Fecr Yayınları: 276 KİNDÎ ve felsefesi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Fecr Yayınları: 276 

 

 

 

KİNDΠve FELSEFESİ 

 

Dr. Öğr. Üyesi Osman MUTLUEL 

 

 

 

© FCR YAYIN REKLAM BİLGİSAYAR SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. 

(Sertifika no: 13178) 

 

 

 

Mizanpaj ve Kapak 

FCR 

 

 

Baskı ve Cilt 

SAGE Yayıncılık Rek. Mat. San. Tic. Ltd. Şti. 

Kazım Karabekir Cad. Uğurlu İş Merkezi 

No: 97/24 (kat: 4) İskitler/ANKARA 

Tel: [phone] 

 

 

 

 

 

1. Baskı: Ekim 2018 

 

 

 

 

 

ISBN: 978-605-7570-06-2 

 

 

 

 

 

 

 

FCR YAYIN REKLAM BİLGİSAYAR SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. 

Hacı Bayram Mah. Boyacılar Sk. No: 14/1 Ulus-Altındağ/ANKARA 

Tel: [phone] (pbx) - Fax: [phone] 

Web: www.fcr.com.tr - e-mail: [e-mail] 

KİNDΠ

ve 

FELSEFESİ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dr. Öğr. Üyesi Osman MUTLUEL 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ankara 2018 

Osman Mutluel, 1961 yılında Denizli’de doğdu. İlk ve 

orta  öğrenimini  Denizli’de,  yükseköğrenimini  1980-1985 

yılları arasında Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde 

tamamladı.  1986  yılından  itibaren  Milli  Eğitim  Bakanlı-

ğı’ında öğretmenlik ve idarecilik yaptı. 2010 yılında AİBÜ 

Eğitim  Fakültesi’ne  atandı.  2012  yılında  AİBÜ  İlahiyat 

Fakültesi,  2018  yılında  Pamukkale  Üniversitesi  İlahiyat 

Fakültesine geçti. 1998 yılında Isparta Süleyman Demirel 

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Ahmet Arvasi’de 

Estetik  ve  Sanat  adlı  tezi  ile  yüksek  lisansını  tamamladı. 

2008  yılında Ankara Üniversitesi  Sosyal Bilimler Enstitü-

sü’nde Kur’ân ve Estetik adlı tezi ile doktorasını tamamladı. 

Geleneksel ebru sanatı  çalışmalarını sürdürmektedir. Evli 

ve iki çocuk babasıdır.  

Yazmış olduğu makaleleri dışında basılmış kitapları: 

1.İlk İslam Filozofu El-Kindî, Hayatı ve Eserleri, Deniz-

li, 2003.  

2. İbn Miskeveyh’te Ahlak Anlayışı, Denizli, 2003.  

3. S. Ahmet Arvasi’de İslam Estetik ve Sanatı, Bilgeoğuz 

Yayınları,2012.  

4.İslam Düşüncesinde Yetkinlik Kavramı ve İnsanın Yet-

kinleşmesi, Ötüken Yayınları, 2013.  

5.  Felsefeye  Giriş,  (Dr.  Kemal  Göz’le  birlikte) 

Gümüşev Yayınları, 2013, 2. Baskı 2018. 

6.  Çocukta  Değer  Bilinci  ve  Karakter  Eğitimi,  Boy  Ya-

yınları, 2014.  

7. Kur’an ve Estetik, Ötüken Yayınları, 1. Baskı 2010, 

2. Baskı, 2016.  

8. Güzelin Dile Geldiği Alan İslam Sanatı, Otto Yayınla-

rı, 2017. 

“Ey cahil insan! 

Bu âlemde kalışının sadece bir an olduğunu, sonra gerçek 

âleme intikal edeceğini ve orada sonsuza dek kalacağını bilmez 

misin?  

Şanı  yüce  Yaratıcının  iradesiyle  sen  bu  dünyada  sadece 

bir yolcusun!” 

