Dars soatini qoldirgani uchun nb atrabotka mavzu: makroiqtisodiyot

TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI
SAMARQAND FILIALI
SOLIQ VA SOLIQQA TORTISH YO’NALISHI
ST-122 1-KURS

DARS SOATINI QOLDIRGANI UCHUN
NB ATRABOTKA


MAVZU: MAKROIQTISODIYOT
BAJARDI: SAPARBOYEV SHAHRIYOR
TEKSHIRDI: ISMAILOVA MAMURA

SAMARKAND-2023


MAKROIQTISODIYOT FANIDAN TEST SAVOLLARI
1 Shaxsiy daromad bu-?
a) Bir yilda ishlab chiqarilgan tovar va xizmatlar qiymati;
b) Uy xo’jaligining bir yilda olgan daromadi;
v) Soliq to’langandan keyingi shaxsiy xarajatlar uchun mo’ljallangan jami daromad;
g) Ushbu mamlakatda joylashgan xususiy manbalardan yig’ilgan jamg’arma miqdori;
d) YaMMdan amortizasiyani chegirish.
2 Quyida sanab o’tilganlarning qaysi biri YaMM tarkibiga kiradi?
a) Uy bekasining xizmati;
b) Qo’shnisidan foydalanilgan avtomobilni sotib olish;
v) Brokerdan yangi aksiyalarni sotib olish;
g) Mahalliy kitob do’konidagi yangi darsliklarning qiymati;
d) Korporasiyadan obligasiyalarni sotib olish.
3 Kapital iste’moliga ajratmalar bu-?
a) Sof investisiyalar;
b) Sof chet el investisiyalari;
v) Amortizasiya;
g) Iste’mol tovarlarini xarid qilish uchun ishlatilishi mumkin bo’lmagan jamg’armalar;
d) Egri yo’llar bilan shaxsiy ehtiyojlarni qondirish uchun mo’ljallangan mablag’lar.
4 Agar milliy daromaddan korporasiya foydasiga soliqni, taqsimlanmaydigan foydani va ijtimoiy sugo’rtaga to’lovlarni chegirsak, so’ngra sof transfert to’lovlarini qo’shsak, hosil bo’lgan miqdor bu-?
a) Shaxsiy daromad;
b) Amortizasiya;
v) YaMM; g) Sof milliy mahsulot;
d) Ixtiyordagi daromad.
5 Transfert to’lovlari bu-?
a) Uy xo’jaliklariga to’lanadigan va ular tomonidan evaziga tovar va xizmatlar taqdim etish ko’zda tutilmagan to’lovlar;
b) Faqat hukumat tomonidan alohida shaxslarga to’lanadigan to’lovlar;
v) Daromadning milliy daromadga kirmaydigan qismi;
g) A,B,V;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
6 Ixtiyordagi daromad bu –?
a) Shaxsiy daromaddan yakka tartibdagi soliqlar va soliqdan tashqari to’lovlarni ayirish;
b) Ish haqi, xizmat haqi, ijara haqi va kapitalga foiz shaklidagi daromadni o’z ichiga oluvchi miqdor;
v) Ish haqi va xizmat haqi, kapitalga foiz shaklidagi daromaddan shaxsiy daromadga soliq miqdorining ayirmasi;
g) A,B,V;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
7 YaMM va SMMni aniqlashda takroriy hisob quyidagilarni qo’shganda sodir bo’ladi:
a) Po’lat eritish va qazib olish sanoatida;
b) Tegirmon va nlnvoylik sanoatida zahiralar o’sishini;
v) Temir rudasi va po’lat ishlab chiqarishni;
g) Nonvoylik sanoati va uning savdo shoxobchasida yaratilgan qo’shilgan qiymatni;
d) Sotib olingan istemol tovarlari va ishlab chiqarish vositalarining umumiy hajmini.
8 Milliy daromad hajmini aniqlashda sanab o’tilgan ko’rsatkichlardan qaysilari ishlatilmaydi:
a) Korporasiya foydasi;
b) Davlat transfert to’lovlari;
v) Tadbirkorlarning kreditga olgan kapitali uchun to’laydigan foizlari;
g) Ijaradan olingan daromad;
d) Ish haqi va xizmat haqi.
9 YaMMni ishlab chiqarishda davlat sektorining hissasini aniqlash uchun nima zarur?
a) Tovar va xizmatlarni sotib olishga ketgan davlat xarajatlari hajmini hisoblash;
b) Xizmatlar jumlasiga kirmaydigan tovarlarga ketgan davlat sarflari miqdorini aniqlash;
v) Oraliq tovarlarga davlat sarflarini chiqarib tashlagan holda, faqat yakuniy mahsulot sotib olish bilan bog’liq davlat xarajatlarini hisobga olish;
g) Davlatning faqat iste’mol tovarlariga xarajatlarni hisobga olish;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
10 YaMM va SMM milliy hisoblarida "investisiya" tushunchasi nimani bildiradi?
a) Davlat korxonasida ishlab chiqarilgan har qanday mahsulot;
b) Har qanday aksiyani sotib olish;
v) Yil oxiriga zahiralar o’sishi;
g) Iste’molchi tomonidan sotib olingan, lekin yil oxirigacha to’liq istemol qilinmagan har qanday tovar;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
11 Ishchilar yaratgan qo’shilgan qiymat yig’indisi bo’yicha hisoblagan yaratilgan YaMM dagi firmaning hissasini hisoblash uchun yaratilgan mahsulotning bozor qiymatidan nimani chegirib tashlash zarur?
a) Davlatga to’lanadigan barcha bilvosita soliqlarni;
b) Taqsimlanmagan foydani;
v) Amortizasiyani;
g) Boshqa firmalarga sotish hajmini;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
12 Narxlar indeksi nima uchun ishlatiladi?
a) Joriy va o’tgan yildagi ishlab chiqarish tarkibidagi farqni baholash uchun;
b) Ikki turli davrdagi "tovar savati" ning bozor qiymatidagi farqni baholash uchun;
v) Ikki turli mamlakat narx darajalaridagi farqni baholash uchun;
g) Ulgurji va chakana narx darajalari o’rtasidagi farqni baholash uchun;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
13 Agar Real YaMM 6% ga kamaysa, aholi soni esa xuddi shu yili 3% ga qisqarsa, unda:

