Elektron hökuməT – İNKİŞafin yeni brendi İlyasov Ramin Adgözəl oğlu
Yüklə 50,52 Kb.
|
|
ELEKTRON HÖKUMƏT – İNKİŞAFIN YENİ BRENDİ İlyasov Ramin Adgözəl oğlu Azərbaycan Respublikası Vergilər Nazirliyinin əməkdaşı, Dövlət vergi müfəttişi ramin7@inbox.ru 1.Elektron hökumət nədir? Marketinqdə yeni innovativ məhsul və xidməti simvolizə edən markaya “Brend” deyilir. Brend adətən inkişafı simvolizə edir. Uzun dövr ərzində dövlətin inkişafını müxtəlif amillərlə ölçürdülərsə indi bu inkişaf “Elektron hökumət”in inkişaf dərəcəsi ilə ölçülür. Çünki “Elektron hökumət”in inkişafı müsair dövrdə elə dövlətin inkişaf dərəcəsini təcəssüm etdirir. Artıq “Elektron hökumət” bir brendə çevrilib – İnkişaf brendinə. Bu gün “Elektron hökumət” termininə müxtəlif yanaşma var: kimsə onu dövlət idarəetməsinin yeni konsepsiyası kimi, kimi də texnologiyanın inkişafının yeni mərhələsi kimi görür. Bir çox hallarda isə elektron hökumət dövlət orqanlarının informasiya komunikasiya texnologiyalarının strukturuna kömək kimi görürlər. Lakin dəqiqləşdirmək lazımdır ki, elektron hökumət mövcud olmuş inzibati idarəetmə sisteminin yenidən təşkili deyil, o həm də dövlətin idarəetmə prinsiplərinin, konsepsiyasının, istiqamətinin yenilənməsidir. İlk öncə də inzibati idarəetmənin obyektivliyinin artırılmasıdır. “Elektron hökumət” konsepsiyasında bütün idarəetmə orqanları vətəndaşlara xidmət edən vahid orqan kimi fəaliyyət göstərir. Hökumətin fəaliyyəti çox açıq və aşkar olmalıdır. Əsas diqqət göstərilən xidmətlərin sürəti və keyfiyyətinə yönəldilməlidir. Bütün bunlar həm vətəndaşa yüksək xidmət səviyyəsinin, həm də hökumətin idarəetməsinin yüksədilməsinə xidmət edir. Elektron hökumət (e-hökumət) – informasiya cəmiyyətinə xas olan dövlət idarəçiliyidir. Elektron hökümətin qurulması üçün əsas şərt komputerlərin alınması və veb-saytın qurulması deyil. Bu yalnız əməliyyatları avtomatlaşdırmağa və “kağız dünyasından” çıxmağa kömək edəcək.Elektron idarəetmədə daha çox hökümətin transformasiya olunmasıdır: o planlaşdırma, siyasi iradə və lazımlı resursların formalaşmasını tələb edir. Öz-özlüyündə nə yeni texnologiyaların alınması, nə çətin proseslərin avtomatlaşdırılması dövlət idarəçiliyini inkişaf etdirə və ya dövlət idarəçiliyində iştirak səviyyəsini artıra bilməz. E-hökumət layihəsi yalnız dövlət məmurlarının iştirakı ilə həyata keçirilə bilər. Yalnız bu halda maliyyə resursları, müvafiq qanunvericiliyin qəbul edilməsi təmin edilir. Texnoloji inqilab köhnə fikirli idarəedicilərin sonu olmalıdır. Hər bir məmur bu sistemin özü və dövləti üçün nə dərəcə də əhəmiyyətli olduğunu anlamalı və gələcək inkişaf namimə bir çox köhnəyönlü fikirlərinlərindən əl çəkərək elektronlaşmaya kömək etməlidirlər. Elektron hökumətin funksional əhatə dairəsini əsas 3 hissəyə ayırmaq olar: idarəedici dövlət orqanı ilə hökümət ( hökümətin fəaliyyəti üçün həmin idarəedici orqanlar üçün imkanların yaradılması), vətəndaşlar ilə hökümət (hökümət xidmətlərinin əhali üçün təqdim edilməsi) və biznes ilə hökümət ( hüquqi subyektlər üçün hökümət xidmətləri). Bunlara uyğun aşağıdakı abreviaturalar qəbul olunub: G2G (government to government); G2C (government to citizen); G2B (government to business) . Azərbaycan