Andijon mashinasozlik instituti “Elektrotexnika” fakulteti “Energiya tejamkorligi va energoaudit” yónalishi k 05-22-guruh talabasi Jahongirov Xurshidbekning energiya o’lchash asboblari va boshqarish tizimlari fanidan tayyorlagan taqdimoti

Andijon mashinasozlik instituti “Elektrotexnika” fakulteti “Energiya tejamkorligi va energoaudit” yónalishi K_05-22-guruh talabasi Jahongirov Xurshidbekning energiya o’lchash asboblari va boshqarish tizimlari fanidan tayyorlagan taqdimoti

Mavzu: “Energiya o‘lchov asboblari va boshqarish tizimlari” faniga kirish. O‘lchash to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar. Fanning predmeti va uslublari.

Reja: 1. Fanning maqsadi, vazifasi va tarixi. 2.O’lchash haqida umumiy ma’lumotlar. 3.O'lchash usullari va vositalarining umumiy tavsiflari.

O‘lchashlar inson faoliyatining barcha sohalarida axborotlarning muhim ahamiyatli manbasi bo‘lib xizmat qilib keladi. O‘zi o‘lchash deb berilgan kattaliklarni o‘lchov birligi deb qabul qilingan qiymati bilan solishtirish jarayoniga aytiladi. O‘lchashlarning usullarini rivojlanishiga va o‘lchov vositalarini ishlab chiqarilishiga dunyo olimlari qadim zamonlardan boshlab jamiyat rivojlanishi mobaynida katta e’tibor berib kelganlar. Bu sohada ulug‘ mutafakkir olimlarimiz tomonidan o‘lchov vositalarini yaratishga va o‘lchash usullarini rivojlantirilishiga qo‘shgan hissalaridan ba’zi bir misollarni keltirib o‘tamiz. Axmad Al Farg‘oniy (790-865) sferik trigonometriya asoschilaridan biri. Nil daryosining oqimini o‘lchash uchun asbob yasagan. Muso al-Xorazmiy (780-850) mustaqil «Al-jabr» (Algebra) fani va «algoritm» tushunchasiga asos solgan. Yer meridianini uzunligini o‘lchashda ishtirok etgan. Abu Rayxon Beruniy (973-1048) dunyoda birinchi globus (diametri 5 m li yarim shar) yasagan. Muhammad Tarag‘ay Ulug‘bek (1394-1449) o‘z davrida eng yirik rasadxona qurdirgan va unda o‘ta aniqlikdagi astronomik kuzatishlar olib borgan.

«Energiya o’lchov asboblari va boshqarish tizimlari» fanining asosiy maqsadi o’lchash nazariyasining umumiy masalalari, o’lchash uslublari, natijalar olish usullari va hozirgi asosiy ishlab chiqarish jarayonlarida bug’ning texnologik parametrlarini avtomatik nazorat qilish va boshqarish tizimlarida o’lchov-nazorat asboblarini ishlash prinsiplarini, to’zilishini, ular bilan ishlash, natijalar olish, tahlil qilish yo’llarini o’rganishdan iborat.Yangi texnologik jarayonlarni o’lchash va avtomatik boshqarishni o’rganish, zamonaviy nazorat o’lchov asboblarini issiqlik energetikasiga qo’llash, energetik jarayonlarni avtomatik o’lchash, rostlash va boshqarish, bug’ ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish, ishlab chiqarish rezervlarini aniqlash va ularni joylashtirish kabilar fanning vazifasiga kiradi.