Page 1 of 3
Anorexia nervosa | Turkish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Aneroksiya nervoza
Giri
ş
Anoreksiya nervoza genellikle genç kadınları etkileyen bir yeme bozukluğudur.
Anoreksiyal
ı
insanlarda kilo alma ve vücut
ş
ekillerinin kontrolünü kaybetmeye kar
şı
çok
ş
iddetli bir korku vard
ı
r.
Yetersiz beslenme fiziksel ve ruhsal sorunlara neden olaca
ğı
ndan, anoreksiya
mümkün
olan en k
ı
sa sürede tedavi edilmelidir.
Anoreksiya nervoza genellikle 15-
25 yaş arasında görülse de, 10 yaşa kadar
çocuklarda ve yaşlılarda da görülebilir. Anoreksiya olguları
n
ı
n %90’
ı
kad
ı
nd
ı
r
ancak anoreksiya erkekleri de etkileyebilir.
Anoreksiyan
ı
n ne kadar yayg
ı
n oldu
ğ
unu tahmin etmek zordur ancak anketler genç
k
ı
zlarda (15-25 ya
ş
aras
ı
) %1'lik oran
ı
nda bu hastal
ığı
n oldu
ğ
unu tahmin
etmektedir.
Belirtiler
Anoreksiyanın en belirgin fiziksel belirtisi az miktarda gıda alımına bağlı olarak
gelişen kilo kaybıdır. Anoreksiyalı
çocuklar kilo alabilmekle birlikte, bu ya
şı
tlar
ı
na
k
ı
yasla daha azd
ı
r.
Di
ğ
er belirtiler aras
ı
nda mide a
ğ
r
ı
lar
ı
, kab
ı
zl
ı
k veya ishal; bayg
ı
nl
ı
k veya ba
ş
dönmeleri; kuru, sertle
ş
mi
ş
veya solgun cilt; saçlarda incelmeler, k
ı
r
ı
lmalar ve
dökülmeler; sürekli kusma s
ı
ras
ı
nda mideden gelen asit nedeniyle çürüyen di
ş
minesinden kaynaklanan di
ş
sa
ğ
l
ığı
sorunlar
ı
; uykusuzluk ve yorgunluk say
ı
labilir.
Anoreksiyalı kadınların çoğunda adet kanamaları da kesilir. Çocuklarda ve ilk
gençlik ça
ğı
ndaki bireylerde ergenli
ğ
i geciktirebilir ve fiziksel
gelişmelerinde
sorunlara neden olabilir.
Anoreksiya ki
ş
ilik ve davran
ış
larda da de
ğ
i
ş
ikliklere neden olabilir.
Anoreksiyal
ı
hasta kilo almaktan çok yo
ğ
un
ş
ekilde korkar ve kendi vücut
ş
ekli
alg
ı
s
ı
da bozulmu
ş
tur – normal, sa
ğ
l
ı
kl
ı
vücut a
ğı
rl
ığı
kendisini gergin ve
paniklemi
ş
hissetmesine neden olabilir.
Bu hastalar depresif, d
ış
a dönük veya huzursuz hissedebilir; ruh hallerinde
de
ğ
i
ş
imler ya
ş
ayabilir, normal günlük aktivitelerine olan ilgilerini kaybedebilir, a
şı
r
ı
egzersiz yapabilir, gizli gizli kusmaya veya müshil ya da i
ş
tah bast
ı
r
ı
c
ı
veya idrar
söktürücü ilaçlar kullanmaya ba
ş
layabilirler.
Nedenleri
Anoreksiya nervozanın gerçek nedeni kesin olara
k bilinmemektedir. Büyük
ihtimalle birden fazla biyolojik ve sosyal faktörün kombinasyonundan meydana
Page 2 of 3
Anorexia nervosa | Turkish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
gelen karmaşık bir hastalıktır. Bu faktörler arasında şunlar sayılabilir: Cinsel
yönden çekici olabilmek için zay
ı
f olmak gerekti
ğ
i yönündeki sosyal bask
ı
, aile
geçmi
ş
i (genetik), ki
ş
ilik türü ve aile ili
ş
kileri.
Ara
ş
t
ı
rmalar stres, zor deneyimler atlatmak ve cinsel anlamda büyüyor olman
ı
n
getirdi
ğ
i kafa kar
ışı
kl
ığı
n
ı
n da anoreksiyay
ı
tetikleyebildi
ğ
ini göstermi
ş
tir.
