Esperantologio esperanto studies

---

ESPERANTOLOGIO
ESPERANTO STUDIES
E E S
Kajero 4
2009
Issue No. 4
Enhavo / Contents
Christer Kiselman: Salutvorto de la redaktoro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Christer Kiselman: A word from the editor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Bertilo Wennergren: Bazformoj de radikoj en vortaroj . . . . . . . . . . . . . . 7
Gon¸
calo Neves: Recenzo pri Universalaj Lingvoj en Svislando de
Andreas K¨
unzli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Pri tiu ˆ
ci revuo; About this journal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Christian U. Kr¨
ageloh: Lingva fono kaj uzado de frazstrukturoj
en skribita esperanto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Natalia Dankova: Temporality in spoken Esperanto . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
´
Arp´
ad R´
atkai: Lazar Markoviˆ
c Zamenhof
kaj la Zamenhof-falsaˆaro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Petr Chrdle: Historio kaj planoj de nova Esperanto-Muzeo
en Svitavy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
La paperan version publikigas
Print version published by
KAVA-PECH, Dobˇ
richovice
La elektronikan version publikigas
Electronic version published by
Upsala universitato
Uppsala University

---

Redaktoro / Editor
Christer Kiselman, Uppsala University, Department of Mathematics,
P. O. Box 480, SE-751 06 Uppsala, Sweden. [e-mail]
Redakta komitato / Editorial Board
Detlev Blanke, Otto-Nagel-Straße 110, DE-12683 Berlin, Germany.
[e-mail]
Jos´
e Borges Neto, UFPR/Departamento de Ling¨
u´ıstica, Rua Gen. Carneiro 460,
BR-80060-150 Curitiba, PR, Brasil. [e-mail]
Probal Dasgupta, Linguistic Research Unit, Indian Statistical Institute, 203 B. T.
Road, IN-700108 Kolkata, India. [e-mail]
Michel Duc Goninaz, Val Saint-Georges, Chemin de l’´
Echelle, FR-13100
Aix-en-Provence, France. [e-mail]
Gotoo Hitosi, Tohoku University, Faculty of Arts and Letters, Department of
Linguistics, Sendai, JP-981 Japan. [e-mail]
Edmund T. Grimley Evans, St. John’s College, Cambridge CB2 1TP, England.
[e-mail]
Ilona Koutny, Adam Mickiewicz Universitato, Lingvistika Instituto,
Miedzychodzka 5, PL-60-371 Pozna´
n, Poland. [e-mail]
Erich-Dieter Krause, Universit¨at Leipzig, Ostasiatisches Institut, Schillerstraße 6,
DE-04109 Leipzig, Germany [e-mail]
Sergej Kuznecov, Tverskaja 19-67, RU-103050 Moskva, Russian Federation.
[e-mail]
Jouko Lindstedt, Slavonic and Baltic Department, P. O. Box 4 (Vuorikatu 5 B),
FI-00014 University of Helsinki, Finland. [e-mail]
Liu Haitao, Institute of Applied Linguistics, Communication University of China,
No. 1 Dingfuzhuang Dongjie, CN-100024, Beijing, P.R. China.
[e-mail]
Ingrid Maier, Uppsala University, Department of Modern Languages, P. O. Box
636, SE-751 26 Uppsala, Sweden. [e-mail]
Geraldo Mattos, Rua Jo˜ao Motter, 98, BR-81210-260 Curitiba, PR, Brazil.
[e-mail]
Marc van Oostendorp, Meertens Instituut, Joan Muyskenweg 25, NL-1096 CJ
Amsterdam, The Netherlands. [e-mail]
Sergio Pokrovskij, ul. Tereˆskova 28-32, RU-630090 Novosibirsk, Russian Federa-
tion. [e-mail]
Humphrey Tonkin, University of Hartford, Office of the President Emeritus,
Mortensen Library, West Hartford, CT 06117-1599, USA.
[e-mail]
John C. Wells, 5 Poplar Road, Merton Park, London SW19 3JR, UK.
[e-mail]
Yamasaki Seikˆ
o, JP-185-0014 Tˆ
okyˆ
o, Kokubunzi, Higasi Koigakubo 3-18-12,
Japan. [e-mail]

