler mi?
Yapılan araştırmalar bu yöntemin güvenilir olduğunu ve bebeğe olumsuz etkisi olmadığını gösterir.
Ağrısız Doğumun Avantajları nelerdir?
Epidural anestezi ağrısız normal doğum için mükemmel bir yöntemdir.
Etkin bir biçimde doğum ağrılarının giderilmesini sağlar, uygun dozda ve zamanda uygulandığında
doğumu hızlandırır.
Epidural analjezi sizi sersemletmez, hasta hissettirmez, ayrıca bağırsak hareketlerini durdurmaz, gaz
çıkarımını engellemez.
Hem psikolojik rahatlama, hem de kas spazmının çözülmesiyle normal doğum şansınızı artırır.
Doğum stresinizin çoğunu giderir, kaslarda gevşeme ve rahatlama sağlar.
Sancıları ağrı olarak değil, basınç ve kasılma olarak hissedersiniz. Çıkım esnasında kasılmalara
eşzamanlı ıkınarak doğuma katılabilir, doğumunuzu çabuklaştırabilirsiniz.
Doğum sonrası yorgun, bitkin olmadığınız için bebeğinizi çok daha çabuk kucağınıza alır, hemen
besleyebilirsiniz.Pek çok pedagog; anne-bebek ilişkisinin, doğumdan sonra olabildiğince çabuk
başlamasının, çocuğun kişilik gelişimi açısından çok önemli olduğunu vurgulamıştır.
Annede, ağrıya bağlı oluşan, aşırı soluk alımı, stres hormonlarının çok salgılanması, endişe ve
korku ; istenmeyen pek çok olayı da beraberinde getirir: Bebeğin daha az kanlanması, daha az
oksijenlenmesi, doğum esnasında anne ile iletişiminin kopması, doğumun uzaması gibi pek çok yan
etki epiduralle ortadan kalkar. Yapılan çalışmalarda ağrısız doğum bebeklerinin yenidoğan
değerlendirme skorlarının daha iyi olduğu gözlenmiştir.
Sezeryan gerektiğinde takılan kataterden verilen ilaç dozu artırılarak genel anestezi verilmeden
uyanık bir şekilde sezeryan yapılabilir.
Ağrısız Doğumun Yan Etkileri Var mıdır?
Epidural anestezinin yan etki ve riskleri, tecrübeli bir uzman hekim tarafından uygulandığında,
zannedilenin aksine son derece azdır.
En sık görülen yan etki tansiyon düşüklüğüdür. Bunu önlemek için işlem öncesi sıvı yüklenir ve
yakından tansiyon takibi yapılır.
İşlem başarısız olabilir ve doğumda ağrı duyabilir.
Epidural iğnenin beyin omirilik sıvısına girmesi sonucu spinal anestezi dediğimiz durum oluşabilir,
belden aşağısı tamamen uyuşur ve hareket edemez. Doğum sonrası baş ağrısı olabilir.
Baş ağrısı genellikle işlem sırasında hareket edildiğinde daha sık görülür. 100 - 500 hasta da bir
rastlanılabilir. Hareket edince, ayağa kalkınca çoğalan bazen oldukça şiddetli olabilen karakteri
vardır. Tedavisi kolaydır. Çok sıvı ve kafein içeren içecekler alınarak, sırt üstü yatak istirahati
ilegeçer.Tedavi edilmese bile 7-15 gün içinde kendiliğinden, iz bırakmadan geçer.
Bazı doğumlardan sonra epidural yapılsa da yapılmasa da bel ağrısı görülebilir. Bunu hamileliğe
bağlı vücudun ağırlık merkezinin zamanla öne kaymasıyla bel kaslarının bunu karşılamasının, doğum
sonrası aniden değişmesine bağlayanlar vardır.
Doğumun ikinci evresinde uzama görülebilir.
Nadiren idrar yapmada zorluk görülebilir.
Nadiren kateter takılan yerde enfeksiyon gelişebilir.
Bazı hastalarda hafif allerjik reaksiyonlar görülebilir. Bölgesel, geçici kaşıntı kendiliğinden veya
basit bir ilaç yardımıyla geçer. Genellikle birkaç saatte geçer.
Ağrısız doğum uygulanan hanımlarda nörolojik komplikasyonlar (bacaklarda güçsüzlük veya idrar
tutamama) çok çok nadirdir 183.000 de bir; enfeksiyon oranı 145.000 de bir; kalıcı nörolojik
zedelenme 257.000 de bir bulunmuştur.
Yan etkilerle ilgili daha detaylı bilgi için Anestezi Doktorunuzla görüşebilirsiniz.
Ağrısız Doğum Kimlere Uygulanmaz ?
Epidural anestezi uygulanmadan önce anestezi uzmanı tarafından muayene edilir, anatomik ve sistemik
bozukluk olup olmadığı incelenir.
•
Kanama bozukluğu olan ve pıhtılaşma önleyici ilaç alanlarda uygulanmaz.
•
Sıvı ve/veya kan kaybı ile beraber olan ve düzeltilemeyen aşırı tansiyon düşüklüğü
•
Kafa içi basıncı artmış olanlar (Beyin tümörü, kanaması vb)
•
Kateter takılacak yerde enfeksiyon olan hastalarda uygulanmaz.
•
Akli dengesi bozuk olanlara veya uygulamayı kesinlikle reddeden anne adaylarına uygulanmaz.
Daha detayli bilgi için anestezi uzmanımızla görüşebilir veya
www.buharatip.com.tr
internet adresini
ziyaret edebilirisiniz.
Uzm.Dr.Kemal TOPRAK
Buhara Tıp Merkezi
Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı
Tel: 0.442.3168097 İç hat: 1214