Havo kemalari yonilg'ilarining umumiy tavsifi. Kesish havo kemalari yonilg'ilarining umumiy tavsifi. Yongilarning tasnifi va qo‘llanilish darajasi



Yüklə 25,25 Kb.
səhifə1/3
tarix15.09.2023
ölçüsü25,25 Kb.
#143699
  1   2   3
Лекция 2 Авиация lotin


HAVO KEMALARI YONILG'ILARINING UMUMIY TAVSIFI.
KESISH
1.Havo kemalari yonilg'ilarining umumiy tavsifi.
2.Yongilarning tasnifi va qo‘llanilish darajasi.
3.Yonilgining yonishi va alanga olish jarayonlari.
4. Oksidlovchining kerakli miqdori.
5.Yonilg'ining issiqlik ajratilishi.
6.Yonilg'i issiqlik manbai.
7.Yonilgi kuch impulsi sifatida.
Havo kemalari yoqilg‘isi - suyuq va gaz xolatidagi uglevodorodli materiallarni kislorod bilan yonishi asosida issiqlik chiqishi va ish bajaruvchi kompozisiyaga aytiladi.
Havo kemalari yoqilg‘isi ikkiga bo‘linadi – havo kemalari benzini va kerosini.
Havo kemalari benzini asosan porshenli dvigatellarda qo‘llaniladi.
Kerosini turboreaktiv dvigatellarda qo‘llaniladi.
Havo kemalarida dizel porshnli dvigatellar xam qo‘llaniladi va ularda saralka yoki kerosin qo‘llaniladi.
Havo kemalari dvigatellari har bittasi bitta ma’lum yoqilg‘iga mo‘ljallangan va uing kuchi shu yoqilg‘ida maksimal olinadi va ish bajaradi. Uning barcha mexanizm va detallari shunga moslashgan shu bilan birga ish bajarishi ham.
Aviatsiya yoqilg'isi nafaqat aviatsiya texnologiyasida qo'llaniladi.
Yigirmanchi asrning boshlarida aviatsiya paydo bo'lishi bilan samolyot dvigatellarining rivojlanishi boshlandi. Uzoq vaqt davomida amaliy qo'llanilgan mexanik energiyaning yagona manbai pistonli ichki yonish dvigateli edi . pervanelni haydash ( parvona ).
aromatik va naftenik asosli xom neftlardan to'g'ridan-to'g'ri ishlaydigan benzin ishlatilgan . Bu dvigatellar avtomobil dvigatellaridan unchalik farq qilmagan, siqilish nisbati past, quvvati kam va og‘ir edi. Misol uchun, aka-uka Raytlar samolyotidagi benzinli dvigatel atigi 4,7 siqish nisbatidan foydalangan, 201 kub dyuym (3290 cc) dan 12 ot kuchi ishlab chiqargan va 180 funt (82 kg) og'irlikda edi.
og'irlikni kamaytirish va ayni paytda dvigatellarni kuchaytirish orqali maksimal quvvat zichligiga erishishga harakat qilishdi . Shu bilan birga, dvigatel tsilindrlarida siqilish nisbatining oshishi yoqilg'i-havo aralashmasining g'ayritabiiy yonishiga olib keladi, bu esa vosita quvvatini sezilarli darajada kamaytiradi va silindr -piston guruhi qismlarining ishlash muddatini qisqartiradi.
1920-1930-yillarda dunyoning ko'pgina mamlakatlarida motor yoqilg'ilari bo'yicha tadqiqotlar olib borildi, buning natijasida neft-kimyo sanoati rivojlandi, shuningdek, motor yoqilg'ilarining tasnifi tartibga solindi. Masalan, urushdan oldingi SSSRda aviatsiya benzinining asosiy etkazib beruvchilari Grozniy va Boku neftni qayta ishlash zavodlari bo'lgan , benzin esa Grozniy va Boku deb nomlangan . Bu benzinlar solishtirma ogʻirligi, oktan soni va boshqa kimyoviy koʻrsatkichlari boʻyicha farq qilgan. Shunday qilib, Grozniy aviabenzinining solishtirma og‘irligi 0,700÷0,720, Boku aviabenzinining solishtirma og‘irligi 0,748÷0,754; birinchisi uchun oktan soni 61, ikkinchisi uchun 75. Grozniy aviatsiya benzini solingan bochkalar koʻk boʻyoq bilan, Boku benzini solingan bochkalar oq boʻyoq bilan belgilangan.
benzol bu benzinlarga taqillatishga qarshi vosita sifatida qo'shila boshlandi : yozgi aviatsiya benzini "L" neft va qishki aviatsiya benzini "A" neft . Benzol zavodda benzinga 1:1 nisbatgacha qo'shilgan (turli aralashmalarning idishlarida turli xil rang belgilari bo'lgan), ammo amalda aerodrom yoqilg'i-moylash materiallari xizmati kerakli yoqilg'i aralashmasini juda murakkab texnologiyadan foydalangan holda joyida tayyorlagan. qurilmada ishlaydigan maxsus samolyot dvigatellari uchun.
Samolyotga yonilg'i quyishda yonilg'i aralashmasining ekspress tahlili o'tkazildi va rezervuarlarga quyilgan yoqilg'ining haqiqiy zichligi haqidagi ma'lumotlarga asoslanib, navigatorning maksimal parvoz masofasi va davomiyligi bo'yicha hisob-kitoblariga o'zgartirishlar kiritildi. Samolyotga to'ldirilgan yoqilg'ining sifati va hujjat talablariga muvofiqligi uchun samolyot texnigi yakuniy javobgar shaxs hisoblanadi.
30-yillarda SSSRda tetraetil qo'rg'oshin asosidagi qo'shimchalarning paydo bo'lishi bilan fabrikalar shunday deb ataladigan narsalarni ishlab chiqarishni boshladilar. qo'rg'oshin aviatsiya benzini navlari “2B” (oktan soni 90÷92) va “2G” (oktan soni 87).
Biroq, aerodromlarda ishlatiladigan dvigatellarning katta assortimenti tufayli, aniq ehtiyojlar uchun yoqilg'i aralashmalarini tayyorlash davom etdi.
Ayni paytda [ qachon? ] , neftning progressiv tanqisligi sababli , neft aviatsiya yoqilg'isini almashtirish yo'llari, jumladan, quyidagi yonilg'i variantlari izlanmoqda: sintetik , kriogen (shu jumladan suyuq vodorod ) [1] , kriogen metan yoqilg'isi (CMF) va boshqalar.
1989-90 yillarda Tu-155 samolyoti 1987-88 yillarda suyuq vodorod va KMT yordamida sinovdan o'tkazildi . kondensatsiyalangan texnik propan-butan (ASKT) - Mi-8TG vertolyotida .
Aviatsiya benzinlari
Asosiy maqola: Aviatsiya benzini
pistonli ichki yonish dvigatellarining yoqilg'isidir .
Aviatsiya benzinini ishlab chiqarishning asosiy usuli - neftni to'g'ridan-to'g'ri distillash, katalitik kreking yoki qo'shimchalarsiz yoki yuqori sifatli komponentlar, etil suyuqlik va turli qo'shimchalar qo'shilgan holda reforming.
Aviatsiya benzini uchun asosiy sifat ko'rsatkichlari:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin