BÜTÜn yönleriyle sermaye şİrketlerinde kâr dağitimi uygulamasi ve muhasebesi 21. 02. 2007 İbrahim GÜler asmmm odası Vergi Mevzuatı
Yüklə 38,72 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yapılan stopaj üzerinden ayrıca fon payı hesaplanmayacaktır. Fon payı 4842 Sayılı Kanunun 37/3.Maddesiyle 01.01.2004 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.
- (yani, kar payının yarısı 100 trilyon lira da olsa beyan dışıdır).
- stopajın tamamı, kar payını elde edenler tarafından beyan edilmesi durumunda, beyanname üzerinden hesaplanan vergiye mahsup edilecektir.
- Dağıtılan karın tamamı üzerinden stopaj yapılacaktır. Karın istisna kaynaklı olup olmamasının bir önemi yoktur. Yani, kurumların istisna kazançları ile normal kazançları ayırımına son verilmiştir.
- 1-) KURUMLAR VERGİSİ’NİN HESAPLANMASI
- 2-) 2006 YILINDA YAPILACAK KAYITLAR
- 2006 YILI KAYITLARI BİTER.
- 4- I. TERTİP YASAL YEDEK AKÇE’NİN HESAPLANMASI
- 5- I. TERTİP TEMETTÜ’NÜN HESAPLANMASI
- 331 01- Ortak (A)/2 = 35.112.50 331 02- Ortak (B)/2 = 35.112.50 70.225,00
- Bu stopajın Ayrı Bir Muhtasar Beyanname İle Beyan Edilmesi Yasa Gereğidir. (Yeni KVK.Md.15/5). (GVK.Md.98-99). Muhtasar Beyannamenin 061 Tür Koduna Yazılır.
|
BÜTÜN YÖNLERİYLE SERMAYE ŞİRKETLERİNDE
KÂR DAĞITIMI UYGULAMASI VE MUHASEBESİ 21.02.2007 İbrahim GÜLER ASMMM Odası Vergi Mevzuatı İnceleme Komisyonu Başkanı TÜDESK 20 NO’lu Komite Üyesi I- GENEL AÇIKLAMALAR 4842 Sayılı Kanunun 17.Maddesiyle GVK’na eklenen Geçici 62.Madde hükmü ile getirilen ve geçiş dönemlerinde uygulanması gereken düzenlemeler saklı kalmak koşulu ile kurum kazançlarının vergilendirilmesi, kazançların gerçek kişi ortaklara dağıtılması 4842 Sayılı Kanunla yapılan düzenlemeler ve 5520 Sayılı Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilecektir. 4842 Sayılı Kanun ve 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile getirilen düzenlemeler aşağıda sıralanmıştır. * Gelir vergisi stopajı sadece karın dağıtımına bağlanmıştır. Yapılan stopaj üzerinden ayrıca fon payı hesaplanmayacaktır. Fon payı 4842 Sayılı Kanunun 37/3.Maddesiyle 01.01.2004 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır. * Halka açık şirketler ile halka açık olmayan şirketler arasındaki stopaj oranı farklılığı kaldırılmıştır. (Yeni KVK.Md.15/2- 2006/10731 Sayılı BKK ile 23.07.2006 tarihinden itibaren %15) * GVK’nun 75.Maddesinin ikinci fıkrasının 1, 2 ve 3 numaralı bentlerinde yazılı kar paylarının (limited şirketlerden elde edilen iştirak kazançları da kar payıdır GVK.Md.22/2, 75/2) YARISI GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNADIR. Beyanname verme sınırının (GVK.Md.86/1-c 2006 yılı için 18.000,00 YTL’dir) hesabında istisna olan tutar dikkate alınmayacak ve hiç bir şekilde beyan edilmeyecektir (yani, kar payının yarısı 100 trilyon lira da olsa beyan dışıdır). Elde edilen kar paylarının yarısının 2006 yılı için 18.000,00 YTL’lık beyan sınırını aşması durumunda, sadece kar payının yarısı beyan edilecektir. Ancak; bu istisnanın kurum bünyesinde karın dağıtımı aşamasında yapılacak olan stopaja etkisi olmayacaktır. Yani, stopaj dağıtılan kar payının tamamı üzerinden yapılacaktır. * Dağıtılan kar payları üzerinden kurum bünyesinde yapılan stopajın tamamı, kar payını elde edenler tarafından beyan edilmesi durumunda, beyanname üzerinden hesaplanan vergiye mahsup edilecektir. * Kurumlar vergisinden istisna kazançlara uygulanan stopaj, ancak istisna kazancın dağıtılması durumunda yapılacaktır. Yani kar dağıtılsın dağıtılmasın yapılan stopaj uygulaması kaldırılmıştır. * Dağıtılan karın tamamı üzerinden stopaj yapılacaktır. Karın istisna kaynaklı olup olmamasının bir önemi yoktur. Yani, kurumların istisna kazançları ile normal kazançları ayırımına son verilmiştir. * Tam mükellef kurumlara dağıtılan kar payları (iştirak kazançları) üzerinden stopaj yapılmayacaktır. Ancak, Türkiye’de ticari kazanç elde edenler hariç, dar mükellef kurumlara dağıtılan kar payları üzerinden stopaj yapılmasına devam edilecektir. (GVK.Md.94/6-b-ii) (5520 Sayılı KVK Md.30/3).
