Amaliy mashg‘ulot №1 Mavzu: Sulfat kislota saqlagichlari hisoblari. Namunaviy masala №1 Masalaning sharti: Diametri D=13m, balandligi N=5m bo‘lgan silindrik shaklidagi kislota saqlagichda konsentratsiyasi S=97% sulfat kislota saqlanmoqda. Kislota saqlagichda to‘ldirish koeffitsenti h=0,65 bo‘lsa, bu saqlagich ichidagi sulfat kislotaning hajmi va og‘irlik miqdori hisoblansin.
Berilgan: D=13m
H=5m
h=0,65
C=97% H2SO4 97% H2SO4 zichligi =1,8364 t/m3 (ma’lumotnomadan olinadi)
V (H2SO4) -?
m (H2SO4) -?
Masalaning echimi: 1. Kislota saqlagichning umumiy ko‘rinishi quyidagicha bo‘lishi mumkin:
D
H
2. Kislota saqlagichni umumiy xajmini aniqlaymiz:
1.
3. Kislota saqlagichda saqlanayotgan sulfat kislota hajmini topamiz:
H2SO4 4. Kislota saqlagichida saqlanayotgan 97% sulfat kislotasaning og‘irlik miqdorini hisoblaymiz:
m (H2SO4)=V H2SO4ּ 97% H2SO4=431,16m3ּ1,8364 t/m3=791,79 t H2SO4 5. Hozirgi vaqtda sulfat kislota omborxonalarida ishlatilayotgan kislota saqlagichlarining har birining hajmi 3000m3 va undan ortiqroq ham bo‘lishi mumkin va unda o‘rtacha 5500 tonna atrofida kuporos moyi (93:94% H2SO4) saqlanadi. Amaliyotda kislota saqlagichlarni qisqartirib «banka» lar deyiladi va hozirgi zamon sulfat kislota omborxonalari 3 va undan ortiq «banka» lardan iborat bo‘lib, ularda 15000 tonnadan ortiq yuqori konsentratsiyali sulfat kislota saqlanadi.
Mustaqil ishlash uchun topshiriqlar va masalalar 1.Kontakt usuli bilan sulfat kislota ishlab chiqarishda SO2 ni SO3ga oksidlash jaraenida forkontakt qurilmasiga quyidagi tarkibdagi o‘choq gazi kiradi: SO2 = a = 11%(h); O2 = b =10% (h); N2 = v =79% (h)Oksidlash jarayoni harorati t= 5700Cda va R=1,2*105Pa bosimda olib boriladi. Oksidlanish darajasi X=70% ga teng. Oksidlangan gaz tarkibi va muvozanat doimiysi miqdori aniqlansin.
2.Reaksiyaning tezligi t1=5000C da t2=4300C ga qaraganda 7 marta katta. Reaksiyaning faollanish energiyasi aniqlansin.