1. 
   Aholi jon boshiga Real YaMM pasayadi;
   

b) Aholi jon boshiga Real YaMM ko’payadi;
v) Real YaMM oshadi, nominal YaMM esa pasayadi;
g) Nominal YaMM o’zgarmaydi; d) Narxlar 3% ga pasayadi.
14 Milliy daromad bu:
a) C+I+G – transfert to’lovlari + bilvosita soliqlar;
b) Investisiyalar – jamg’armalar;
v) Uzoq muddatli foydalanadigan buyumlar va xizmatlar qiymati;
g) Shaxsiy daromad + yakka tartibdagi soliqlar – davlat korxonalariga sof subsidiyalar;
d) Ijara haqi, ish haqi, kapitalga foiz, mulkdan olingan daromad va korporasiya foydasi.
15 Xarajatlar yigindisi bo’yicha hisoblangan YaMM ga quyidagi ko’rsatkichlardan qaysi biri kiritilmaydi:
a) Yalpi investisiyalar;
b) C+I+G (C-iste’mol xarajati, I- investisiyalar, G-davlat xarajatlari);
v) Tovar va xizmatlarning sof eksporti;
g) Tovar va xizmatlarning davlat xaridi;
d) Ish haqi va xizmat haqi.
16 YAlpi xususiy investisiyalar quyidagini hisoblashda hisobga olinadi:
a) Daromadlar oqimi usuli bo’yicha YaMMni;
b) Xarajatlar oqimi usuli bo’yicha YaMMni;
v) Xarajatlar oqimi usuli bo’yicha SMMni;
g) O’z ixtiyoridagi daromadni;
d) Shaxsiy daromadni.
17 Ish haqi quyidagi holda hisobga olinadi:
a) Daromadlar usuli oqimi bo’yicha YaMM ni hisoblashda;
b) Xarajatlar oqimi usuli bo’yicha YaMM ni hisoblashda;
v) Sof eksportni hisoblashda;
g) Davlat korxonalariga sof subsidiyalarni hisoblashda;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
18 Faraz qilamiz YaMM 500 mlrd. dollardan 600 mlrd. dollargacha, YaMMning deflyatori esa 125 dan 150 gacha oshdi. Shunday sharoitda Real YaMM quyidagicha bo’ladi:
a) O’zgarmaydi;
b) Ko’payadi;
v) Kamayadi;
g) Mavjud ma’lumotlar asosida hisoblash mumkin emas;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
19 Agar nominal YaMM va narzlar darajasi kursatilsa, unda:
a) Real YaMM o’zgarmaydi;
b) Real YaMM narxlar darajasiga nisbatan kamrok ko’payadi;
v) Real YaMM qisqaradi;
g) Bu axborot real YaMM o’zgarishini aniqlashga imkon bermaydi;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
20 Milliy daromad va milliy mahsulotni hisoblashda quyidagilarni qo’shish mumkin emas:
a) Iste’mol xarajatlari va shaxsiy jamg’arma;
b) Sof investisiyalar va iste’mol xarajatlari;
v) Korporasiya foydasi va tadbirkorlarning kredit uchun foiz to’lovlari;
g) Hukumat xaridlari, ish haqi va xizmat haqi;
d) Iste’mol xarajatlari va yalpi investisiyalar.
21 Yaqin orada yana ishga joylashishga umid qilayotgan odam:
a) Bandlar guruhiga kiradi;
b) Ishsizlar guruhiga kiradi;
v) Ishchi kuchi tarkibida hisobga olinmaydi;
g) To’la band bo’lmagan sifatida qaraladi;
d) Ish topishdan umidini uzgan sifatida qaraladi.
23 Majburiy ishsizlikning mavjudligi:
a) Talab ortiqchaligi sharoitida mexnat bozorida ish haqi o’smasligi haqidagi Keyns taxminlari bilan tushuntiriladi;
b) Mehnat bozorida talab ortiqchaligi sharoitida ish haqi pasaymasligi haqidagi Keyns taxminlari bilan tushuntiriladi;
v) Hattoki klassik maktab iqtisodchilari tomonidan tan olinadi;
g) Ishsizlikning umumiy darajasida sezilarli ahamiyatga ega emas;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
24 Iqtisodiyotdagi pasayish tufayli ishini yo’qotganlar ishsizlikning qaysi ko’rinishiga mansub?
A) Ishsizlikning friksion ko’rinishiga;
B) Ishsizlikning tarkibiy ko’rinishiga;
V) Ishsizlikning davriy ko’rinishiga;
G) Uzluksiz ishsizlikka;
D) Hamma javoblar noto’g’ri.
25 O’z xohishi bilan ishdan bo’shagan ishchi, agar u ishchi kuchi tarkibiga kirsa-yu, lekin hali ish topa olmagan bo’lsa, 24-testdagi qaysi javob to’g’ri?
26 J.M.Keyns fikricha:
a) Hukumat ishsizlikni pasaytirish uchun davlat xaridi va soliqlardan foydalanishi kerak;
b) Bozor tizimida qisqa muddatda yuqori bandlik darajasini mustaqil ta’minlashga qodir mexanizm mavjud;
v) Iqtisodiyot markazlashgan rejalashtirish asosida rivojla-nishi kerak;
g) Xususiy mulkchilikni yo’qotish zarur;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
27 To’la bandlik sharoitida friksion ishsizlik darajasi kanday bo’lishi kerak?
A) 0 ga teng;
B) 1% dan kam;
V) Ishsizlikning davriy ko’rinishi darajasidan kam;
G) Hamma javoblar to’g’ri;
D) Hamma javoblar noto’g’ri.
28 Etarli bo’lmagan yalpi talab nimaga olib keladi?
A) Friksion ishsizlikning oshishiga;
B) Tarkibiy ishsizlikning oshishiga;
V) Davriy ishsizlikning oshishiga;
G) YAshirin ishsizlikning oshishiga;
D) Hamma javoblar noto’g’ri.
29 Ouken qonuniga ko’ra, ishsizlikning haqiqiy darajasining uning tabiiy darajasidan 2% ga ortiqligi YaMM haqiqiy darajasining uning potensial darajasidan orqada qolganini bildiradi. Bu orqada qolish necha foizga teng?
a) 2%ga;
b) 3%ga;
v) 4%ga;
g) 5%ga;
d) 5%dan ancha ortiq.
30 Ko’pchilik iqtisodchilarning fikriga ko’ra,qisqa muddatli davrda bandlik darajasi va milliy ishlab chiqarish hajmi nima bilan belgilanadi?
a) Narxlar darajasi;
b) Mavjud ishchi kuchining soni;
v) Milliy kapital zahiralari;
g) Yalpi xarajatlar darajasi;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
31 Agar nominal daromad 8%ga oshsa,narxlar darajasi esa 10%ga oshsa,unda real daromad :

1. 
   2%ga oshadi;
   