Tan
ı
Anoreksiyal
ı
hasta genellikle boyu ve ya
şı
n
ı
n gerektirdi
ğ
i normal kilodan %15 daha
zay
ı
ft
ı
r.
Hem fiziksel hem de psikolojik etmenler değerlendirilerek tanı konur. Bu
de
ğ
erlendirme kapsam
ı
nda kiloya, yiyeceklere, beslenmeye ve vücut görünümüne
kar
şı
olan tav
ı
r da incelenebilir.
Bu hastalığa sahip kişilerin çoğu hasta olduklarını inkâr ettiklerinden ve bir aile
bireyi tarafından tedavi olmak üzere getirildiklerinden, anoreksiya nervoza tanısı
koymak zor olabilir. Ayrıca anoreksiyanın şiddeti de kişiden kişiye değişiklik
gösterir. Anoreksiyal
ı
bir hasta kesilen adet kanamalar
ı
, kar
ı
n a
ğ
r
ı
s
ı
,
ş
i
ş
kinlik veya
k
abızlık
ş
ikâyetleriyle GP'yi ziyaret edebilir.
Tedavi
Anoreksiya ciddi ve karma
şı
k bir hastal
ı
kt
ı
r ve genelde uzman hekimlerce tedavi
gerektirir.
Tedavi genellikle hastanede v
e ayakta tedavi şeklindedir. Amaç kişinin kilo
almasını sağlamak, sağlıklı yeme alışkanlıklarını geri kazandırmak ve yiyecekler,
kilo ve vücut görünümüne ilişkin oluşmuş yanlış yargıları gidermektir. Genellikle
bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi psikolo
jik tedaviler de önerilir. Destek ve
tavsiye vermek üzere yeme bozuklu
ğ
una ili
ş
kin uzman yard
ı
m hatlar
ı
mevcuttur.
Bazen
, anoreksiyalı kişi hastaneye yatırılmasını gerektirecek kadar zayıflamış olur.
Bu durumda, ki
ş
inin g
ı
da ve s
ı
v
ı
al
ı
m
ı
n
ı
hastane düzenler.
Anoreksiya nervoza sonucu meydana gelen diğer hastalıklar için de ilaç tedavisi
gerekebilir. Baz
ı
durumlarda antidepresan ilaç kullan
ı
m
ı
da önerilebilir.
Komplikasyonlar
Anoreksiyal
ı
kad
ı
nlar
ı
n gebe kalma ihtimali daha dü
ş
üktür ve hamile kald
ı
klar
ı
nda
da prematüre veya zay
ı
f bebekler do
ğ
urma olas
ı
l
ı
klar
ı
yüksektir.
Ergenlik ça
ğı
öncesinde veya s
ı
ras
ı
nda anoreksiya geçirenlerde, ergenli
ğ
in
getirdi
ğ
i baz
ı
fiziksel de
ğ
i
ş
iklikler geç görülebilir ve bu da yetersiz büyümeye neden
olabilir.
Page 3 of 3
Anorexia nervosa | Turkish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Anoreksiy
ali hastaların yaşamlarının ileri dönemlerinde osteoporoza (kırılgan
kemik) yakalanma riski daha yüksektir. Ayr
ı
ca anoreksiya kalp kas
ı
da dâhil olmak
üzere kaslar
ı
n güç kaybetmesine neden olarak ileride kalp krizi geçirme riskini de
art
ı
rmaktad
ı
r.
Güvenilir çeviri hizmeti
NHS Direct telefon ettiğinizde sadece birkaç dakika içinde pek çok dilde size
güvenilir
çevirmenler sağlayabilir.
3 adımlık kılavuzumuzu takip edin:
Adım 1
-
NHS Direct’i 0845 4647 numaralı telefondan arayın
Ad
ı
m 2 – Araman
ı
z yan
ı
tland
ığı
nda, kullanmak istedi
ğ
iniz dili Ingilizce olarak
belirtin. NHS Direct’in size ihtiyaç duydu
ğ
unuz bilgi ve tavsiyeyi vermesine
yard
ı
mc
ı
olacak çevirmene ba
ğ
lanana kadar hattan ayr
ı
lmay
ı
n.
Adım 3
–
Veya, bir arkadaşınızdan ya da yakınınızdan sizin yerinize arama
yapmasını rica edebilirsiniz. Neden aradığı
n
ı
z
ı
aç
ı
klamak üzere bir
çevirmene ba
ğ
lanana kadar hattan ayr
ı
lmay
ı
n.