53
6 İyun
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına
Təranə Həsənova bəzən abortlardan
görə, 2008-ci ildə ölkədə 25 mindən artıq abort
sonra xroniki formada iltihabi prosesin də baş
faktı (hamiləliyin süni surətdə pozulması) qeydə
verdiyini deyir. Bundan əzab çəkən qadınların
alınıb. Ginekoloqlar isə əslində bu rəqəmin daha
sayı çox olur. Müalicəsi də çətinliklə həyata keçir,
çox olduğunu, abortların əksəriyyətinin
səbr və vaxt tələb edir: “Ümumiyyətlə, buna
qeydiyyata alınmadığını deyirlər.
barmaqarası yanaşmaq düzgün deyil. Həkimlər,
Qanuna görə, hələ 12 həftəsi tamam
adətən, abortdan sonra qadına müalicə yazırlar.
olmadan hər bir qadın hamiləliyini poza bilər.
Amma qadın 1-2 gün bu müalicəni edir, özünü
Ancaq bunun üçün əsaslı səbəblər olmalıdır.
gümrah hiss edən kimisə dərmanlar yaddan çıxır.
Məsələn, uşağın inkişafdan qaldığı, döldə
Bir də onda görür ki, bir neçə gündən sonra
çatışmazlıq olduğu halda aborta icazə verilir.
vəziyyəti pisləşib. Nəticə də belə olur, iltihabi
Təəssüf ki, çox vaxt qadınlar ya ümumiyyətlə
proses xroniki formaya keçir. Abortlardan sonra
övlad istəmədikləri, ya da döl qız olduğu üçün
sinir sistemində dəyişikliklərə də çox rast gəlinir.
aborta üstünlük verirlər. Ona görə də, abort
Qadının sinir sistemi həddən çox oyanıq
mübahisə mövzusu olaraq qalır.
vəziyyətə çatır, əsəbi olur, hətta bir neçə müddət
Ümumiyyətlə, abortun qadın sağlamlığına
ildə 2 dəfə olmaq şərtilə nevrologiya şöbəsində
hansı zərərlərinin olması ilə bağlı Qadın Krizis
müalicə almaq dərəcəsinə çatırlar. Onu da deyim
Mərkəzinin məsləhətçisi, Kliniki Tibbi Mərkəzin
ki, rayonda humanitar təşkilatda işləyən vaxt bir
mama-ginekoloqu Təranə Həsənovaya müraciət
şey müşahidə etdim. Orda sözün həqiqi
etdik.
mənasında kriminal abortlar baş verir. Rayon
“Bizim qadınlar aborta gəlməyi yaxşı
yerlərində qadınlar abort üçün həkimə getmirlər.
bacarır. Əvvəl də belə olub, indi də belədir. Sadəcə
Ali tibbi təhsili olmayan, haçansa “sanitarka”
olaraq, çatışmayan bir cəhət var. Qadın dərk etmir
işləyən adamlar bu işlə məşğul olur. Onlar sistem
ki, 3 aydan bir aborta gəlməkdənsə, hamilə
şlankını daxilə salıb dölü yerindən tərpədərək
qalmamaq üçün lazım olan vasitələrdən istifadə
qıcıqlanma yaradırlar, nəticədə döl özü gəlib
etsin”, - deyə sözə başlayan həkim abortun qadın
düşür. Bu, qadınlara daha asan yol kimi
sağlamlığına vura biləcəyi zərərləri sadaladı. Belə
göründüyünə görə buna meyl edirlər. Onun
ki, abort zamanı daha çox rast gəlinən hallar
nəticəsində ölüm halına qədər gedib çatmasa da,
uşaqlığın yığılmaması nəticəsində qanaxmaların
qadınlarda uzun müddət septiki vəziyyət davam
baş verməsidir. Bunun nəticəsində ağır fəsadlar
edir. Bu, iltihabi prosesin elə bir növüdür ki, tək
baş verir. Çox qan itirmə nəticəsində digər
kiçik çanaq deyil, böyük çanaq və digər
orqanlarda da qansızlıq yaranır ki, bu da uzun
orqanlarda iltihabi proses tamam geniş şəkildə
müddətli müalicə tələb edir: “Orqanizm hədsiz
yayılmış olur. Bu hallara rayonlarda çox rast
dərəcədə zəifləyir. Orqanizm zəiflədiyinə və
gəlmişəm”.
uşaqlıq boynu açıq olduğuna görə isə infeksiyaya
Mama-ginekoloq medikamentoz (xüsusi
yoluxma və iltihabi proses baş verir. Bu, çox rast
həblər vasitəsilə) abort mövzusuna da toxundu:
gəlinən haldır. Bəzən də elə olur ki, abort zamanı
“Bu, dünyanın hər yerində yayılan, tibbi
həkim uşaqlığı deşir. Əgər həkim bunu gec başa
ədəbiyyatda yazılan və qəbul olunan bir vasitədir.
düşübsə, əməliyyatla uşaqlıq çıxarıla bilir. Bundan
Həmin xüsusi həblər vasitəsilə döl yumurtası
başqa, qadınlarda intim problemlər yaranır.
bayıra atılır. Abortlar hamının orqanizminə eyni
Abortdan sonra friqirizm (cinsi həvəsin olmaması
cür təsir etmədiyi kimi, medikamentoz abort da
və onun itməsi) halına da rast gəlmişəm. Yəni,
eləcə təsirini göstərir. Bu, hamıda normal şəkildə
qadınlarda cinsi həvəs tamamilə itir, yoldaşına
baş vermir. Bəzən yarımçıq uşaqsalma, bir-iki ay
qarşı soyuqluq yaranır. Nəticədə ailədə də
az miqdarda qanaxmalar da ola bilər. Hətta kəskin
problemlər meydana çıxır”.