b) 18%ga oshadi;
v) 2%ga pasayadi;
g) 18%ga pasayadi;
d) avvalgi holicha qoladi.
32 Kutilmagan inflyasiyadan kimlar hammadan ham kam ozor chekadi?
a) Qayd etilgan nominal daromad oluvchilar;
b) Kimning nominal daromadi narxlar darajasi ko’tarilishiga nisbatan sekinroq o’ssa;
v) Pul jamg’armasiga ega bo’lganlar;
g) Narxlar pastligida qarzdor bo’lib qolganlar;
d) «b» vva «g» javoblar to’g’ri.
33 Quyidagilarning qaysi biri ishlab chiqarish xarajatlari bilan bog’liq inflyasiyaga aloqador emas:
a) Bandlik va ishlab chiqarishning o’sishi;
b) Mahsulot birligiga xarajatlar qiymatining o’sishi;
v) Ish haqining o’sishi;
g) Taklifdagi favqulodda o’zgarishlar;
d) Foiz stavkasining o’sishi.
34 Jami xarajatlarning o’sishi inflyasiyaga olib keladi, agar: a) Iqtisodiyot to’la bandlik sharoitida rivojlansa;
b) Haqikiy va potensial YaMM hajmi teng bo’lsa;
v) Ishchi kuchi soni o’smasa;
g) Faqat «a» va «b» javoblar to’g’ri;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
35 Jadallashayotgan inflyasiya davrida foiz stavkasi:
a) Pasayadi, chunki pul narxi pasayadi;
b) Pasayadi, chunki bandlik darajasi pasayadi;
v) Ko’tariladi, chunki pul narxi pasayadi;
g) Ko’tariladi, chunki bandlik darajasi pasayadi;
d) O’zgarmaydi.
36 Inflyasiya bog’liq bo’lishi mumkin:
a) Faqat YaMMning o’sishi bilan;
b) Uning rivojlanish manbaiga bog’liq ravishda YaMMning o’sishi yoki pasayishi bilan;
v) Faqat YaMMning pasayishi bilan;
g) YaMMning o’sishi bilan, agar iqtisodiyot to’la bandlik sharoitida rivojlanayotgan bo’lsa;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
37 Kutilmagan inflyasiyaning ortgan xavfiga javoban quyidagi harakatlar yuzaga keladi:
a) Berilgan qarzlarning xavf - xatari uchun banklar tomonidan mukofot belgilash;
b) Qat’iy daromad olgan shaxslarga transfert to’lovlarining indeksasiyasini hukumat tomonidan amalga oshirishga urinishlar;
v) Banklar tomonidan kuchmas mulk xaridorlariga garov xatlarini o’zgargan foiz stavkalari bo’yicha sotishga urinish; g) Jismoniy shaxslarning o’z pullarini inflyasiya davrida qadrsizlanmaydigan aktivlarga qo’yishga urinishlar;
d) Hamma .javoblar to’g’ri.
38 Kutilmagan inflyasiya odatda quyidagilar bilan birgalikda kuzatiladi
a) Iqtisodiy zararning yo’qligi bilan;
b) Iqtisodiyotda samaradorlikning pasayishi bilan;
v) Boylik va daromadning kayta taqsimlanishi bilan;
g) Faqat «b» va «g» javoblar to’g’ri;
d) Hamma javoblar noto’g’ri.
39 Quyidagi harakatlarning qaysi biri shaxs uchun kutilmagan inflyasiya xavfidan o’zini himoya qilish vositasi bo’la oladi:
a) Mehnat shartnomasiga o’zok muddatli davrda ish haqini indeksasiya qilishni ko’zda tutuvchi moddani kiritish;
b) Garov xatlar bo’yicha inflyasiyani oshiruvchi foiz stavkalari miqdorini indeksasiya qilish;
v) Do’stiga bank foiz stavkasidan past stavkalarda qarz taklif qilish;
g) Bankdan olingan kredit asosida yangi biznes ochish;
d) Hamma javoblar to’g’ri.
40 Quyidagi tushunchalardan qaysi biri ishchanlik davri bosqichlariga kirmaydi:
a) Inflyasiya;
b) Resessiya;
v) Pasayish;
g) Yuksalish;
d) Jonlanish.
41Jami talab egri chizig’ining o’ngga siljishi quyidagilardan qaysi birini aks ettira olmaydi:
a) Narxlar darajasi va YaMM real hajmining bir vaqtda oshishini;
b) YaMM real hajmida o’sish yo’qligida narxlar darajasining ko’tarilishini;
v) Narx oshishi yo’qligida YaMM real hajmining o’sishi;
g) Bir vaqtda narxlar darajasining oshishi va YaMM real hajmining pasayishini
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
42 Jami talab egri chizig’ining chapga va o’nga siljishi natijalari bir xil bo’ladi, agar:
a) Bu siljish jami taklif egri chizig’ining yotiq (gorizontal) kesimida yuz bersa;
b) Bu siljish jami taklif egri chizig’ining tik (vertikal) kesimida yuz bersa;
v) Bu siljish jami taklif egri chizig’ining oraliq kesimida yuz bersa;
g) Iqtisodiyot turg’unlikni boshidan kechirayotgan bo’lsa;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
43 Agar narxlar darajasi o’sib,ishlab chiqarish esa pasaysa,unda buning sabablari quyidagilardan biri bilan belgilanadi:
a) Jami talab egri chizig’ining o’ngga ko’chishi bilan;
b) Jami talab egri chizig’ining chapga ko’chishi bilan;
v) Jami taklif egri chizig’ining chapga ko’chishi bilan;
g) Jami taklif egri chizig’ining o’ngga ko’chishi bilan;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
44 Agar jami talab hajmi to’la bandlik sharoitida erishilgan YaMM darajasini ko’paytirsa, bu iqtisodiyotda quyidagilardan biri mavjudligini bildiradi:

