  HEMOGLOBİN MİKTARININ TAYİN EDİLMESİ
(Heamometre Kullanımı)
Kanda hemoglobin miktarının tayin edilmesinin birçok yolu bulunmaktadır. Renk karşılaştırılmasına dayanan kolorimetrik yöntemde; eritrositlerin asit tuzuyla parçalanmasından sonra açığa çıkan hematinin, tuz asitleri tarafından, asit hematine çevirmesi ve bununda, renginin standart renk ile karşılaştırılarak kandaki hemoglobin miktarının bulunmasına dayanır.
Asit hematinin rengi koyu kahverengidir. Hematinin, asitle reaksiyonu sonunda belli bir sürede verdiği renk miktarının ölçülmesi ile kandaki hemoglobin miktarı kolaylıkla saptanabilir. Buna Sahli Yöntemi denir.
GEREKLİ MALZEMELER:
-
Hematometre (sahli seti)
-
Lansel
-
Alkol (%70)
-
Pamuk
-
01 N HCl
-
Distile su
Şekil 21: Hematometre
Düzeneğin Hazırlanması
Sahli tüpünün 2 çizgisine kadar 0.1N HCL konur (bu iş için Sahli seti içindeki özel pipet kullanılır).
Sol elin yüzük veya orta parmak ucu alkollü pamuk ile silinir ve kuru pamuk ile kurulanır. Lansetin kağıdı açıldıktan sonra ucu hiç bir yere değdirilmeden tek hamlede parmak ucuna batırılır. Çıkan ilk kan kuru bir pamuk parçası ile silinerek alınır (ilk damla, parçalanmış hücreler ve dokular arası sıvıyı taşıdığı için kullanılmaz). Bundan sonra çıkacak büyükçe bir damla kan hemometre pipetinde 20 µm'ye kadar çekilir (Şekil 22). Çekme işlemi sırasında arada kesinlikle hava kabarcığının kalmamasına dikkat edilmelidir. Kan, Sahli tüpündeki 0.1N HCL üzerine boşaltılır ve bir kaç defa tüpün içindeki asit pipete çekilerek tekrar geri boşaltılır. Bu andan itibaren 1 dakika süre tutulur.
Şekil 22: Parmak ucundan kan çekilmesi
Tüpün içindeki renk bir dakika içinde koyu kahverengiye döner içerisinde referans kanın hemolizi nedeniyle saydamlaşır. Bu süre sonunda, toplam iki dakika süresince tüpün üzerine damla damla distile su eklenir (Şekil 23). Distile su karışımın rengini açacaktır. İki dakika içerisinde tüp içindeki rengin, Sahli setindeki renk ile aynı olması sağlanana kadar tüp içine distile su eklenmesine devam edilir.
Bu işlemin sonunda tüpün içindeki hacim, tüpün kenarında bulunan değerler ile çakıştırılarak hemoglobin miktarı okunur. Okunan değer direk olarak 100 ml kanda bulunan gram hemoglobin (grHb) ve yüzde hemoglobin (%Hb)'dir.
Şekil 23:0.1 N HCL üzerine kanı boşaltınız ve iki dakika renkleri tüp içindeki renk ile aynı olana kadar distile su ekleyiniz.
Sonuçların Alınması
Elde edilen bu değerlerle kandaki hemoglobin miktarının normal olup olmadığı ve bir eritrositin taşıdığı hemoglobin miktarının normal olup olmadığı saptanabilir. Elde edilen % Hb, o kişide bulunan eritrosit sayısının normale nazaran yüzdesi ile oranlanarak Renk İndeksi (Rİ) denilen değer elde edilir. Bu, o kişide bulunan 1 eritrositin normal miktarda hemoglobin taşıyıp taşımadığını gösterir. Renk İndeksi'nin (R.İ.) normali 1'dir. Bunun 1'den büyük olması, alyuvarın normalden çok, 1'den az olması da normalden az hemoglobin taşıdığını gösterir (insanlarda R.İ.'si 1'dir ve 0.85 ile 1.10 arasında değişir).
Hb miktarının normale nazaran %'si (Sahli tüpü)
Rİ:
Eritrosit sayısının normale nazaran %'si
"Hb miktarının normale nazaran %'si" doğrudan Sahli tüpünün üzerinden okuduğumuz değerdir. Renk İndeksi, bir eritrosit içinde bulunan hemoglobinin relatif değerini gösterir. Ancak, bazı durumlarda bir eritrosit içinde bulunan hemoglobinin mutlak değerinin hesaplanması gereklidir. Buna HbE, veya tek eritrositin ortalama hemoglobin miktarı (mean corpuscular hemoglobin: MCH) adı verilir. HbE, 100 ml. kan içinde bulunan gram hemoglobinin (Sahli tüpünün üzerinden doğrudan olarak okunan değer % gram), 100 ml. kanda bulunan eritrosit sayısı ile oranlanmasıyla elde edilir.
100ml. kandaki gram hemoglobin (Sahli tüpü)
100 ml. kanda alyuvar sayısı.
"100ml kandaki gram hemoglobin" doğrudan Sahli tüpünün üzerinden okuduğumuz değerdir. Normal olarak bir eritrosit 28 ila 32 X 10-12 gram arasında hemoglobin taşımaktadır.
DENEY SONUÇLARI
KANI ALINAN KİŞİNİN ADI
|
NORMAL DEĞERLER
|
BULUNAN DEĞERLER
|
YÜZDE HEMOGLOBİN (% Hb)
|
|
|
100 ML KANDAKİ GRAM HEMOGLOBİN (gr Hb)
|
16 g
|
|
RENK İNDEKSİ (R.İ.)
|
0.85-1.10
|
|
HbE (MCH)
|
28-32 x 10 12
|
|
Dostları ilə paylaş: | 
