JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
http://www.newjournal.org/
Volume–22_Issue-1_February_2023
34
BUXGALTERIYA HISOBI VA UNING REGISTRLARI VA SHAKLLARI
Madinabonu Tolipova Rovshanovna
Toshkent Moliya Instituti 1-kurs Magistranti BH-5
Mutaxassislik: 70410101-Buxgalteriya hisobi (tarmoqlar va sohalar bo'yicha)
+998935890004.
Annotatsiya:
Ushbu maqolada Buxgalteriya hisobi va uning registrlari hamda
shakllari haqida ma'lumotlar berilgan.
Kalit so'zlar:
Buxgalteriya, hisob, registr, sintetik hisob registrlari, analitik hisob
registrlari, bozor
munosabatlari, korxona.
Buxgalteriya hisobining ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirish har bir
bosqichda oshirilayotgan xojalik siyosati bilan ishlaydi. Respublikada xoliklarning
rivojlanishini bozor munosabatlari mexanizmini chuqurlashtirishga
yo hukumati
tomonidan O'zbekiston uni bozor iqtisodiyoti Respublikasi qonunlari asosida amalga
oshirilmoqda. Bu qonunlarimizni mustaqil davlat sifatida oshirish boʻyicha oldingiga
qoʻyilgan toʻgʻridan-toʻgʻri Respublika va ishlab chiqarishga muvofiq ishlab
chiqarishni jamiyat tomonidan togʻridan-toʻgʻri, ongli ravishda tartibga solish tartibga
solishning obektiv zaruriyat tuzatishni anglatadi. Respublika oldida turgan vazifalarni
amalga oshirish uchun ulardan xalq xojalikning barcha bosqichlarida nazoratni nazorat
qilish talab qilish. Boshqarishi uchun axborotni
amalga oshirishning muhim
hisoblangan buxgalteriya hisobi aynan shu maqsadlarga xizmat qiladi.Demak,
buxgalteriya hisobining hisobga olish jarayonida aks ettiriladigan ob'ektlarni
boshqarish uchun ma'lumotlarni yig'ish, ularni qayta ishlash iqtisodga kirishdan
iborat.O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan 1996 yil 30 avgustda
qabul qilingan «Buxgalteriya hisobi to'g'risida»gi Qonun, buxgalteriya hisobini Milliy
standartlarining tasdiqlanishi va amalga oshirilishidir.Korxonaning
ishlab chiqarish,
moliyaviy-xo'jalik faoliyatida sodir bo'ladigan va amalga oshiriladigan operatsiyalar
buxgalteriya hisobining dastlabki hujjatlarida aks ettiriladi, keyinchalik ular yig'iladi
va yig'ma yozuvlar tuziladi. Ularning ma'lumotlari tegishli registrlarda qayd etish
tartibi va ularning iqtisodiy mazmuniga ko'ra guruhlanishi kerak.Buxgalteriya hisobi
registrlari deb xo’jalik muomalalarining tarkibi va
harakatini hisobga olishda
qo’llaniladigan, ularning shakllanish manbalarini iqtisodiy mazmuniga ko’ra
guruhlash, dastlabki va jamoaviy hujjatlarda aks ettirilgan jadvallarning maxsus
shakllariga aytiladi. Ushbu jadvallar buxgalteriya hisobidagi schyotlarning o'zaro
bog'liqligi va schyotlardagi yozuvlarning iqtisodiy mazmunini hisobga olgan holda
ishlab chiqilgan.Buxgalteriya
hisobi jurnallari, yozuvlar, daftarlar,
kartochkalar va
tasdiqlangan shakllarni o'z ichiga oladi.