Asosiy vositalarga O‘zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobining milliy andozasining 5-sonida quyidagicha ta’rif berilgan:Asosiy vositalar deb, ishlab chiqarish va noishlab chiqarish soxasida foydalanadigan, shuningdek uzoq muddatli ijaraga beriladigan va uzoq muddat davomida (bir yildan ortiq) xizmat qiladigan vositalarga aytiladi.
Asosiy vositalarni hisobga olishda buxgalteriya hisobining vazifalari quyidagilardan iborat:
- asosiy vositalarning kirimini, korxonadagi harakati va hisobdan chiqarish o‘z vaqtida tegishli xujjatlarga asosan rasmiylashtirish va hisob registrlarida aks ettirish;
- asosiy vositalarning eskirishini to‘gri hisoblash va buxgalteriya hisobi registrlarida aks ettirish;
- asosiy vositalar jo‘natilganda moliyaviy natijalar to‘grisida aniq ma’lumotlar olishni ta’minlash;
- soliq to‘lovlarni hisoblash uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni aniq hisoblash imkonini ta’minlash;
- asosiy vositalar naqdligigi va ularning harakati to‘gri sidagi statistik va buxgaleriya hisoblarida talab qilingan ma’lumotlarni berish imkoniyatini yaratish va x.k..
Yuqoridagi buxgalteriya hisobining vazifalarini bajarish uchun asosiy vositalarni ilmiy asoslangan holda turkumlash shuningdek buxgalteriya hisobida baholash.
Yuqoridagi buxgalteriya hisobining vazifalarini bajarish uchun asosiy vositalarni ilmiy asoslangan holda turkumlash shuningdek buxgalteriya hisobida baholash.
Korxona asosiy vositalari tarkibiga ko‘ra har xil bo‘lib, ma’lum belgilari asosida turkumlanadi. korxonalarda asosiy vositalarning yagona namunaviy turkumlash qo‘llaniladi. Unga ko‘ra ular tarmoq belgilariga, tayinlanishiga, turlari, qaysi soxaga tegishli ekanligi va foydalanishiga ko‘ra turkumlanadi.
Asosiy vositalarni tarmoq belgilariga qarab guruhlash (sanoat, kurilish, savdo, qishloq xo‘jaligi va boshqalar) har bir tarmoqqa tegishli asosiy vositalarlarning qiymati to‘gri sida ma’lumot olish imkonini beradi.