 (Kindî, Nefs Üzerine; 136) 

 

 

 

 

 

 

İÇİNDEKİLER 

 

 

ÖN SÖZ ------------------------------------------------------------- 11  

GİRİŞ 

KİNDÎ’NİN HAYATI VE ESERLERİ --------------------------- 13 

a. Hayatı---------------------------------------------------------- 13 

b. Yaşadığı Dönem ---------------------------------------------- 17 

c. İlmi Kişiliği ve Eserleri -------------------------------------- 20 

d. Kindî'nin Öğrencileri ---------------------------------------- 46 

1. Ahmet bin Tayyip es-Serahsî --------------------------- 46 

2. Ebu Zeyd el-Belhi --------------------------------------- 47 

 

I. BÖLÜM 

BİLGİ TEORİSİ ---------------------------------------------------- 51 

a. Felsefe Tanımları --------------------------------------------- 52 

b. İlimler Sınıflaması ------------------------------------------- 56 

c. Nefis Anlayışı ------------------------------------------------- 56 

1. Nefsin Güçleri-------------------------------------------- 61 

2. Duyu ve Akıl Arasında Nefsin Aracı Güçleri --------- 64 

3. Bedenin Ölümü Sonrası Nefis ve Arınması ---------- 66 

d. Bilginin Ortaya Çıkışı --------------------------------------- 67 

1. Duyu Organları ------------------------------------------ 68 

2. Akıl -------------------------------------------------------- 68 

3. Sezgi ------------------------------------------------------- 71 

4. Vahiy ------------------------------------------------------ 71 

e. İnsanın Felsefî Bilgi Açısından Yetkinliğe Ulaşması ----- 78 

 

II. BÖLÜM 

VARLIK ANLAYIŞI ------------------------------------------------ 81 

a. Heyula --------------------------------------------------------- 82 

b. Suret ----------------------------------------------------------- 83 

c. Hareket, Mekân ve Zaman ---------------------------------- 83 

d. Varlık Çeşitleri----------------------------------------------- 88 

e. Gerçek ve Mecazi Fiil ve Fail ----------------------------- 102 

 

III. BÖLÜM 

AHLAK ANLAYIŞI ----------------------------------------------- 105 

a. İnsan’da Ahlakın Şekillenmesi ---------------------------- 105 

b. Erdemlerin Ortaya Çıkışı --------------------------------- 106 

c. İnsanın Üzüntüden Kurtulması--------------------------- 108 

 

SONUÇ  ------------------------------------------------------------ 113 

KAYNAKÇA  ------------------------------------------------------ 119 

DİZİN -------------------------------------------------------------- 125 

 

 

 

 

 

 

 

 

KAYNAKÇA 

 

Adamson  Peter  (2008),  Kindî  ve  Yunanca  Felsefe  Geleneğinin 

Kabulü, (İslam Felsefesine Giriş İçinde), (ter: Cüneyt Kaya), 

(edt: Peter Adamson, Richard C. Taylor), Küre Yayınları, 

İstanbul. 

Akarsu Bedia (trs), Felsefi Terimler Sözlüğü, İnkilap Aka Yayınla-

rı, İstanbul.  

Akyüz Hüseyin (2014), el-Cahız’ın Hadis/Sünnet Anlayışı, Ankara 

Okulu Yayınları, Ankara. 

Amiri  Ebu’l  Hasan  (2013),  Kitabu’l-Amed  ale’l-Ebed  (Sonsuzluk 

Peşinde),  (ed:  İlhan  Kutluer,  çev:  Yakup  Kara),  Türkiye 

Yazma Eserler Başkanlığı, İstanbul. 

Aras Ömer (2015), İslam Öncesinden Hz. Muhammed’in Vefatına 

Kadar Kinde Kabilesi, (Basılmamış YL Tezi, İstanbul Üni-

versitesi SBE), İstanbul. 

Aristoteles  (1996),  Metafizik,  (trc:  Ahmet  Arslan),  Soysal 

Yayunları, İstanbul. 

Aristoteles  (2014),  Ruh  Üzerine  (Peri  Psukhês),  (çev:  Zeki  Öz-

can), Sentez Yayınları, Ankara. 

Arkan Atilla (2004), Kindî ve İbn Rüşd’de İnsan Tasavvuru, İslam 

Araştırmaları Dergisi, 2004 (12), ss: 27-54. 