II- ÖRNEK UYGULAMA Ödenmiş Sermayesi 50.000,00 YTL olan 2 ortaklı bir limited şirket’in ortaklar kurulu kârın tamamını dağıtma kararı almıştır. Bu husustaki bilgiler ve hesaplar aşağıdadır. 1-) KURUMLAR VERGİSİ’NİN HESAPLANMASI 1- Kurumun 2006 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000,00 2- K.K.Edilmeyen Giderler = (+) 1.000,00 3- Geçmiş Yıl Mali Zararı (2005) = (-) 11.000,00* - Ticari Zarar (-) 15.000,00 - K.K.E.G. (+) 4.000,00 - 2005 Yılı Mali Zararı (-) 11.000,00* 4- Mali Kar = 110.000,00 5- Kurumlar Vergisi Matrahı = 110.000,00 6- Hes.Kurumlar Vergisi ( 5x0.20) = 22.000,00 2-) 2006 YILINDA YAPILACAK KAYITLAR 01-_____________________________ 31.12.2006 ___________________________ 691- DÖN.KARI VERGİ VE DİĞ.Y.Y.KARŞ (-) 22.000,00 691 01- Kurumlar Vergisi 22.000,00 370- DÖN.KARI VERGİ VE DİĞ.Y.Y.KARŞ 22.000,00 370 01- Kurumlar Vergisi 22.000,00 Dönem kârı Kurumlar Vergisi Karşılığı 02-_____________________________ 31.12.2006 ___________________________ 690- DÖN.KARI VEYA ZARARI 120.000,00 691- DÖN.KARI VERGİ VE DİĞ.Y.Y.KARŞ (-) 22.000,00 691 01- Kurumlar Vergisi 22.000,00 692- DÖN.NET KARI VEYA ZARARI 98.000,00 Dönem net kârının belirlenmesi 03-_____________________________ 31.12.2006 ___________________________ 692- DÖN.NET KARI VEYA ZARARI 98.000,00 590- DÖNEM NET KARI 98.000,00 Dönem net kârının Bilanço’daki asli hesabına devri 04-_____________________________ 31.12.2006 ___________________________ 371- DÖN.KAR.PEŞ.ÖD.VER.VE DİĞ.YÜK (-) 22.000,00 371 01- 2006 Geçici Vergi 22.000,00 193- PEŞ.ÖD.VERGİ VE FON 22.000,00 193 01- 2006 Geçici Vergi 22.000,00 NOT: 1- 2006 yılına ait olup ödenen geçici vergilerin aktarımı. 2- 193’den 371’e cari yıl mali kârından hesaplanan kurumlar vergisi kadar aktarma yapılır. 3- 2006 yılı için ödenen geçici vergi 22.000,00 YTL’dir. Bunun 7.000,00 YTL’si 2006/4. döneme ait olup 17.02.2007 tarihinde ödenmiştir. Bu durumda 7.000,00 YTL’lık kısmın 17.02.2007 tarihinde 371 Hesaba Borç, 193 Hesaba Alacak kaydedilmesi gerekir. Yapılan hesap ve kayıtların anlaşılır olması bakımından örnekte bu durum ihmal edilmiştir. _____________________________________________________________________ 2006 YILI KAYITLARI BİTER. - 3 –
01-_____________________________ 10.01.2007 ___________________________ 590- DÖNEM NET KARI 98.000,00 570- GEÇMİŞ YIL.KARLARI 98.000,00 2006 YILI Bilanço’sunda görülen 590 Hesap 570’e devreder 02-_____________________________ 25.04.2007 ___________________________ 370- DÖN.KARI VERGİ VE DİĞ.Y.Y.KARŞ 22.000,00 370 01- Kurumlar Vergisi 22.000,00 371- DÖN.KAR.PEŞ.ÖD.VER.VE DİĞ.YÜK (-) 22.000,00 371 01- 2006 Geçici Vergi 22.000,00 2006 yılı yıllık beyan neticesi kurumlar vergisi tahakkuk fişi ile yapılacak kayıt. ____________________________________________________________________
