Elektronika va avtomatika

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
ISLOM KARIMOV NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI
“ELEKTRONIKA VA AVTOMATIKA"FAKULTETI
“ELEKTRON APPARATLARINI ISHLAB CHIQARISH TEXNOLOGIYASI” KAFEDRASI





“O’lchov texnikasi” fanidan

KURS LOYIHA

Mavzu: ‘‘Bir necha o’lchov vositalari yordamidagi olib borilgan o’lchiv jarayonlaridagi mavjud bo’lgan sistematik hatoliklarni baxolash’’

Guruh:129-19 EA

Talabasi: Azamov.A
Qabul qildi: Xaydarov A.X.

Toshkent 2022

Tasdiqlayman .

Kafedra mudiri: Gaibnazarov B.B.
2022 yil «. .» .

Kafedra: Elektron apparatlarini ishlab chiqarish texnologiyasi

K U R S L O Y I H A SI

Fan O’lchov texnikasi .

mutaxassislik ____EA______ Gurux: 129-19 bakalavriatura
Talabasi ; Azamov.A
Rahbar____________Xaydarov.A.X_____________________________________

T O P SH I R I Q

1. 
   Ishlanadigan loyiha Mavzu : Bir necha o’lchov vositalari yordamidagi olib borilgan o’lchiv jarayonlaridagi mavjud bo’lgan sistematik hatoliklarni baxolash
   
2. 
   .Boshlang‘ichma’lumotlar:
   

3. Qo‘llanmalar : Атамалян Э.Г. Приборы и методы измерения электрических величин. - М.: Высшая школа. 1982.
4. Chizma qismining tuzilishi ________________________________________
5. Yozma qismining tuzilishi : I.UMUMIY QISM, II.Asosiy qism,
6. Qo‘shimcha vazifa va ko‘rsatmalar ____________________________________
7. Kurs (ishi) loyihasini bajarish rejasi

1	2	3	4		Himoya

Rahbar : Xaydarov A.X

MUNDARIJA

KIRISH 4
I.NAZARIY QISM 5
O'lchish aniqligi. 5
Xatolik va aniqlik o'rtasidagi farq nima? 9
O'lchov xatosi tushunchasi 10
O'lchov xatolarining turlari 14
II.Asosiy qism 27
Analog voltimetirning o’lchashdagi hatolarini hisoblash. 27
Voltaj va oqimni o'lchash 27
Asboblar ko'rsatkichlar kuchlanish va oqimni o’lchash usuli. 31
Xulosa: 34
Foydalangan Adabiyotlar 35

KIRISH

Hozirgi zamonda zamonaviy texnalogiyalar asosida ishlab chiqilayotgan qurulmalar bizning yon atrofimizni o’rab oldi. Asosan o’lchash jarayonida ishlatiladigan qurulmalar aniqliki katta bolishi va ularni doimiy ko’rikdan o’tkazish maqsadida hatoliklar turi bo’yicha tekshrladi. Asosiy tekshrladigan hatoliklar, nisbiy hatolik, absolyut hatolik, keltirilgan hatoliklar bo’yicha tekshiriladi.
Dolzarbligi va uning asoslanishi. Zamonaviy qurulmalarning asosiy qismi 20-asrda ishlab chiqilgan qurulmalrning takomlashganidir. Vo’ltimetir , ampermetir va boshqa koplab qurulmalar elektromexanik ish rejimidan mikro elektronika ish rejimiga o’tdi. Kurs loyhamiz davomida o’sha elektromexanik qurlmalarni hatoligini ko’rib chiqamiz. Ularniing hatoligi darajasi bo’yich siniflarga ajratamiz. Asosiy eng kichik hatolikka ega qurulmani ishlab chqrishga tavsiya etiladi.
Obekti va pridmeti. Bu loyihani amalga oshirishda asosan, voltietirlardan foydalanamiz. Asosiy vazifamiz ishlash jarayonini o’rganib unung kamchiliklarini tuzatisdan iborat bo’ladi. Qonuniyati bitt bo’lgan qurulmalarni, hatolik ko’rsatkichini aniqlashda bitta yo’nalish bo’yicha topishimiz mumkun. Kurs loyihamizda mehanik Voltimetrni iloji boricha kengroq yoritib beraman.
Maqsadi va vazifalari Ilmiy va amaliy axamiyati. Kurs loyiham maqsadi mexanik voltmeterni o’lchashdagi hatolik foyizini topish va uni bir nechta usullar orqali toppish yo’llarini o’rganamiz. Biz topishimiz kerak bo’lgan usullar absolyut, nisbiy va keltirilgan hatoliklarni topishdan iborat. Kurs loyihamizda topilgan javoblar yordamida elektromexanik voltmetirlarning umumiy uchraydigan hatoliklarini topishimiz mumkun bo’ladi. Asosiy elektromexanik qurulmalarni sanoatdagi. Aniqlik bo’yicha o’z o’rnini topishimiz kerak. Ularning turli sharoyitlarda ishlash ko’rsatkichlarini topgan holda qurulma avzaligini topib olamiz.

I.NAZARIY QISM

O'lchovlarning to'g'riligi nima bilan tavsiflanadi?
"To'g'rilik" atamasi ko'p sonli o'lchov natijalarining o'rtacha arifmetik qiymatining haqiqiy yoki qabul qilingan mos yozuvlar qiymatiga yaqinlik darajasini, "aniqlik" atamasi - o'lchov natijalarining bir-biriga yaqinlik darajasini tavsiflaydi.
O'lchov sifati nima?
O'lchov sifati deganda natijalarni kerakli aniqlik xususiyatlariga ega, kerakli shaklda va o'z vaqtida olishni belgilovchi xususiyatlar to'plami tushuniladi. O'lchovlarning sifati aniqlik, to'g'rilik va ishonchlilik kabi ko'rsatkichlar bilan tavsiflanadi.
O'lchovlarning aniqligi nima bilan tavsiflanadi?