Aster E. Von, (1999), İlkçağ Felsefesi, İm Yayınları, İstanbul. 

Aydınlı Yaşar (2008), Farabi, İsam Yayınları, İstanbul. 

Aydınlı Yaşar (2018), Kindî’nin Tanrı Tasavvuru Üzerine, Diya-

net İlmi Dergi, 2/2018, ss: 33-52. 

Bayrakdar Mehmet, (1997), İslam Felsefesine Giriş, TDV Yayınla-

rı, Ankara. 

Bircan H. Hüseyin (2001), İslam Felsefesinde Mutluluk, İz Yayın-

cılık, İstanbul. 

Bulgen Mehmet, (2015), Kelam Atomculuğu ve Modern Kozmoloji, 

TDV Yayınları, Ankara. 

Butterworth Charles E. (2015), Ahlak ve Siyaset Felsefesi, (İslam 

Felsefesine  Giriş  İçinde),  (edt:  Peter  Adamson,  Richard 

C. Taylor), (çev: Cüneyt Kaya), Küre Yayınları, İstanbul, 

s. 295-300 

120 │ Kindî ve Felsefesi 

 

Çetinkaya B. Ali (2006), İslam Felsefesinin İlk İnşacıları Urfalı ve 

Harranlı  Mütercimler,  [(Harran  Okulu  Sempozyumu  II 

içinde),  (edt:  Ali  Bakkal)],  Harran  Üniversitesi  İlahiyat 

Fakültesi Yayınları, Şanlıurfa. 

Çetinkaya Yalçın (1995), İhvan-ı Safa’da Müzik Düşüncesi, İnsan 

Yayınları, İstanbul. 

Çiftci  Şaban  (2011),  Günümüz  Alevilik  ve  Bektaşilik  Kültüründe 

Hadis, Hilal Ofset, Isparta. 

Cevizci  Ahmet  (1999),  Felsefe  Sözlüğü,  Paradigma  Yayınları, 

İstanbul.  

Demirci Mustafa (2016), Beytü’l-Hikme, İnsan Yayınları, 

İstanbul. 

Druart  Therese-Anne  (1993),  Al-Kindî’s  Ethics,  The  Review  of 

Metaphysics The Philosophy Education Sociaty İnc, The 

Catholic University of America, Washington DC, ss. 329-

357. 

Durusoy Ali (2012), İbn Sina Felsefesinde İnsan ve Âlemdeki Yeri, 

Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları, İstanbul. 

Ehvani Ahmed Fuad (1990), Kindî, [(İslam Düşüncesi Tarihi I-

IV  içinde),  (edt:  Mustafa  Armağan,  çev:  Osman  Bilen)], 

İnsan Yayınları, İstanbul. 

Endelüsî  Said  (2014),  Tabakatü’l-Umem  Milletlerin  Bilim  Tarihi, 

(çev:  Ramazan  Şeşen),  Türkiye  Yazma  Eserler  kurumu 

Başkanlığı Yayınları, İstanbul. 

Erdoğan  Ö.  Faruk  (2018),  Kindî’de  Hulfî  Kıyas/İmkansıza  İndir-

geme’nin Kullanımı, Diyanet İlmi Dergi, 2 (2018), ss: 223-

252.

 

 

Erdem Hüsamettin (2010), İlkçağ Felsefe Tarihi, Hü-er Yayınları, 

Konya. 

Fahri  Macit  (2000),  İslam  Felsefesi  Tarihi,  (trc:  Kasım  Turhan), 

Birleşik Yayıncılık, İstanbul. 

Farabi  (1997),  Felsefe  Öğreniminden  Önce  Bilinmesi  Gereken  Ko-

nular, (İsmail Hakkı İzmirli, İslam’da Felsefî Akımlar, 87-

93 sayfaları arasında), İstanbul. 

Farabi  (1997),  İdeal  Devlet  el-Medinetü’l-Fazıla,  (çev:  Ahmet 

Arslan), Vadi Yayınları, İstanbul. 

Kaynakça │ 121 

Farabi (2015), Üstün Ülke (el-Medinetü’l-Fazıla), (çev: Seyfi Say), 

Kurtuba Kitap, İstanbul. 