- Kurumun 2006 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000,00 - Geçmiş Yıl Ticari Zararı (2005) = (-) 15.000,00 - Kalan = 105.000,00 - I.Tertip Yas.Yedet Akçe = 5.250,00* 105.000,00 x % 5 (nispeti) - *Ödenmiş Sermayenin 1/5’ini aşamaz ____________________________________________________________________ 5- I. TERTİP TEMETTÜ’NÜN HESAPLANMASI - Ödenmiş Sermaye = 50.000,00 - Nispeti = % 5 - I. Tertip Temettü = 2.500 50.000,00 x % 5 ____________________________________________________________________ 6- II. TERTİP YASAL YEDEK AKÇE’NİN HESAPLANMASI - Kurumun 2006 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000,00 - Kurumlar Vergisi = (-) 22.000,00 - Net Dönem Kârı = 98.000,00 - Geçmiş Yıl Ticari Zararı (2005) = (-) 15.000,00 - I.Tertip Yas.Yed.Akçe = (-) 5.250,00 - Dağıtılabilir Net Dönem Kârı = 77.750,00 - I.Tertip Temettü = (-) 2.500,00 - Kalan = 75.250,00 - II. Tertip Yas.Yed.Akçe = 7.525,00 75.250 x % 10 ____________________________________________________________________ 7- II. TERTİP TEMETTÜ’NÜN HESAPLANMASI - II.Ter.Yas.Yed.Akçe Hes.Kalan Süt.Rakam = 75.250,00 - II.Tertip Yas.Yed.Akçe = (-)7.525,00 - II.Tertip Temettü = 67.725,00 ____________________________________________________________________ - 4 –
8- ORTAKLAR KURULU KARARINA GÖRE YAPILACAK KAYITLAR 01-_________________________ 2007 ORT.K.K. ________________________ 570- GEÇMİŞ YIL.KARLARI 98.000,00 331- ORTAKLARA BORÇLAR 70.225,00 - I.T.Temettü 2.500,00 - II.T.Temettü 67.725,00 70.225,00
540- YASAL YEDEKLER 12.775,00 540 01- I.T.Yasal Yedek. 5.250,00 540 02- II.T.Yasal Yedek 7.525,00 580- GEÇMİŞ YIL ZARAR (-) 15.000,00 Kurumlar vergisinin hesaplanması ile ilgili bölümde belirtildiği gibi geçmiş yıl ticari zararı 15.000,00 YTL’dır. Ancak bu zararın 4.000,00 YTL’sı K.K.E.G.’lerin düşülmesinden kaynaklanmıştır. (-) 15.000,00 YTL’ye (+) 4.000,00 YTL ilave edildiğinde mali zarar (-) 11.000,00 YTL olmaktadır. Mali zarar kurumlar vergisi matrahının tespitinde önem arzeder. Zira kurumlar vergisi matrahının tespitinde ancak mali kârdan mali zarar düşer. 580 Hesapta yer alan 15.000,00 YTL’lık ticari zararın Bilanço kârına mahsubu işletme açısından bu zararın bir kısmının K.K.E.G’den oluşması önem arzetmemektedir. Ancak; zararı artıran K.K.E.G.’ler işletmeyi temsil ve ilzam eden yöneticilerin, müdürlerin veya personelin ihmalinden kaynaklanmış ise mali idare tarafından kabul edilmeyen bu giderler dağıtılabilir kârı azalttığından ve diğer ortakların aleyh’ine olduğundan ihmali veya suçu sabit olanların gerekirse dava yolu ile bizzat kendilerinden karşılanması gerekmektedir. Sermaye şirketleri’nde geçmiş yıl zararları Yedek Akçe’lerden de karşılanabilir. Ancak zararın Yedek Akçelerden karşılanmasına taraf değiliz. Bizim görüşümüze göre, zararı takip eden yıl veya yıllarda kâr varsa, zarar bu kârdan karşılanmalıdır. Yedek akçeler zorunlu olmadıkça kullanılmayıp fevkalade durumlar için bekletilmelidir. ________________________________ / ______________________________ - 5 –
