Akut karın ağrısı: Akut karın ağrısı



Yüklə 5,93 Mb.
tarix09.02.2017
ölçüsü5,93 Mb.
#8253



Akut karın ağrısı:

  • Akut karın ağrısı:

  • Daha önceden tanısı konulmayan

  • 1 haftadan daha az süredir devam eden karın ağrısı



> 1000 sebebi bulunmaktadır:

  • > 1000 sebebi bulunmaktadır:

    • NSAP (34%)
    • Akut appendisit (28%)
    • Akut kolesistit (10%)
    • Obstrüksiyon (4%)
    • Perfore PU (3%)
    • Pankreatitis (3%)
    • Divertikular hastalıklar (2%)
    • Diğerleri (13%)
  • 20-40% yatış oranları

  • 50-65% başlangıçtaki yanlış tanı oranları





Stimulus viseral afferent lifler dorsal kök

  • Stimulus viseral afferent lifler dorsal kök

  • gangliyonlar

  • arka boynuz

  • kontralateral spinotalamik traktusta

  • talamik nukleus, ponsun retiküler formasyon nukleusu medulla

  • limbik sistem ve frontal kortekse giderler.



Ağrı reseptörleri

  • Ağrı reseptörleri

  • myelinize A lifleri ve demyelinize C lifleri

  • myelinize A lifleri primer olarak cilt ve kasta bulunur, keskin

  • ve akut ağrıyı iyi lokalize eder.

  • C lifleri kas, periost, mezenter, viseral ve paryatal peritonda bulunur. Bu reseptörlerin uyarılması künt veya yanma tarzında, yavaş başlangıçlı kötü lokalize edilen ağrı şeklinde yorumlanır.



Viseral ağrı;

  • Viseral ağrı;

  • •künt,

  • •lokalizasyonu kötü,

  • •kramplı, yanıcı tarzdadır.

  • Hissedilen ağrının lokalizasyonu organların dermatomları ile ilişkilidir.

  • Foregut özofagus, mide, duodenum, pankreas, safra yolları, ve dalak;

  • midgut distal duodenum, jejunum, ileum, apendiks, çıkan kolon, proksimal transvers kolon;

  • hindgut distal transvers kolon, inen kolon, dentate çizgisine kadar rektosigmoid bileşkedir.

  • Terleme, huzursuzluk, bulantı, kusma, terleme ve solukluk

  • sekonder otonom etkilerdir.



Somatik ağrı; viseral ağrıdan daha yoğun ve daha iyi lokalize edilir. Bakteriyel ve kimyasal inflamasyonla birliktedir.Cilt dermatomları T6 ve L1’le ilişkili periferal sinirlerle spinal korda gelir.

  • Somatik ağrı; viseral ağrıdan daha yoğun ve daha iyi lokalize edilir. Bakteriyel ve kimyasal inflamasyonla birliktedir.Cilt dermatomları T6 ve L1’le ilişkili periferal sinirlerle spinal korda gelir.

  • Yansıyan ağrı; Somatik afferent sinirlerle viseral afferent nörönlar arasındaki bağlantılarla tutulan organdan uzakta hissedilen ağrıdır.



1-  Sağ omuz

  • 1-  Sağ omuz

  • -   diyafragm

  • -   safra kesesi

  • -   karaciğer kapsülü

  • - sağ taraflı plevraya ait sorunlar

  • 2-   Sağ skapula

  • - safra kesesi

  • - safra yolları

  • 3-Kasık veya genital bölge

  • -  böbrek

  • -  üreter

  • - aort veya ilyak arter



Akut karın ağrısını sistemlere ayırarak sınıflama:

  • Akut karın ağrısını sistemlere ayırarak sınıflama:

  • 1. Intraabdominal (GIS, GUS, Jinekolojik, vaskuler)

  • 2.Ekstraabdominal(kardiyopulmoner, batın duvarı, toksik metabolik, nörojenik, psikiyatrik)

  • 3. NSAP



Perforasyon

  • Perforasyon

  • AAA

  • Akut pankreatitis

  • DM

  • Bilateral plevral efüzyon



Erken appendicitis

  • Erken appendicitis

  • İBP

  • Akut gastritis

  • Akut pankreatitis

  • AAA rüptürü

  • Mezenterik thromboz



DU / GU

  • DU / GU

  • Özofajit

  • Akute pankreatitis

  • AAA



Safra kesesi hst

  • Safra kesesi hst

  • DU

  • Akut pankreatitis

  • Pnömoni

  • Subfrenik abse



GU

  • GU

  • Pnömoni

  • Akut pankreatitis

  • Dalak rüptürü

  • Akut perinefritik abse

  • Subfrenik abse



Akut idrar retansiyonu

  • Akut idrar retansiyonu

  • İYE

  • Sistit

  • PID

  • Ektopik gebelik

  • Divertikülit



Akut apendisit

  • Akut apendisit

  • Mesenterik adenitis (genç)