1. 
   Moliyaviy cheklashlar;
   

b) Inflyasiya uzilishi;
v) Deflyasiya uzilishi;
g) Jami talab va jami taklif o’rtasida muvozanat;
d) Byudjet taqchilligi.
45 Agar muvozanatli YaMM hajmi uning potensial darajasidan ko’proq bo’lsa, unda:
a) Narxlar darajasi ko’tariladi;
b) Ishsizlik darajasi ko’tariladi;
v) Deflyasiya uzilishi paydo bo’ladi;
g) Jami taklif behosdan ko’payadi;
d) Jami talab behosdan ko’payadi.
46 Jami talab egri chizig’i quyidagilardan biri o’rtasidagi munosabatni ifodalaydi:
a) Narxlar darajasi bilan tovarlar hamda xizmatlar sotib olishga ketgan jami xarajatlar;
b) Narxlar darajasi bilan real ifodadagi ishlab chiqarilgan YaMM;
v) Xaridorlar tan oladigan narxlar darajasi bilan sotuvchilarni qoniqtiruvchi narx darajasi;
g) Real ifodadagi ishlab chiqarilgan va iste’mol qilingan YaMM xajmlari;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
47 Jami taklif egri chizig’ining keyns kesimi qanday ko’rinishga ega?
a) O’suvchi qiyalik ko’rinishiga;
b) Pasayuvchi qiyalik ko’rinishiga;
v) Tik (vertikal) chiziq bilan aks ettirilgan;
g) Yotiq (gorizontal) chiziq bilan berilgan;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
48 Jami taklif egri chizig’ida oraliq kesim qanday ko’rinishga ega?
a) O’suvchi qiyalik ko’rinishiga;
b) Pasayuvchi qiyalik ko’rinishiga;
v) Tik (vertikal) chiziq bilan aks ettirilgan;
g) Yotiq (gorizontal) chiziq bilan berilgan;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
49 Jami taklifning o’sishi nimaga olib keladi?
a) Narxlar darajasi va YaMM real hajmining pasayishiga; b) Narxlar o’sishining sekinlashuvi va YaMM real hajmining ko’payishiga;
v) Narxlar darajasi va real ifodadagi YaMM hajmining ko’tarilishiga;
g) Narxlar o’sishining sekinlashuvi va YaMM real hajmining kamayishiga;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
50 Agar narxlar o’ssa, unda:
a) Qayd etilgan narxdagi qimmatli qog’oz egalari o’z xarajatlarin ko’paytiradilar;
b) Pulga bo’lgan talab va foiz stavkasi darajasi o’sadi;
v) Foiz stavkasi o’zgarishiga ta’sirchan xarajatlar ko’payadi;
g) Qayd etilgan narxdagi qimmatli qog’oz egalarining xarid qobiliyati ko’tariladi;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
51 Agar ishlab chiqarilgan YaMMning real hajmi muvozanatli YaMMdan kam bo’lsa,unda ishlab chiqaruvchilar:
a) Ishlab chiqarish zahiralarini qisqartiradi va ishlab chiqarishni kengaytiradi;
b) Ishlab chiqarish zahiralarini ko’paytiradi va ishlab chiqarishni kengaytiradi;
v) Ishlab chiqarish zahiralarini ham, ishlab chiqarishni ham qisqartiradi;
g) Ishlab chiqarish zahiralarin ko’paytiradi va ishlab chiqarishni qisqartiradi;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
52 Iqtisodiyotdagi vaziyat jami taklif egri chizig’ining keyns kesimiga mos kelganda, jami talabning o’sishi nimaga olib keladi?
a) Narxlar oshishiga,t biroq real ifodadagi YaMM o’zgarishiga ta’sir ko’rsatmaydi;
b) Real ifodadagi YaMM hajmining ko’payishiga, biroq narxlar darajasiga ta’sir ko’rsatmaydi;
v) Ham narxlar darajasi, ham real ifodadagi YaMM hajmining oshishiga;
g) Narxlar oshishiga va real ifodadagi YaMM hajmining qisqarishiga;
d) Narxlar pasayishiga va real ifodadagi YaMM hajmining o’sishiga,
53 Jami talab egri chizig’i ko’tariladi, agar:
a) Narxlar darajasi pasaysa;
b) Narxlar darajasi o’ssa;
v) Ortiqcha ishlab chiqarish quvvatlari ko’paysa;
g) Milliy pul birligining valyuta kursi pasaysa;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
54 Agar import tovarlar narxlari ko’tarilsa, bu holning ehtimolga yaqin sababi:
a) Jami taklifning qisqarishi;
b) Jami taklifning o’sishi;
v) Jami talabning o’sishi;
g) Jami talabning pasayishi;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
55 Agar tadbirkorlik soliqlari o’ssa, unda:
a) Jami talab qisqaradi, jami taklif hajmi esa o’zgarmaydi; b) Jami taklif qiqaradi, jami talab esa o’zgarmaydi;
v) Jami taklif va jami talab qisqaradi;
g) Jami taklif va jami talab o’sadi;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
56 Jami talab egri chizig’ining pasayishi:
a) Real kassa qoldiqlari samarasining natijasi;
b) Foiz stavkasi samarasining natijasi;
v) Import xaridlari samarasining natijasi;
g) Barcha javoblar to’g’ri;
d) barcha javoblar noto’g’ri.
57 Jami taklif egri chizig’i quyidagilardan biri o’rtasidagi munosabatni ifodalaydi:
a) Narxlar darajasi va real ifodadagi iste’mol qilinadigan YaMM hajmi;
b) Narxlar darajasi va real ifodadagi ishlab chiqarilgan YaMM hajmi;
v) Ishlab chiqaruvchilar sotishni, xaridorlar esa sotib olishni xohlagan narxlar darajasi;
g) Iste’mol qilingan va ishlab chiqarilgan YaMM hajmi; d) Barcha javoblar noto’g’ri.
58 Aksiyalar real qiymatining boshqa narxlar darajasidan qat’iy nazar keskin pasayishi nimaga eng yaxshi misol bo’lishi mumkin?
a) Import xaridlarining samarasiga
b) Real kassa qoldiqlarining samarasiga;
v) Iste’molchilar farovonligining o’zgarishiga;
g) Iste’molchi qarzlarining o’zgarishiga;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
59 Agar davlat atrof-muhitni saqlash talablarini kuchaytirsa, bu nimaga olib keladi?
a) Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining o’sishi va jami taklif egri chizig’ining o’ngga ko’chishiga; b) Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining o’sishi va jami taklif egri chizig’ining chapga ko’chishiga; v) Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining o’sishi va jami talab egri chizig’ining chapga ko’chishiga; g) Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining pasayishi va jami talab egri chizig’ining chapga ko’chishiga;
d) Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining pasayishi va jami talab egri chizig’ining o’ngga ko’chishiga.
60 Iste’molga bo’lgan me’yoriy moyillik – bu:
a) Jami iste’molning jami daromadga nisbati;
b) Daromad o’zgarishi oqibatida iste’mol xarajatlaridagi o’zgarishlar;
v) Daromadning berilgan darajasida iste’mol xarajatlari miqdorini ifodalovchi egri chiziq;
g) Iste’mol xarajatlari o’sishining ixtiyordagi daromad o’sishi birligiga nisbati;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
61 Iste’molga va jamg’armaga bo’lgan me’yoriy moyillik o’rtasidagi bog’liqlik quyidagida o’z ifodasini topadi:
a) Ularning yig’indisi 1 ga teng;
b) Ular o’rtasidagi nisbat iste’molga bo’lgan o’rtacha moyillikni ifodalaydi;
v) Ularning yig’indisi ixtiyordagi daromadga teng, chunki u iste’mol va jamg’armaga bo’linadi;
g) Ular teng bo’lgan egri chiziqdagi nuqta daromadning chegaraviy (boshlang’ich) darajasiga mos keladi;
d) Ularning yig’indisi 0ga teng.
62 Agar kishilar o’z daromadlarining barchasini iste’molga sarflamay, xarajat qilinmagan qismini bankka joylashtirsa, unda (daromad va 60 mahsulotning milliy hisobi atamasini qo’llab) ularning bu ishlari haqida nima deyish mumkin:
a) Jamg’aradilar, biroq investisiya qilmaydilar;
b) Investisiya qiladilar, biroq jamg’armaydilar;
v) Jamg’armaydilar va investisiya qilmaydilar;
g) Ham jamg’aradilar ham investisiya qiladilar;
d) Jamg’aradilar, biroq qimmatli qog’ozlar sotib olish uchun foydalaniladigan jamg’arma qismini investisiya qiladilar.
63 «Yakka tartibdagi jamg’armalar» milliy hisoblar tizimida qo’llanuvchi atama sifatida nimani anglatadi?
a) Oila barcha aktivlarining umumiy miqdori;
b) Qandaydir davrda olingan va iste’molga ishlatilmagan daromad;
v) Oilaning uning majburiyatlari chegirib tashlangandan keyin qolgan barcha aktivlarining umumiy miqdori;
g) Ma’lum davrda olingan va faqat qimmatli qog’ozlar sotib olishga ishlatilgan yoki bankka joylashtirilgan daromad;
d) Qandaydir davrda olingan, iste’mol uchun ham, qimmatli qog’ozlar sotib olish uchun ham ishlatilmagan, shuningdek bankka ham joylashtirilmagan daromad.
64 Yakka tartibdagi iste’mol funksiyasining «boshlang’ich darajasi» nuqtasida:
a) Jamg’arma daromadga teng;
b) Daromad iste’molga teng;
v) Jamg’arma iste’molga teng;
g) Iste’mol ievestisiyalarga teng;
d) Iste’molga bo’lgan me’yoriy moyillik 1 ga teng.
65 Sanab o’tilganlardan qaysi biri milliy hisoblar tizimidagi «investisiyalar» tushunchasiga taalluqli:
a) Har qanday obligasiya sotib olish;
b) Jamg’armaga yo’naltirilmagan jamg’arilgan daromadning har qanday miqdori;
v) Har qanday aksiya sotib olish;
g) Barcha javoblar noto’g’ri;
d) «a»,»b» va «v» javoblar to’g’ri.
66 J.Keyns ta’kidlashicha, mamlakatdagi iste’mol xarajatlarining hajmi nimaga bog’liq?
a) Iste’molchining yashash joyiga;
b) Oila a’zolarining yoshiga;
v) Pul taklifining o’sish sur’atiga;
g) Milliy daromad darajasiga;
d) Ixtiyordagi daromad darajasiga.
67 Quyidagi bog’liqliklardan qaysi biri teskari bog’liqlikni ifodalaydi?
a) Iste’mol xarajatlari va ixtiyordagi daromad o’rtasidagi bog’liqlik;
b) Investisiya xarajatlari va foiz stavkasi darajasi o’rtasidagi bog’liqlik;
v) Jamg’armalar va iste’mol stavkasi darajasi o’rtasidagi bog’liqlik;
g) Investisiya xarajatlari va milliy daromad o’rtasidagi bog’liqlik;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
68 Agar ixtiyordagi daromad hajmi kamayayotgan bo’lsa, unda boshqa teng shartlarda:
a) Iste’mol xarajatlari ham, jamg’armalar ham o’sadi;
b) Iste’mol xarajatlari o’sadi, jamg’armalar esa qisqaradi; v) Iste’mol xarajatlari qisqaradi, jamg’armalar esa o’sadi; g) Iste’mol xarajatlari ham, jamg’armalar ham qisqaradi; d) Barcha javoblar noto’g’ri.
69 Agar berilgan mamlakatda ixtiyordagi daromad hajmi ko’paysa, unda:
a) Iste’molga va jamg’armaga bo’lgan o’rtacha moyillik o’sadi;
b) Iste’molga bo’lgan o’rtacha moyillik o’sadi, jamg’armaga bo’lgani esa pasayadi;
v) Iste’molga bo’lgan o’rtacha moyillik pasayadi, jamg’armaga bo’lgani esa o’sadi;
g) Iste’molga va jamg’armaga bo’lgan o’rtacha moyillik pasayadi;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
70 Quyidagi bog’liqliklardan qaysi biri to’g’ri bog’liqlikni ifodalaydi?
a) Iste’mol xarajatlari va ixtiyordagi daromad o’rtasidagi bog’liqlik;
b) Jamg’armalar va ixtiyordagi daromad o’rtasidagi bog’liqlik;
v) Jamg’armalar va foiz stavkasi darajasi o’rtasidagi bog’liqlik;
g) Iste’mol xarajatlari va aholi soni o’rtasidagi bog’liqlik; d) Barcha javoblar to’g’ri.
71 Investisiyalar hajmiga quyidagilardan qaysi biri ta’sir ko’rsatadi:
a) Foiz stavkasi darajasi;
b) Tadbirkorlarning umid bilan yoki umidsiz kutishlari;
v) Texnologik o’zgarishlar darajasi;
g) Ishlab chiqarish usunalarining yuklanganlik darajasi;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
72 Quyidagilardan qaysi biri bog’liq bo’lmagan xarajatlar o’sishini aks ettiradi?
a) Iste’mol funksiyasi egri chizig’ining yuqoriga siljishi; b) SMM ko’payishiga qarab investisiyalarning o’sishi;
v) Iste’mol funksiyasi egri chizig’i bo’ylab yuqoriga harakat;
g) Iste’mol funksiyasi egri chizig’i bo’ylab pastga harakat; d) Barcha javoblar to’g’ri.
73 Ixtiyordagi daromadning berilgan darajasida jamg’armaga va iste’molga bo’lgan me’yoriy moyillik miqdorlarining yig’indisi:
a) 0ga teng;
b) 1ga teng;
v) 100ga teng;
g) 1000ga teng;
d) 10000ga teng.
74 Agar real foiz stavkasi ko’paysa, unda:
a) Investisiyalarga bo’lgan talab egri chizig’i o’ngga siljiydi;
b) Investisiyalarga bo’lgan talab egri chizig’i chapga siljiydi;
v) Investisiyalarga bo’lgan talab egri chizig’i yuqoriga ko’chadi;
g) Investisiya xarajatlari qisqaradi;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
75 Keyns nazariyasining klassik nazariyadan ustun kelishiga imkon bergan asosiy sabab:
a) Keyns nazariyasi iqtisodiyotning uzoq davrdagi hatti - harakatini izohlab berganida;
b) Keyns nazariyasi iqtisodiyotning qisqa davrdagi hatti - harakatini izohlab berganida;
v) Klassik nazariya iqtisodiyotning qisqa davrdagi hatti - harakatini izohlab bera olmaganida;
g) Keyns nazariyasi o’zining asosiy qoidalarin mamlakatda muomalada bo’lgan pullar miqdori bilan bog’lamaganida;
d) «b» va «v» javoblar to’g’ri.
76 Sey qonuni quyidagilar o’rtasidagi bog’liqlikni qayd etadi:
a) Quyoshdagi dog’lar, ob - havo sharoitlari va agrar (qishloq xo’jaligi) sohasidagi ishlab chiqarish hajmi;
b) Pullarga talab va uning taklifi;
v) Jamg’armalar, investisiyalar va foiz darajasi;
g) Kredit, ishlab chiqarish va mehnat bozori;
d) Ishlab chiqarish, daromad va xarajatlar.
77 O’zini tartibga soluvchi bozor tizimi nimani kafolatlaydi
a) Tovarlar taqchilligi yo’qligini;
b) Tovarlar ortiqchaligi bo’lishi mumkin emasligini;
v) Tez - tez paydo bo’ladigan barqaror va uzoq muddatli tovarlar taqchilligi mumkinligini;
g) Narxlar mexanizmi ta’siri natijasida tovarlar miqdorining tez yo’qoluvchi taqchilliklari va ortiqchaligini;
d) «a» va «b» javoblar to’g’ri.
78 Mehnatga talab:
a) Ish xaqi darajasi bilan bevosita bog’liq;
b) Ushbu mehnat tufayli ishlab chiqarilgan mahsulot taklifi bilan bevosita bog’liq;
v) Mashinalar va asbob - uskunalarga talab bilan belgilanadi;
g) Ushbu mehnat tufayli ishlab chiqarilgan mahsulotga bo’lgan talab bilan belgilanadi;
d) «a» va «g» javoblar to’g’ri.
79 Agar insonlar kamroq tejamkor bo’lib borsalar, unda boshqa teng shartlarda:
a) Kreditga talab o’sadi;
b) Kredit narxi pasayadi;
v) Jamg’armalar egri chizig’i chapga suriladi;
g) Jamg’armalar miqdori foiz stavkasining har bir berilgan darajasida o’sib boradi;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
80 To’la bandlik sharoitidagi va barcha resurslardan to’la foydalanilgandagi ishlab chiqarish darajasi naqd pul miqdori va narxlar darajasiga bog’liq emas, degan g’oya qaysi nazariyaga tegishli:
a) Keyns nazariyasiga;
b) Marks nazariyasiga;
v) Pulning miqdoriy nazariyasiga;
g) Sey qonuniga;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