Respublikasının ərazisində yaşayan bütün vətəndaşlara, hüquqi şəxslərə, xarici vətəndaşlara və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə e-xidmətlərin göstərilməsi məqsədilə Elektron Hökumət Portalı (www.e-gov.az) yaradılıb və 2012-ci ilin aprel ayından istifadəyə verilmişdir. Yaradılan yeni imkanların əsas məqsədi dövlət qulluqçuları və vətəndaşlar arsında olan “məsafəni” maksimum azaltmaq, bu münasibətləri sadələşdirmək və şəffaflığı təmin etməkdən ibatətdir. Bu məqsədə nail olmaq üçün dövlət orqanları tərəfindən elektron xidmətlərin geniş tətbiqi, onların sayının və keyfiyyətinin artırılması, vətəndaşların xidmətlərdən məmnunluğu vacib amillərdəndir. Portal yaradılandan sonra hakimiyyətlə elektron əlaqə səviyyəsi qalxdı. Azərbaycanda statistikaya görə internet istifadəçilərin Hakimiyyət orqanları ilə əlaqə yaradılma səviyyəsi aşağıdakı kimidir:
2013-cü ilin may ayında planşet və smartfon istifadəçiləri üçün nəzərdə tutulmuş “Elektron hökumət” portalının mobil versiyası təqdim edilib. Burada (www.e-gov.az/mini ) istifadəçilər elektron xidmətlərdən sadə formada yararlanmaqla yanaşı, portalda yerləşdirilən xidmətlər haqqında ən yeni məlumatları daha rahat əldə edə bilərlər. Azərbaycanda “e-government”lə bərabər “m-government” də (mobil hökumət) yaradılır. Mobil hökumətin yaradılması (Asan İmza (Mobil imza)) əhalinin bir çox elektron xidmətlərdən istifadəsini təmin edir. Asan İmza (Mobil imza) - e-xidmətlərə daxil olan və rəqəmsal imzalar edən zaman kimliyinizi təsdiqləmək üçün mobil identifikasiyanızdır. Asan İmza (Mobil imza) bütün mövcud e-xidmətlərdən istifadəni mümkün edir və elektron mühitdə fiziki ID-karta bərabər sənəd kimi sertifikatlara bağlı olan mobil telefon SİM kartıdır. Vətəndaşlar Asan İmza (Mobil imza) ilə şəxsiyyətlərini təsdiq edə və sənədlərə rəqəmsal imza ata bilirlər. Şəxsi mobil identifikasiyanız hər zaman sizinlədir və xarici ölkə də daxil olmaqla, kompüter və mobil rabitənin qəbul siqnalı olan bütün yerlərdə istifadə oluna bilər. Bu xidmətdən istifadə etmək üçün heç bir əlavə tədbirlər və ya konfiqurasiyalar tələb olunmur. Bütün müasir mobil telefonlar Asan İmza-nın (Mobil imza) istifadəsi üçün yararlıdır. Ölkənin “Elektron hökumət” sahəsində uğurunu BMT-nin hesabatlarına (UNITED NATIONS E-GOVERNMENT SURVEY 2014) baxaraq müəyyən etmək olar. 2014-ci ilin nəticələrinə görə BMT-nin hesabatlarında “Elektron hökumət”in inkişaf indeksi liderləri sırasında ilk 5-likdə Cənubi Koreya, Avstraliya, Sinqapur, Fransa və Hollandiya yer alıb. BMT-nin hesabatında ölkələr inkişaf indeksinə görə 4 qrupa bölünüb: Çox yüksək indeks, Yüksək indeks, Orta İndeks və Zəif indeks göstəriciləri. Sevindirici haldır ki, bu ilki hesabatda Azərbaycan artıq “Yüksək indeks”li ölkələr sırasında yer alıb və E-hökumətin inkişaf göstəricisi dünya üzrə orta göstəricisini keçmişdir. Azərbaycanda bu sahədə görülən uğurlu tədbirlər sayəsində ölkəmiz siyahıda 2014-cü ildə 2012-ci illə müqayisədə 28 pillə irəliləyib. Cədvələ nəzər yetirərkən “Elektron xidmətlər” və “İKT infrastrukturu” indeksləri sahəsində də ciddi irəliləyişlər olduğunu görə bilərik. (Cədvəl 2).
Yüklə 50,52 Kb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||