---

Salutvorto de la redaktoro
K
ara leganto
Estas ˆ
gojo prezenti al vi la kvaran kajeron de Esperantologio! ˆ
Gi enhavas
kvin originalajn studojn kaj unu recenzon. El la kvin studoj kvar estas en
esperanto kaj unu en la angla; la recenzo estas en esperanto.
Surbaze de sia ampleksa sperto en la Sekcio pri la ˆ
Generala Vortaro de la
Akademio de Esperanto Bertilo Wennergren montras al ni siajn principojn
por elekto de bazformoj en vortaroj, kio ja estas grava leksikologia problemo.
Andreas K¨
unzli verkis enciklopedion pri planlingvoj, precipe pri la aktiv-
eco en Svislando. Gon¸calo Neves recenzas tiun ˆ
ci monumentan verkon.
La vortordo subjekto-verbo-objekto (SVO) estas pli ofta en esperanto ol
la kvin aliaj permutaˆoj (OSV, OVS, SOV, VOS, VSO). ˆ
Gia ofto estas ˆ
cirka˘
u
90 %. En nova studo Christian U. Kr¨
ageloh tion konfirmas kaj malkovras
malgrandan sed signifikan diferencon inter verkantoj kun slava lingva fono
kaj tiuj kun latinida lingva fono.
Natalia Dankova prezentas al ni empirian studon pri verbaj formoj en
esperanto parolata de personoj havantaj la francan, italan kaj rusan kiel
denaskan lingvon. ˆ
Si studas anka˘
u la uzon de verbaj formoj fare de Zamenhof.
´
Arp´
ad R´
atkai detale studas la falsaˆojn kiujn oni dum jarcento disvastigis
pri la nomo, plumnomoj, naskiˆ
gloko kaj aliaj datumoj rilatantaj al Zamenhof
kaj komparas ilin kun faktoj.
Fine Petr Chrdle rakontas pri nova Esperanto-Muzeo en Svitavy, ˆ
Ceˆ
hio,
kiu estis ina˘
ugurita en 2008.
En la unua kajero de Esperantologio / Esperanto Studies mi citis artikolon
de Eugen W¨
uster el 1955, la˘
u kiu la unuan fojon uzis li la terminon esper-
antologio (en 1921). Detlev Blanke atentigas ke jam dek jarojn pli frue, en
1911, Ossaka Kenji (1888 1969) publikigis artikolon kun la titolo “Esper-
antologio” en la revuo Orienta Stelo, organo de Jokosuka Esperantista Societo
(citite la˘
u Kawaski 1978). Vidu Blanke (2006:167).
Pri la aperiga politiko de la revuo bonvolu legi en la Notico de la redaktoro
en kajero 1.
La revuo estas ia da˘
urigo de la revuo Esperantologio, kiun Paul Neer-
gaard (1907–1987) redaktis kaj eldonis dum la jaroj 1949–1961. Aperis ses

---

4
Christer Kiselman
kajeroj ampleksantaj entute 424 paˆ
gojn. Tamen ni komprenas per la termino
esperantologio pli vastan sciokampon ol oni faris en tiu revuo.
Mi esperas ke vi ˆ
guos dum legado de tiuj tekstoj same kiel mi faris!
Christer Kiselman
Referencoj
Blanke, Detlev (2006). Interlinguistische Beitr¨
age. Zum Wesen und zur Funk-
tion internationaler Plansprachen. Redaktita de Sabine Fiedler. Frankfurt am
Main: Lang. 405 pp. ISBN 3-631-55024-3.
Kawasaki Naokazu (1978, red.). Prilingvaj Artikoloj de Ossaka. Liaj cirkuleroj
interne de la Lingva Komisiono de Japana Esperanto-Instituto. Manuskripto.
Oosaka: Kasiwara Esperanto-Dokumento-Centro. 56 grandformataj fotokopi-
itaj folioj.
Ossaka Kenji (1911). Esperantologio. Orienta Stelo, organo de Jokosuka Esper-
antista Societo, jaro 1, no. 1.

---

A word from the Editor
D
ear Reader:
It is a pleasure to present to you the fourth issue of Esperanto Studies !
It contains five original articles and one review. Of the five articles, four are
in Esperanto and one is in English; the review is in Esperanto.
On the basis of his extensive experience acquired in the Section for the Gen-
eral Lexicon of the Esperanto Academy, Bertilo Wennergren makes explicit
for us his principles for the choice of main entries in dictionaries—they are
of course a question of Esperanto lexicology of great importance.
Andreas K¨
unzli has written an encyclopedia on planned languages, in