  • DU perforasyonu

  • Divertikulit

  • PID

  • Salfanjit

  • Ureterde taş

  • Meckel’s divertikulum

  • Ektopik gebelik

  • Crohn hst



Kas ağrısı

  • Kas ağrısı

  • İYE

  • Renal taş

  • Pyelonefrit



Divertikulitis

  • Divertikulitis

  • IBH

  • PID

  • Rektal Ca

  • UC

  • Ektopik gebelik



  • -      Miyokard infarktüsü

  • -    Akut perikardit

  • -      Pnömoni

  • -       Pnömotoraks

  • -       Pulmoner infarkt

  • -       Orak hücreli kriz

  • -       Akut lösemi

  • -       Herpes zoster      



Muayene bulgularının güvenilir olmaması

  • Muayene bulgularının güvenilir olmaması

  • Altta yatan patolojinin tam oturmaması

  • Kişiye özgü tecrübe farkları

  • İyi bir hikaye ve geniş bir muayene gerektirmesi

  • Operasyon sırası konulan tanıların 35% ‘inde atipik hikaye vardır.





Sabit ağrı kronik distandü içi boşluklu organ veya solid organ inflamasyonunda (hepatit veya pankreatit v.b) görülür.

  • Sabit ağrı kronik distandü içi boşluklu organ veya solid organ inflamasyonunda (hepatit veya pankreatit v.b) görülür.

  • Şiddetli mezenterik iskemide fizik muayene bulgularına oranla çok şiddetli, sabit lokalize edilemeyen ağrı olur.

  • Miyokard infarktüsü, akut pankreatit ve üreter koliğinde birlikte sıkıntı, terleme, bulantı veya kusma görülürken periton inflamasyonu olanlarda sıkıntı daha azdır.

  • Pnömoni veya subdiafragmatik patolojilerde inspirasyonla ağrı artar.

  • Yüzeyel ağrı; karın ön duvarına yakın inflamasyonlarda (apandisit gibi), karın duvarı fıtıkları, rektus kılıfı anomalileri ve sinir sıkışmasında olur.



Derinde hissedilen ağrı solid veya içi boşluklu karın içi organ patolojilerinde hissedilir.

  • Derinde hissedilen ağrı solid veya içi boşluklu karın içi organ patolojilerinde hissedilir.

  • Karın içi organ malignitelerinde pozisyon ve analjezikle değişmeyen derin, sabit ağrı olur.

  • Yemeklerden önce ve gece yarısında olan ağrı peptik ülser hastalığında, postprandial ağrı bilyer kolikte olur.

  • Saatler ve birkaç gün içinde şiddeti gittikçe artan kısa hikayeli ağrılar akut karın patolojilerine yönlendirir.



  • Hareketle artan, şiddetlenen ağrılar akut karın patolojilerinde olur.

  • Pankreatitli hastalar ağrıyı azaltmak için fetal pozisyonda durur.

  • Retroçekal apandisitte psoas irritasyonunu azaltmak için sağ bacak diz ve kalçadan fleksiyona getirilerek ağrı azaltılmaya çalışılır.

  • Mezenterik iskemide hiç bir pozisyonda ağrı azalmaz.

  • Renal kolikte hasta ağrıdan kıvranır.



Ateş

  • Ateş

  • Genitoüriner

  • Jinekolojik

  • Vaskular



Önceki ataklar

  • Önceki ataklar

  • Araştırmalar

  • Operasyonlar

  • Kronik hst

  • Immün baskılama

  • İlaçlar(NSAIDs)



Hastanın hali ve pozisyonunun gözlenmesi BAŞTA gelir.

  • Hastanın hali ve pozisyonunun gözlenmesi BAŞTA gelir.

  • Tüm sistemlerin muayenesi esastır.



Batın:

  • Batın:

  • Inspeksiyon

    • - Karın içe mi çökük, gergin, distandü mü
    • Görünen peristaltik hareket var mı?
    • Skar izleri var mı?


Oskültasyon

  • Oskültasyon

    • BS
    • > 2 dak
    • Hiperaktif mi?
    • Epigastrium da üfürüm var mı?