331- ORTAKLARA BORÇLAR 70.225,00 331 01- Ortak (A)/2 = 35.112.50 331 02- Ortak (B)/2 = 35.112.50 70.225,00 360- ÖD.VERGİ VE FONLAR 10.533,74 360 01 Temettü Stopajları 360 01 01 Ortak (A) 35.112,50 x 0.15 = 5.266,87 360 01 02 Ortak (B) 35.112,50 x 0.15 = 5.266,87 10.533,74 102- BANKALAR 59.691,26 Yeni KVK’nun 15/2.Maddesi ve 2006/10731 Sayılı BKK ile 23.07.2006 tarihinden itibaren stopaj oranı % 15’dir. Bu stopajın Ayrı Bir Muhtasar Beyanname İle Beyan Edilmesi Yasa Gereğidir. (Yeni KVK.Md.15/5). (GVK.Md.98-99). Muhtasar Beyannamenin 061 Tür Koduna Yazılır. __________________________________________________________________
Ortak (A)’ nın hissesine düşen brüt kâr payı 35.112,50 YTL.’dır. 35.112,50 YTL’nin yarısı 17.556,25 YTL olup, bu tutar GVK’nun 86/1-c Maddesine göre 2007 yılı için geçerli olan 19.000,00 YTL beyan sınırını aşmadığından 2008 yılı Mart ayında MSİ olarak beyan edilmeyecektir. Ortak (B)’nin durumu da aynı şekildedir. Ortaklardan birinin hissesine düşen brüt kar payı 40.000,00 YTL olsaydı, yarısı 20.000,00 YTL yaptığından ve 19.000,00 YTL beyan sınırını aştığından 2008 Mart ayının 15’ine kadar MSİ olarak beyanı gerekecekti. Şirket kâr payını öderken %15 yani 6.000,00 YTL stopaj yapacaktı. Buna göre, 20.000,00 YTL aşağıdaki şekilde beyan edilecek, ve 2.305,00 YTL iade vergi alınacaktı. Beyan (Brüt) 20.000,00 YTL Hesaplanan GV. 3.695,00 YTL Kesilen Stopaj 6.000,00 YTL Ödenecek GV. Yok İade Edilecek GV 2.305,00 YTL III- SONUÇ Kâr dağıtımı konusu başta Türk Ticaret Kanunu olmak üzere Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının ilgi alanına giren ve üzerinde tam bir uzlaşma sağlanamayan çeşitli hesaplama teknikleri kullanılan esnek bir yapıya sahiptir. Kâr dağıtımı konusu, 5520 Sayılı yeni Kurumlar Vergisi Kanunu’nda tam mükellef kurumlar açısından 15/2.Maddesinde, dar mükellef kurumlar açısından ise 30/3.Maddesinde ele alınarak daha anlaşılır bir hale getirilmiştir. 09 Temmuz 1956 tarihinde 9553 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan mevcut TTK’nu nun konuyla ilgili 466 ve müteakip maddelerinin kifayetsiz olduğu tartışmasızdır. TBMM’de bekleyen yeni Türk Ticaret Kanunu’nun ise bir fırsat olduğunu düşünmekte ve konuyu daha anlaşılır bir hale getirmesini ümit etmekteyiz. www.muhasebenet.net Yüklə 38,72 Kb. Dostları ilə paylaş:
|