81 J.M.Keyns klassik makroiqtisodiy nazariyaning quyida sanab o’tilgan konsepsiyalaridan qaysi birini tanqid qilgan?
a) Sey qonuni;
b) Pulning miqdoriy nazariyasi;
v) Iqtisodiyotning bozor orqali o’zini tartibga solish nazariyasi;
g) Barcha javoblar to’g’ri;
d) faqat «a» va «v» javoblar to’g’ri.
82 J.M.Keyns nazariyasiga muvofiq, jamg’armalar investisiyalardan ortiq bo’lishi mumkin, agar:
a) Foiz stavkasi darajasi o’ssa;
b) Uzoq vaqt davomida iqtisodiyotda ortiqcha qayta ishlab chiqarish va ishsizlik mavjud bo’lsa;
v) Sey qonuni amal qilsa;
g) Ushbu iqtisodiyotda ortiqcha qayta ishlab chiqarish va ishsizlik mumkin emas;
d) «b» va «v» javoblar to’g’ri.
83 Keynsning iste’mol xarajatlari nazariyasiga ko’ra:
a) Iste’mol xarajatlari ixtiyordagi daromadga bevosita bog’liqdir;
b) Agar ixtiyordagi daromad o’ssa, iste’mol xarajatlari pasayadi;
v) Agar ixtiyordagi daromad o’ssa, unda uning iste’molga yo’nal-tirilgan ulushi pasayadi;
g) Barcha javoblar to’g’ri;
d) Faqat «a» va «v» javoblar to’g’ri.
84 Ixtiyordagi daromad miqdori o’zgarishi bilan iste’mol xarajatlari hajmi ham o’zgaradi, lekin kamroq darajada, degan g’oya quyidagilardan birining tarkibiy qismidir:
a) Keynsning investisiyalar nazariyasi;
b) Keynsning bandlik nazariyasi;
v) Klassik makroiqtisodiy nazariya;
g) Pulning miqdoriy nazariyasi;
d) Keynsning iste’mol nazariyasi.
85 Keyns nazariyasiga ko’ra ishlab chiqarish darajasi jami talab hajmi bilan belgilanadi. Bu quyidagini anglatadi:
a) Daromadni ishlab chiqarish bu daromadga talabni yaratadi;
b) Pulga bo’lgan talab tadbirkorlarni tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarishga majbur qiladi;
v) Tadbirkorlar ishlab chiqarishni to’la bandlik darajasigacha kengaytirishga urinadilar;
g) Tadbirkorlar ishlab chiqarishga qaror qiladigan mahsulot hajmi unga bildiriladigan talab bilan aniqlanadi; d) Faqat «a» va «v» javoblar to’g’ri.
86 Keyns muvozanat modeliga muvofiq, iqtisodiyot muvozanatda bo’ladi, agar:
a) Iste’mol xarajatlari yig’indisidan jamg’armalarning ayirmasi investisiyalarga teng bo’lsa;
b) Ma’lum davr davomida pul taklifi o’zgarishi doimiy bo’lsa;
v) Rejalashtirilgan iste’mol xarajatlari bilan investisiyalar yig’indisi umumiy «chiqimlar» ga teng bo’lsa;
g) Davlat byudjeti balanslashgan bo’lsa;
d) Jami taklif jami talabga teng bo’lsa.
87 «Tejamkorlik paradoksi» ga muvofiq, daromadning har bir darajasida jamg’arish istagi quyidagiga sabab bo’ladi:
a) Iste’mol egri chizig’i pastga siljiydi;
b) Milliy daromad va ishlab chiqarishning muvozanatli darajasi pasayadi;
v) Jamg’arma egri chizig’i yuqoriga siljiydi;
g) Jamg’arayotgan kishilar soni o’sadi;
d) Faqat «a», «b» va «v» javoblar to’g’ri.
88 J.M.Keynsning oddiy modelida, agar jami taklif jami talabga teng bo’lsa, unda:
a) Zahiralar qisqaradi va tadbirkorlar ishlab chiqarishni kengaytira boshlaydilar;
b) Zahiralar o’zgarmaydi, biroq tadbirkorlar ishlab chiqarishni kengaytiradilar;
v) Zahiralar o’sadi va tadbirkorlar ishlab chiqarishni qisqartira boshlaydilar;
g) Zahiralar hajmi va ishlab chiqarish darajasi o’zgarmaydi;
d) Zahiralar o’zgarmaydi, biroq tadbirkorlar ishlab chiqarishni qisqartiradilar.
89 Agar iqtisodiyotda ishlab chiqarilgan va sotilgan SMM teng bo’lsa, unda:
a) Jami daromad jami taklifga teng
b) «kirimlar» «chiqimlar» ga teng;
v) Iqtisodiyot to’la bandlik va barqaror narxlarda amal qiladi;
g) Barcha javoblar to’g’ri;
d) Faqat «a» va «b» javoblar to’g’ri.
90 Ushbu mamlakat eksportining o’sishi boshqa teng sharoitlarda:
a) Jami talabni ko’paytiradi, biroq milliy daromadni kamaytiradi;
b) Jami talabni kamaytiradi va milliy daromadni ko’paytiradi;
v) Sof eksportni ko’paytiradi
g) Jami talab va milliy daromadni ko’paytiradi;
d) Faqat «v» va «g» javoblar to’g’ri.
91 Quyidagilardan qaysi biri «kirimlar» tushunchasiga kiradi?
a) Investisiyalar;
b) Jamg’armalar;
v) Soliqlar;
g) Import;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
92 Agar jami talab siljishi quyidagi kesimlardan birida yuz bersa, jami talabning ko’payishi muvozanatli SMM va narxlar darajasining o’sishiga olib keladi:
a) A,S egri chiziqning Keyns kesimida;
b) AS egri chiziqning oraliq kesimida;
v) AS egri chiziqning Keyns va oraliq kesimlarida;
g) AS egri chiziqning klassik kesimida;
d) AS egri chiziqning Keyns, oraliq va klassik kesimlarida.
93. Faol byudjet kamomadi davlat xarajatlarining … va soliqlarning… orqali vujudga keladi.
a) davlat xarajatlarining o’sishi, xususiy investisiyalarning kamayishiga olib keladi;
b) import mamlakat ichida tovar ishlab chiqarish bilan almash-tiriladi;
v) xususiy investisiyalarning o’sishi, davlat xarajatlarining qisqarishiga olib keladi;
g) tovar va xizmatlarning o’sishi bilan bir qatorda, inves-tisiyalar hajmi qisqaradi;
d) iqtisodiyotda daromadlar mul’tiplikativ samaraga uchraydi.
94. Byudjetdan tashqari fondlarni shakllantirishning asosiy manbalari bo’lib:
a) huquqiy shaxslarning daromadlari;
b) jismoniy shaxslarning daromadlari;
v) ish haqi fondi;
g) tovar va xizmatlar sotilishi aylanmasi;
d) kapital iste’moli ajratmalari;
e) davlat xarajatlari hisoblanadi.
95. Moslikni o’rnating:
a) To’g’ri soliqlar.
1. aksizlar. 2. fiskal soliqlar.
b) Egri soliqlar. 3. bojlar. 4. daromad solig’i. 5. mol mulk solig’i.
96. Ouken muvofiq haqikiy ishsizlik darajasining tabiiy ishsizlik darajasidan ikki foizga ortiqcha bo’lishi, haqiqatdagi YaMM hajmining Real YaMM hajmidan necha foizga ortda qolishini bildiradi:
a) 2%
b) 3%
v) 4%
g) 5%
d) 5% dan ortiq.
97. Quyida sanab o’tilgan kategoriyalardan qaysi biri ish faolligi fazasiga mansub emas?
a. Inflyasiya:
b. Resessiya:
v. Tushkunlik:
g. Yuksalish:
d. Jonlanish.
98. Agar nominal daromad 8% ga oshsa, narxlar darajasi 10% ga o’ssa, bu holda real daromad:
a. 2% ga o’sadi;
b. 18% ga o’sadi;
v. 2% ga kamayadi;
g. 18% ga kamayadi;
d. avvalgidek qoladi.
99. Moslikni o’rnating:
a. iqtisodiy siklning tashqi omillari.
1. Urush. 2. Siyosiy beqarorlik. 3. Shaxsiy iste’mol. b. iqtisodiy siklning ichki omillari 4. Investisiyalash. 5. Davlatning iqtisodiy siyosati. 6. Texnologiyadagi kuchli o’zgarishlar.
100. Inflyasiya quyidagi holatlar bilan bog’liq bo’lishi mumkin:
a) faqat YaMM o’sishi bilan
b) rivojlanish manbalariga bog’liq holda YaMM ning o’sishi yoki qisqarishi bilan;
v) faqat YaMM ning qisqarishi bilan;
g) to’la bandlik sharoitida YaMM ning o’sishi bilan;
d) barcha javoblar noto’g’ri.
101. Keyns nazariyasiga muvofiq iqtisodiy sikl:
a) tashqi omillarga;
b) ichki omillarga;
v) Yalpi talabga ta’sir etuvchi omillarga;
g) Yalpi taklifga ta’sir etuvchi omillarga;
d) investisiyalarga bog’liq.
111. Ketma-ketlikni shakllantiring: iqtisodiy sikl fazalari quyidagi ketma - ketlikda namoyon bo’ladi:
a. jonlanish;
b. yuksalish;
v. tushkunlik;
g. turg’unlik.
112. Transfert to’lovlari - bu:

1. 
   uy xo’jaliklariga biror narsa evazisiz to’lovlar
   

b) hukumat tomonidan faqatgina alohida individlarga to’lov;
v) MD tarkibiga kiritilmaydigan daromad tashkil etuvchilari;
g) ish haqi, nafaqalar, yordam pullari;
d) kapital iste’moli uchun ajratmalar.
113. YaMM - amortizasiya = ...
a) MD;
b) YaIM;
v) SMM;
g) shaxsiy daromad;
d) tasarrufdagi daromad.
114. Ish haqi:
a) YaMM ni daromadlar oqimi usuli bo’yicha
b) YaMM ni xarajatlar oqimi usuli bo’yicha:
v) sof eksportni:
g) davlat korxonalariga sof subsidiyalarni hisoblashda hisobga olinadi:
d) barcha javoblar noto’g’ri.
115. Quyida sanab o’tilgan jamlanma kattaliklardan qaysi biri MD hajmini aniqlashda foydalanilmaydi?
a) kooperasiyalar foydasi:
b) davlat transfert xarajatlari:
v) olingan kredit uchun tadbirkorlar to’laydigan foiz:
g) renta daromadlari:
d) ish haqi va yordam pullari.
116. YaMM va sof milliy mahsulotni aniqlashda takroriy hisob quyidagilarni jamlashda vujudga keladi:
a) po’lat quyish sanoatida yaratilgan sof qo’shilgan qiymat:
b) un va un mahsulotlari (nonvoychilik) sanoati zahiralarining o’sishi:
v) temir rudasi va cho’yan ishlab chiqarish:
g) nonvoychilik sanoati va uning mahsulotlarini sotishda yara-tilgan qo’shilgan qiymat:
d) sotib olingan iste’mol buyumlari va ishlab chiqarish vosi-talarining umumiy hajmi.
117. Quyidagi ta’riflardan qaysi biri YaMMni xarajatlar oqimi bo’yicha hisoblashga tegishli:
a) ushbu yilda jami mahsulot ishlab chiqarishdan olingan daro-madlarni jamlash:
b) yakuniy mahsulotga barcha xarajatlarni jamlash.
118. Moslikni o’rnating
a) Mehnat bozori komponentlari. 1. Mehnat talabi. 2. Davlat. 3. Tadbirkorlar. 4. Mehnat taklifi. b) Mehnat bozori sub’ektlari 5. Ishchi kuchi narxi va qiymati. 6. Kasaba uyushmalari. 7.YOllanma xodimlar. 8. Raqobat . 119. Tez orada, yangi ish topish umididagi inson:
a) bandlar toifasiga mansub;
b) ishsizlar toifasiga mansub;
v) ishchi kuchi tarkibida hisobga olinmaydi;
g) to’liqsiz band sifatida ko’riladi;
d) ish topishdan umidini uzgan inson sifatida ko’riladi.
120. To’la bandlik sharoitida friksion ishsizlik darajasi:
a) 0 ga teng bo’lishi
b) 1% dan kam bo’lishi;
v) ishsizlikning siklik darajasidan, past bo’lishi lozim;
g) barcha javoblar to’g’ri;
d) barcha javoblar noto’g’ri.
121. Transfert to’lovlari - bu:
a) uy xo’jaliklariga biror narsa evazisiz to’lovlar;
b) hukumat tomonidan faqatgina alohida individlarga to’lov;
v) MD tarkibiga kiritilmaydigan daromad tashkil etuvchilari;
g) ish haqi, nafaqalar, yordam pullari;
d) kapital iste’moli uchun ajratmalar.
122. YaMM - amortizasiya = ...
a) MD;
b) YaIM;
v) SMM;
g) shaxsiy daromad
d) tasarrufdagi daromad.
123. Ish haqi:
a) YaMM ni daromadlar oqimi usuli bo’yicha:
b) YaMM ni xarajatlar oqimi usuli bo’yicha
v) sof eksportni:
g) davlat korxonalariga sof subsidiyalarni hisoblashda hisobga olinadi:
d) barcha javoblar noto’g’ri.
124. Quyida sanab o’tilgan jamlanma kattaliklardan qaysi biri MD hajmini aniqlashda foydalanilmaydi?
a) kooperasiyalar foydasi:
b) davlat transfert xarajatlari:
v) olingan kredit uchun tadbirkorlar to’laydigan foiz:
g) renta daromadlari:
d) ish haqi va yordam pullari.
125. YaMM va sof milliy mahsulotni aniqlashda takroriy hisob quyidagilarni jamlashda vujudga keladi
a) po’lat quyish sanoatida yaratilgan sof qo’shilgan qiymat:
b) un va un mahsulotlari (nonvoychilik) sanoati zahiralarining o’sishi:
v) temir rudasi va cho’yan ishlab chiqarish:
g) nonvoychilik sanoati va uning mahsulotlarini sotishda yara-tilgan qo’shilgan qiymat:
d) sotib olingan iste’mol buyumlari va ishlab chiqarish vosi-talarining umumiy hajmi.
126, Agar muvozanatli YaMM hajmi uning potensial darajasidan ko’proq bo’lsa, unda:
a) Narxlar darajasi ko’tariladi;
b) Ishsizlik darajasi ko’tariladi;
v) Deflyasiya uzilishi paydo bo’ladi;
g) Jami taklif behosdan ko’payadi;
d) Jami talab behosdan ko’payadi
127. Jami talab egri chizig’i quyidagilardan biri o’rtasidagi munosabatni ifodalaydi:
a) Narxlar darajasi bilan tovarlar hamda xizmatlar sotib olishga ketgan jami xarajatlar;
b) Narxlar darajasi bilan real ifodadagi ishlab chiqarilgan YaMM
v) Xaridorlar tan oladigan narxlar darajasi bilan sotuvchilarni qoniqtiruvchi narx darajasi;
g) Real ifodadagi ishlab chiqarilgan va iste’mol qilingan YaMM xajmlari;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
128. Jami taklif egri chizig’ining keyns kesimi qanday ko’rinishga ega?
a) O’suvchi qiyalik ko’rinishiga
b) Pasayuvchi qiyalik ko’rinishiga;
v) Tik (vertikal) chiziq bilan aks ettirilgan;
g) Yotiq (gorizontal) chiziq bilan berilgan;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
129.Jami taklif egri chizig’ida oraliq kesim qanday ko’rinishga ega?
a) O’suvchi qiyalik ko’rinishiga;
b) Pasayuvchi qiyalik ko’rinishiga;
v) Tik (vertikal) chiziq bilan aks ettirilgan;
g) Yotiq (gorizontal) chiziq bilan berilgan;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
130. Jami taklifning o’sishi nimaga olib keladi?
a) Narxlar darajasi va YaMM real hajmining pasayishiga;
b) Narxlar o’sishining sekinlashuvi va YaMM real hajmining ko’payishiga;
v) Narxlar darajasi va real ifodadagi YaMM hajmining ko’tarilishiga;
g) Narxlar o’sishining sekinlashuvi va YaMM real hajmining kamayishiga;
d) Barcha javoblar noto’g’ri
131.Agar narxlar o’ssa, unda:
a) Qayd etilgan narxdagi qimmatli qog’oz egalari o’z xarajatlarin ko’paytiradilar;
b) Pulga bo’lgan talab va foiz stavkasi darajasi o’sadi;
v) Foiz stavkasi o’zgarishiga ta’sirchan xarajatlar ko’payadi
g) Qayd etilgan narxdagi qimmatli qog’oz egalarining xarid qobiliyati ko’tariladi;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
132. Agar ishlab chiqarilgan YaMMning real hajmi muvozanatli YaMMdan kam bo’lsa,unda ishlab chiqaruvchilar:
a) Ishlab chiqarish zahiralarini qisqartiradi va ishlab chiqarishni kengaytiradi;
b) Ishlab chiqarish zahiralarini ko’paytiradi va ishlab chiqarishni kengaytiradi;
v) Ishlab chiqarish zahiralarini ham, ishlab chiqarishni ham qisqartiradi;
g) Ishlab chiqarish zahiralarin ko’paytiradi va ishlab chiqarishni qisqartiradi;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
133. Iqtisodiyotdagi vaziyat jami taklif egri chizig’ining keyns kesimiga mos kelganda, jami talabning o’sishi nimaga olib keladi?
a) Narxlar oshishiga,t biroq real ifodadagi YaMM o’zgarishiga ta’sir ko’rsatmaydi;
b) Real ifodadagi YaMM hajmining ko’payishiga, biroq narxlar darajasiga ta’sir ko’rsatmaydi;
v) Ham narxlar darajasi, ham real ifodadagi YaMM hajmining oshishiga;
g) Narxlar oshishiga va real ifodadagi YaMM hajmining qisqarishiga;
d) Narxlar pasayishiga va real ifodadagi YaMM hajmining o’sishiga,
134. Jami talab egri chizig’i ko’tariladi, agar:
a) Narxlar darajasi pasaysa;
b) Narxlar darajasi o’ssa;
v) Ortiqcha ishlab chiqarish quvvatlari ko’paysa
g) Milliy pul birligining valyuta kursi pasaysa;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
135.Agar import tovarlar narxlari ko’tarilsa, bu holning ehtimolga yaqin sababi
a) Jami taklifning qisqarishi;
b) Jami taklifning o’sishi;
v) Jami talabning o’sishi;
g) Jami talabning pasayishi;
d) Barcha javoblar noto’g’ri
136. Agar tadbirkorlik soliqlari o’ssa, unda:
a) Jami talab qisqaradi, jami taklif hajmi esa o’zgarmaydi;
b) Jami taklif qiqaradi, jami talab esa o’zgarmaydi;
v) Jami taklif va jami talab qisqaradi;
g) Jami taklif va jami talab o’sadi;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
137.Jami talab egri chizig’ining pasayishi:
a) Real kassa qoldiqlari samarasining natijasi
b) Foiz stavkasi samarasining natijasi;
v) Import xaridlari samarasining natijasi;
g) Barcha javoblar to’g’ri;
d) barcha javoblar noto’g’ri.
138. Jami taklif egri chizig’i quyidagilardan biri o’rtasidagi munosabatni ifodalaydi:
a) Narxlar darajasi va real ifodadagi iste’mol qilinadigan YaMM hajmi;
b) Narxlar darajasi va real ifodadagi ishlab chiqarilgan YaMM hajmi;
v) Ishlab chiqaruvchilar sotishni, xaridorlar esa sotib olishni xohlagan narxlar darajasi
g) Iste’mol qilingan va ishlab chiqarilgan YaMM hajmi; d) Barcha javoblar noto’g’ri.
139.Aksiyalar real qiymatining boshqa narxlar darajasidan qat’iy nazar keskin pasayishi nimaga eng yaxshi misol bo’lishi mumkin?
a) Import xaridlarining samarasiga;
b) Real kassa qoldiqlarining samarasiga;
v) Iste’molchilar farovonligining o’zgarishiga;
g) Iste’molchi qarzlarining o’zgarishiga;
d) Barcha javoblar to’g’ri.
140.Agar davlat atrof-muhitni saqlash talablarini kuchaytirsa, bu nimaga olib keladi?
a) Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining o’sishi va jami taklif egri chizig’ining o’ngga ko’chishiga;
b) Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining o’sishi va jami taklif egri chizig’ining chapga ko’chishiga;
v) Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining o’sishi va jami talab egri chizig’ining chapga ko’chishiga; g) Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining pasayishi va jami talab egri chizig’ining chapga ko’chishiga;
d) Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining pasayishi va jami talab egri chizig’ining o’ngga ko’chishiga.
141.Iste’molga bo’lgan me’yoriy moyillik – bu:
a) Jami iste’molning jami daromadga nisbati;
b) Daromad o’zgarishi oqibatida iste’mol xarajatlaridagi o’zgarishlar;
v) Daromadning berilgan darajasida iste’mol xarajatlari miqdorini ifodalovchi egri chiziq;
g) Iste’mol xarajatlari o’sishining ixtiyordagi daromad o’sishi birligiga nisbati;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
142. Iste’molga va jamg’armaga bo’lgan me’yoriy moyillik o’rtasidagi bog’liqlik quyidagida o’z ifodasini topadi:
a) Ularning yig’indisi 1 ga teng;
b) Ular o’rtasidagi nisbat iste’molga bo’lgan o’rtacha moyillikni ifodalaydi;
v) Ularning yig’indisi ixtiyordagi daromadga teng, chunki u iste’mol va jamg’armaga bo’linadi;
g) Ular teng bo’lgan egri chiziqdagi nuqta daromadning chegaraviy (boshlang’ich) darajasiga mos keladi;
d) Ularning yig’indisi 0ga teng.
143. Agar kishilar o’z daromadlarining barchasini iste’molga sarflamay, xarajat qilinmagan qismini bankka joylashtirsa, unda (daromad va 60 mahsulotning milliy hisobi atamasini qo’llab) ularning bu ishlari haqida nima deyish mumkin:
a) Jamg’aradilar, biroq investisiya qilmaydilar;
b) Investisiya qiladilar, biroq jamg’armaydilar;
v) Jamg’armaydilar va investisiya qilmaydilar;
g) Ham jamg’aradilar ham investisiya qiladilar;
d) Jamg’aradilar, biroq qimmatli qog’ozlar sotib olish uchun foydalaniladigan jamg’arma qismini investisiya qiladilar.
144. «Yakka tartibdagi jamg’armalar» milliy hisoblar tizimida qo’llanuvchi atama sifatida nimani anglatadi?
a) Oila barcha aktivlarining umumiy miqdori;
b) Qandaydir davrda olingan va iste’molga ishlatilmagan daromad;
v) Oilaning uning majburiyatlari chegirib tashlangandan keyin qolgan barcha aktivlarining umumiy miqdori;
g) Ma’lum davrda olingan va faqat qimmatli qog’ozlar sotib olishga ishlatilgan yoki bankka joylashtirilgan daromad;
d) Qandaydir davrda olingan, iste’mol uchun ham, qimmatli qog’ozlar sotib olish uchun ham ishlatilmagan, shuningdek bankka ham joylashtirilmagan daromad.
145. Yakka tartibdagi iste’mol funksiyasining «boshlang’ich darajasi» nuqtasida:
a) Jamg’arma daromadga teng;
b) Daromad iste’molga teng;
v) Jamg’arma iste’molga teng;
g) Iste’mol ievestisiyalarga teng;
d) Iste’molga bo’lgan me’yoriy moyillik 1 ga teng.
146. Sanab o’tilganlardan qaysi biri milliy hisoblar tizimidagi «investisiyalar» tushunchasiga taalluqli:

1. 
   Har qanday obligasiya sotib olish;
   
2. 
   Jamg’armaga yo’naltirilmagan jamg’arilgan daromadning har qanday miqdori;
   

v) Har qanday aksiya sotib olish;
g) Barcha javoblar noto’g’ri;
d) «a»,»b» va «v» javoblar to’g’ri.
147. J.Keyns ta’kidlashicha, mamlakatdagi iste’mol xarajatlarining hajmi nimaga bog’liq?
a) Iste’molchining yashash joyiga;
b) Oila a’zolarining yoshiga;
v) Pul taklifining o’sish sur’atiga;
g) Milliy daromad darajasiga;
d) Ixtiyordagi daromad darajasiga.
148.Quyidagi bog’liqliklardan qaysi biri teskari bog’liqlikni ifodalaydi?
a) Iste’mol xarajatlari va ixtiyordagi daromad o’rtasidagi bog’liqlik;
b) Investisiya xarajatlari va foiz stavkasi darajasi o’rtasidagi bog’liqlik;
v) Jamg’armalar va iste’mol stavkasi darajasi o’rtasidagi bog’liqlik;
g) Investisiya xarajatlari va milliy daromad o’rtasidagi bog’liqlik;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
149. Agar ixtiyordagi daromad hajmi kamayayotgan bo’lsa, unda boshqa teng shartlarda:
a) Iste’mol xarajatlari ham, jamg’armalar ham o’sadi; b) Iste’mol xarajatlari o’sadi, jamg’armalar esa qisqaradi;
v) Iste’mol xarajatlari qisqaradi, jamg’armalar esa o’sadi;
g) Iste’mol xarajatlari ham, jamg’armalar ham qisqaradi;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.
150. Agar berilgan mamlakatda ixtiyordagi daromad hajmi ko’paysa, unda:
a) Iste’molga va jamg’armaga bo’lgan o’rtacha moyillik o’sadi;
b) Iste’molga bo’lgan o’rtacha moyillik o’sadi, jamg’armaga bo’lgani esa pasayadi;
v) Iste’molga bo’lgan o’rtacha moyillik pasayadi, jamg’armaga bo’lgani esa o’sadi;
g) Iste’molga va jamg’armaga bo’lgan o’rtacha moyillik pasayadi;
d) Barcha javoblar noto’g’ri.