Palpasyon

  • Palpasyon

  • Hernia olabilecek yerleri kontrol ediniz

  • Hassasiyet

  • Rebound

  • Defans

  • Rijidite





RT

  • RT

  • - hassasiyet

  • - kitle

  • - kan



İlk 20 sn sadece 3 olası tanı vardır:

  • İlk 20 sn sadece 3 olası tanı vardır:

    • Çok kötü:
      • Muhtemel ölecek
      • Resüsitasyona başla
    • Hasta:
      • Birkaç saat stabil?
      • Hızlı araştırma, ilk tedaviler
    • Nispeten iyi:
      • Uygun şekilde araştır
      • Gözle.


ABCDE

  • ABCDE

  • Resüsitasyon

  • Monitörizasyon



Hemogram, gerekli ise PT,PTT

  • Hemogram, gerekli ise PT,PTT

  • AST,ALT

  • Bun, Cr

  • Elektrolitler

  • TİT

  • Glukoz

  • Amilaz

  • AKG

  • EKG

  • Kardiyak enzimler

  • Gebelik testi



Radyoloji

  • Radyoloji

    • Ayakta AC
    • Ayakta Batın grafisi
    • USS (jinekolojik patoloji???)




  • INDICATIONS AND CONTRAINDICATIONS

  • Indications for abdominal CT or pelvic CT examinations include, but are not limited to:

  • A. Evaluation of abdominal, flank, or pelvic pain.

  • B. Evaluation of known or suspected abdominal or pelvic masses or fluid collections.

  • C. Evaluation of primary or metastatic malignancies.

  • PRACTICE GUIDELINE CT Abdomen and CT Pelvis / 1

  • D. Evaluation of abdominal or pelvic inflammatory processes.

  • E. Assessment of abnormalities of abdominal or pelvic vascular structures.

  • F. Evaluation of abdominal or pelvic trauma.

  • G. Clarification of findings from other imaging studies or laboratory abnormalities.

  • H. Evaluation of known or suspected congenital abnormalities of abdominal or pelvic organs.

  • I. Guidance for interventional or therapeutic procedures within the abdomen or pelvis.

  • J. Treatment planning for radiation therapy.

  • K. Noninvasive angiography of the aorta and its branches. (See the ACR Practice Guideline for the Performance and Interpretation of CT Angiography [CTA].)

  • There are no absolute contraindications to abdominal CT or pelvic CT examinations. As with all procedures, the relative benefits and risks of the procedure should be evaluated prior to performing unenhanced or contrast-enhanced abdominal CT and/or pelvic CT. Appropriate precautions should be taken to minimize patient risk.





Erken diyagnostik laparoskopi :

  • Erken diyagnostik laparoskopi :

    • doğru,
    • hızlı,
    • Tedavide de etkili
  • Gereksiz laparotomi olasılığını azaltıyor

  • Tanı doğruluğunu arttırıyor.

  • NSAP da tanı konma olasılığı artıyor.





Apandiks lümeninin tıkanması

  • Apandiks lümeninin tıkanması

  • sıvı retansiyonu

  • inflamasyon

  • iskemi

  • perforasyon

  • Normal appendix: 7-8 mm transvers çap, duvarı kalem inceliğinde, %75 inde lümen içi hava var









% 80-95’inde sistik kanal taş ile tıkanmıştır

  • % 80-95’inde sistik kanal taş ile tıkanmıştır

  • % 5-15’i akalkülöz kolesistit-sistik arter akımının azalması (azalmış motilite-travma, yanıklar, TPN, diyabet, kardiyak yetmezlik; ekstrensek bası; enfeksiyon ...)



Ultrasonografi*

  • Ultrasonografi*

  • Bilgisayarlı tomografi

  • Biliyer sintigrafi



1.safra taşı/çamur

  • 1.safra taşı/çamur

  • 2. sonografik murphy bulgusu

  • 3. safra kesesi duvar kalınlığı: normali <4mm

  • 4.perikolesistik sıvı

  • 5. CBD dilatasyonu :normal < 4mm







  • US- kolelitiazis için

  • Bilgisayarlı tomografi*



Pankreatik acinus → lobule kontür

  • Pankreatik acinus → lobule kontür

  • Kapsül yok

  • AP

    • baş 2-2.5 cm
    • cisim ve kuyruk 1-2 cm
  • Pankreatik kanal

    • Maksimal çap 3 mm in yetişkin (5 mm in yaşlı)