Farabi  (2003),  Risale  fî  me’ani’l-akl  (Aklın  Anlamları),  (İslam 

Filozoflarından  Felsefe  Metinleri,  çev:  M.  Kaya),  Klasik 

Yayınları, İstanbul. 

Faranke-Klein Felix (2011), Kindî (İslam Felsefesi Tarihi içinde), 

(ed: S. H. Nasr ve O. Leaman), Açılım Kitap, İstanbul. 

Gorbin  Henry  (1994),  İslam  Felsefe  Tarihi,  İletişim  Yayınları, 

İstanbul. 

Göz Kemal (2016), İslam Felsefesinde Ahlakın Temel Paradigmala-

rı, Fecr Yayınları, Ankara. 

Gutas  Dimitri  (2011),  Yunanca  Düşünce  Arapça  Kültür,  (çev: 

Lütfü Şimşek), Kitap Yayınları, İstanbul. 

İbn Ebi Useybia (ts), Uyunu’l-Enbâ fî Tabakati’l-Etibba, Beyrut. 

İbn Hazm (2015), Filozof Kindî’ye Reddiye, (çev. Mevlüt Uyanık, 

Aygül Akyol, Sema Bolat), Elis Yayınları, Ankara. 

İbn  Rüşd  (1999),  Faslu’l-Makal,  (çev:  Bekir  Karlığa),  İşaret  Ya-

yınları, İstanbul. 

İbn Sina (2005), Kitabu’ş-Şifa Metafizik II, (çev: Ekrem Demirli, 

Ömer Türker), Litera Yayınları, İstanbul. 

İbn Nedim (1978), el-Fihrist, Beyrut.  

İbn  Nedim  (2017),  el-Fihrist,  [(ed:  Mehmet  Yolcu),  (ter:  m. 

Yolcu, S. Türkmen, M. S. Arı, S. Polatoğlu, F. H. Yolcu)], 

Çıra Yayınları, İstanbul. 

Ivry Alfred L., (1974), Al-Kindî’s Metaphysics, State University of 

New York Press, Albany. 

Ivry Alfred L., (2013), Kindî ve Mutezile: Yeni Bir Değerlendirme, 

(çev: H. Nebi Güdekli), M. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 

44 (2013/1), ss: 323-337. 

İzmirli  İsmail  Hakkı  (1997),  İslam’da  Felsefe  Akımları,  (haz:  N. 

Ahmet Özalp), Kitabevi Yayınları, İstanbul. 

Kasar Veysel (2006), Harran Okulu Etkisiyle Felsefî Kelama Geçiş 

Sürecinde  Kindî’nin  Rolü,  (I.  Uluslararası  katılımlı  Bilim, 

Din ve Felsefe Tarihinde Harran Okulu Sempozyumu I-

II içinde, edt: Ali Bakkal), Urfa. 

122 │ Kindî ve Felsefesi 

 

Kaya Mahmut (1991) Amirî Ebu’l-Hasan, TDV İslam Ansiklopedi-

si (DİA), İstanbul, III. 

Kaya  Mahmut  (2002),  Kindî  ve  Felsefesi  3-111,  (Kindî  Felsefî 

Risaleleri içinde), Klasik Yayınları, İstanbul. 

Kaya  Mahmut  (1994),  Kindî’nin  Hayatı  IX-XXV,  (Kindî  Felsefî 

Risaleler içinde), İz Yayıncılık, İstanbul. 

Kaya  Mahmut  (2013),  Kindî:  İslam  Dünyasının  Felsefe  İle  Tanış-

ması,  (İslam  Felsefesi  Tarih  ve  Problemleri  içinde  edt: 

Cüneyd Kaya), İsam Yayınları, İstanbul. 

Kenan  Seyfi  (ed.)  Erken  Klasik  Dönemden  XVIII.  Yüzyıl  Sonuna 

Kadar Osmanlılar ve Avrupa: Seyahat, Karşılaşma ve Etkile-

şim, İsam, İstanbul. 

Kindî  (1950),  Resâilu’l-Kindî  el-Felsefiyye  I,  (nşr:  Ebu  Ride), 

Daru’l-Fikri el-Arabî, Kahire. 

Kindî  (1953),  Resâilu’l-Kindî  el-Felsefiyye  II,  (nşr:  Ebu  Ride), 

Daru’l-Fikri el-Arabî, Kahire. 

Kindî (1994), Aristoteles‘in Kitaplarının Sayısı Üzerine, (çev: Kaya 

M, Kindî Felsefi Risaleler içinde (s,153-174)), İz Yayıncı-

lık, İstanbul. 

____  (1994),  ilk  Felsefe  Üzerine,  (çev:  Kaya  M,  Kindî  Felsefi 

Risaleler içinde (s. 1-56)), İz Yayıncılık, İstanbul. 

_____ (1994), Tarifler Üzerine, (çev: Kaya M, Kindî Felsefi Risa-

leler içinde (s. 57-74)), İz Yayıncılık, İstanbul. 

_____  (1994),  Gerçek  ve  Mecaz  Etkin  Üzerine,  (çev:  Kaya  M, 

Kindî Felsefi Risaleler içinde (s. 75-76)), İz Yayıncılık, İs-

tanbul. 

_____ (1994), Nefis Üzerine, [çev: Kaya M, Kindî Felsefi Risale-

ler içinde (s. 131-136)], İz Yayıncılık, İstanbul. 

_____ (1994), Akıl Üzerine, [çev: Kaya M, Kindî Felsefi Risaleler 

içinde (s. 149-152)], İz Yayıncılık, İstanbul. 

_____ (1994), Göklerin Allah’a Secde ve İtaat Edişi Üzerine, [çev: 

Kaya  M,  Kindî  Felsefi  Risaleler  içinde  (s.  113-125)],  İz 

Yayıncılık, İstanbul. 

_____ (1994), Uyku ve Rüyanın Mahiyeti Üzerine, [çev: Kaya M, 

Kindî Felsefi Risaleler içinde (s. 139-148)], İz Yayıncılık, 

İstanbul. 

Kaynakça │ 123 

_____  (2002),  Beş  Terim  Üzerine  [çev:  Kaya  M,  Kindî  Felsefî 

Risaleler içinde (279-285)], Klasik yayınları, İstanbul. 

_____ (2012), Üzüntüden Kurtulma Yollar, (çev: Mustafa Çağrı-

cı), TDV Yayınları, Ankara. 

Koç Turan, (1995), Din Dili, Rey Yayıncılık, Kayseri. 

Koçin  Adulhakim,  (1990),  Psikofizyoloji  İlminin  Kurucusu:  el-

Kindî, Bilim ve Teknik Dergisi, s. 275, ss: 58. 

Kumeyr  Yuhanna,  (1976),  İslam  Felsefesinin  Kaynakları,  (çev: 

Fahrettin Olguner), Dergah Yayınları, İstanbul. 

Kutluer  İlhan  (2012),  Yitirilmiş  Hikmeti  Ararken,  İz  Yayıncılık, 

İstanbul. 

Kutluer  İlhan  (2009),  İslam  Felsefesi  Hangi  Anlamda  Özgündür, 

(İslam  Felsefesinin  Özgünlüğü  içinde  edt:  Mehmet  Vu-

ral), Elis Yayınları, Ankara. 

Kutluer  İlhan  (2000),  “İbnü’t-Tayyip  es-Serahsî”,  TDV  İslam 

Ansiklopedisi (DİA), XXI, 230-232. 

Kutluer  İlhan  (1990),  İslam  Felsefesi  Tarihinde  Ahlak  İlminin 

Teşekkülü, (Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-

sü, Basılmamış Doktora Tezi, 1990). 

Mutluel Osman (2013), İslam Düşüncesinde Yetkinlik Kavramı ve 

İnsanın Yetkinleşmesi, Ötüken Yayınları, İstanbul. 

Muir 

S. 

William 

(1887), 

el-Kindî’nin 

Savunması, 

(https://docplayer.biz.tr/105111-El-kindi-nin-

savunmasi-el-mamun-un-davasinda-yazildi-takriben-

215-hicret-yili-m-s 830.html 

Muir S. William (1911), The Apology of Al-Kindy, Written at the 

Court  of  Al  Mâmûn  (circa  A.  H.  215/A.D.  830)  in 

Defense of Christianity Against Islam, London, 

Özalp  Hasan  (2017),  İslam  Felsefesinin  200’ü,  Otto  Yayınları, 

Ankara. 

Rescher Nicholas (2011), Aristoteles Organon’unun Kindî Taslağı, 

(çev. Nazım Hasırcı), Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakül-

tesi Dergisi, (2011/2), 24. ss. 223-233. 

Platon  (2012),  Phaidon,  (çev:  N.  Kalaycı),  Kabalcı  Yayınları, 

İstanbul. 

124 │ Kindî ve Felsefesi 

 

Platon  (2007),  Yasalar,  (çev:  C.  Şentuna,  S.  Babür),  Kabalcı 

Yayınları, İstanbul. 

Prioreschi Phinio (2202), A Precursor of The Scientific Revolution, 

JISHIM, 2002 (2), USA, ss: 17-20. 

Sarıoğlu  Hüseyin  (2012),  İbn  Rüşd  Felsefesi,  Klasik  Yayınları, 

İstanbul. 

Saruhan  Müfit  Selim  (2006),  Zahiriliğin  Öncüsü  İbn  Hazm’da 

Felsefî Meseleler, Dini Araştırmalar, 2006, (9/25), ss: 159-

179. 

Saruhan  Müfit  Selim  (2009),  İslam  Felsefesi  ve  Problemleri 

Üzerine Bir Değerlendirme, Dinbilimleri Akademik Araş-

tırma Dergisi, IX /3, ss. 71-86. 

Şulul Cevher (2003), Kindî Metafiziği, İnsan Yayınları, İstanbul. 

Sunar Cavit, (1969), İslam Meşşai Felsefesinde İlk Adam (el-Kindî), 

Ankara  Üniversitesi  İlahiyat  Fakültesi  Dergisi,  17/1 

(1969), 29-49. 

Taylan Necip (2006),  Anahatlarıyla İslam Felsefesi, Ensar Neşri-

yat, İstanbul. 

Türker Ömer (2011), İslam Düşüncesinde İlimler Tasnifi, Sosyolo-

ji Dergisi, 22 (2011), 533-556. 

Uysal Enver (2008), Kindî ve İbn Sina Felsefesinin Temel Kavram-

ları, Emin Yayınları, Bursa. 

Uysal  Enver  (2012),  İlk  İslam  Filozofu:  Kindî  (İslam  Felsefesi 

Tarihi  içinde,  edt:  Bayram  Ali  Çetinkaya),  Grafiker  Ya-

yınları, Ankara. 

Uysal  Enver  (2015),  Kindî,  (Doğudan  Batıya  Düşüncenin  Serü-

veni  I-X  içinde,  edt:  Bayram  Ali  Çetinkaya,  V.  cilt  edt: 

Abdullah Kahraman), İnsan Yayınları, İstanbul. 

Üçer  H.  İbrahim  (2017),  İbn  Sina  Felsefesinde  Suret  Cevher  ve 

Varlık, Klasik Yayınları, İstanbul 

Ülken  Hilmi  Ziya  (1997),  Uyanış  Devrinde  Tercümelerin  Rolü, 

Ülken Yayınları, İstanbul. 

Ülken Hilmi Ziya (trz), İslam Felsefesi, Selçuk Yayınları, Ankara. 

Yücel Hasan (2018), Kindî ve Bazı Ayet Yorumları, Diyanet İlmi 

Dergi, II (2018), ss. 165-186

DİZİN 

 

 

 

A 

Abbasi, 13, 15, 17, 22 

adet, 113 

Ahmet al-Hamdani, 23 

akıl, 69, 70, 73, 96 

âlem, 90 

Ali Tusi, 55 

Allah, 24, 25, 39, 40, 53, 

55, 73, 75, 76, 90, 94, 

95, 96, 97, 102, 111, 

115 

Anuşirvan, 18 

Arapça, 22, 46, 114 

araz, 97 

Aristo, 102, 113 

Aristoteles, 28, 41, 122 

astronomi, 11, 114 

ateş, 76, 101 

Avrupa, 114 

ayırma gücü, 102 

 

B 

Beytü'l-Hikme, 14, 17, 22 

bilgi, 23, 72, 73, 74, 75, 

76, 81, 113 

 

C 

Cabir, 28 

Ca'fer Sadık, 28 

cevher, 68, 72, 75, 97 

cisim, 102, 114 

coğrafyaya, 46 

cüz, 97 

 

D 

değer, 21, 54, 113 

 

E 

Ebü Ride, 38 

eczacılık, 114 

etkin sebep, 25 

ezeli varlık, 95 

 

F 

Farabi, 27, 71 

Farsça, 17 

filozof, 11, 13, 18, 27, 28, 

46 

fizik, 114 

 

G 

Gazali, 55 

Gerçek ve Mecazi Etkin, 39 

Geromino Gardano, 27 

gezegenler, 102 

Grek, 22, 113 

Grekçe, 17, 23 

 

H 

hareket, 96, 102, 114, 115 

hava, 101 

Heyula, 102 

hikmet, 53, 107 

Hint, 22 

Hocazade, 55 

 

 

 

126 │ Kindî ve Felsefesi 

 

İ 

İbn Rüşt, 55 

İffet, 108 

ilk felsefe, 21, 54, 115 

İlk Gerçek, 54 

ilk sebep, 94, 95 

inanç, 97, 113 

insan, 15, 24, 73, 75, 97, 

107, 108, 110 

İran, 18, 19, 22 

İslam, 11, 12, 13, 14, 16, 

19, 22, 24, 25, 27, 32, 

70, 72, 74, 113, 114 

İslam felsefesi, 27, 114 

İzmirli, 47 

 

K 

Kahire, 38 

kelam, 20 

kimya, 11, 114 

Kindî, 11, 12, 13, 14, 15, 

16, 17, 18, 19, 20, 21, 

22, 23, 24, 26, 27, 28, 

32, 37, 38, 52, 54, 55, 

56, 68, 70, 72, 73, 74, 

75, 76, 88, 90, 96, 97, 

98, 101, 102, 106, 107, 

108, 109, 110, 111, 

112, 113, 114, 115, 122 

korkaklık, 108 

Kur'an, 14, 74, 95, 113 

Kuşta b. Luka, 23 

kuvve, 69 

Küfe, 13 

Küll, 97 

kültür, 24, 113 

 

 

 

M 

Mahmut Kaya, 38 

mantık, 38, 46, 55, 73 

matematik, 27, 28, 73 

mecazi, 97 

Mehmet Bayraktar, 27 

mekân, 96, 102 

Mekke, 19 

Me'mun, 15, 17, 18, 19, 22 

Mısır, 19 

Muhammed ed- Dıbar, 19 

Musik-i Kebir, 46 

mutezile, 14, 15 

mümkün, 13, 14, 18, 37, 

46, 96, 102, 111 

mürekkep, 94 

Mütevekkil, 15 

 

N 

Necdet, 107 

Nefis, 40, 109 

nefret, 111 

Nefs 

nefis, 47 

nicelik, 72, 75 

nitelik, 72, 75 

 

O 

Oluş, 40 

orta yol, 108 

ortayol, 108 

 

Ö 

örf, 113 

 

P 

Peygamber, 72, 75 

Phtagoras, 46 

Platon, 27, 113 

Dizin │ 127 

S 

Sabit b. Kurra, 23 

selbi sıfatlar, 115 

Serahsi, 46 

Soğutça, 17 

su, 101 

Sunar, 27 

suret, 102 

 

T 

Tanrı, 28, 90, 114, 115 

Tarifler Üzerine, 39, 114 

Tehafüt, 55 

tembellik, 108 

temyiz, 102 

tıp, 11, 38, 46, 114 

toprak, 101 

tutku, 108 

 

 

 

U 

Uyku, 40 

 

Ü 

Üzüntüden Kurtulma 

Yolları, 108 

üzüntüden kurtulmak, 110 

 

V 

varlık, 73, 75, 76, 88, 90, 

94, 95, 113, 114 

veliaht Ahmet, 15 

 

Y 

yiğitlik, 107 

Yiğitlik, 108 

 

Z 

zaman, 15, 16, 26, 69, 73, 

74, 76, 90, 95, 97, 102, 

114