Pankreasta diffüz büyüme

  • Pankreasta diffüz büyüme

  • Konturlarda silikleşme

  • Parankimal / peripankreatik heterojenite

  • Hipoperfüze alanlar (nekroz)

  • Hemoraji

  • Sıvı koleksiyonları









İleri yaşta sık (7-8. dekad)

  • İleri yaşta sık (7-8. dekad)

  • En sık sigmoid kolonda

  • Divertiküller sıklıkla mezenterik ve antimezenterik tenyalar arasında oluşur



  • Bilgisayarlı tomografi*

    • Rektal ve IV kontrast


Divertiküller*

  • Divertiküller*

  • Kolon duvarında kalınlaşma (musküler hipertrofi)- inflamasyon olmaksızın da görülebilir

  • Perikolonik yağ dokusunda inflamasyon





Akut flank ağrısı ile başvuran hastaların ancak %33-55’inde üriner kalkül saptanıyor

  • Akut flank ağrısı ile başvuran hastaların ancak %33-55’inde üriner kalkül saptanıyor

  • Bu semptomla gelenlerin %9-29’u alternatif tanılar alıyor

    • Adneksiyal kitle
    • Pyelonefrit
    • Apendisit
    • Divertikülit


Üreter lümeninde kalsifikasyon

  • Üreter lümeninde kalsifikasyon

  • Kalkül çevresinde yumuşak doku rimi

  • Üreter dilatasyonu

  • Perinefrik yağ dokusunda inflamatuar değişiklikler

  • Hidronefroz

  • Nefromegali





Künt veya penetran travma

  • Künt veya penetran travma

  • İyatrojenik

  • Sindirim kanalı hastalıkları



Direkt grafiler

  • Direkt grafiler

  • Kontrastlı incelemeler (suda eriyen iyotlu kontrast madde, hava)

  • Bilgisayarlı tomografi

  • Ultrasonografi



Direkt bulgular

  • Direkt bulgular

    • Barsak duvarında lokal devamsızlık
    • Ekstalüminal hava
    • Ekstralüminal oral kontrast


Üst GIS ve ince barsak perforasyonlarında karaciğer anteriorunda serbest hava vardır

  • Üst GIS ve ince barsak perforasyonlarında karaciğer anteriorunda serbest hava vardır

  • Gastrik perforasyonlarda mezenterik hava genellikle görülmez

  • Pelvisteki serbest havanın tek nedeni kolon perforasyonlarıdır

  • Retroperitoneal hava kolon ve duodenum perf. görülür





Barsak dışından kaynaklanan lezyonlar (brid,herni,volvulus, kitle)

  • Barsak dışından kaynaklanan lezyonlar (brid,herni,volvulus, kitle)

  • Lüminal lezyonlar ( y.cisim, safra taşı, parazit, invaginasyon, tümör )

  • Barsak duvarından kaynaklanan nedenler (striktürler, intramural kanama, vasküler oklüzyon)



Obstrüksiyon varlığını saptamak

  • Obstrüksiyon varlığını saptamak

  • Düzeyini belirlemek

  • Etiolojiyi açıklamak

  • İskemi varlığını saptamak





Barsak duvarı lezyonları (malign tümör, inflamatuar barsak hast., divertikülit, hematom)

  • Barsak duvarı lezyonları (malign tümör, inflamatuar barsak hast., divertikülit, hematom)

  • Barsak dışından kaynaklanan nedenler (pelvik tümör, abse,volvulus, herni, brid)





Abdominal aort anevrizması rüptürü

  • Abdominal aort anevrizması rüptürü

  • Aortik diseksiyon

  • Hemoraji

  • Akut venöz tromboz







Hasta görünümlü hastalar

  • Hasta görünümlü hastalar

    • toksik görünümlü hastalar
  • İleri yaş

  • Genç, sağlıklı fakat potansiyel ciddi tanının ekarte edilmediği hastalar

  • Durdurulamayan ağrı ve kusma

  • Kronik mental yetersizliği

  • Sosyal destek yetersizliği

  • Kronik alkol ve ilaç kullanım hikayesi



Hastanın sosyal destek durumu, mental durumunu göz önüne alın…

  • Hastanın sosyal destek durumu, mental durumunu göz önüne alın…

  • Biz 24 saat buradayız

    • Ağrı şiddetlenirse
    • Ağrı lokalize olursa
    • Yeni şikayet eklenirse
    • Ateş olursa
    • Bulantı-kusma şiddetlenir, oral alım sağlanamaz ise
    • 24 saat içinde ağrı geçmez ise tekrar muayene için davet edin…


Yüklə 5,93 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin