I-
ANAFİLAKSİ TANISI
Aşağıdaki durumlardan herhangi biri varsa hastanızda anaf
ilaksi olma
olasılığı çok yüksektir.
1. Bir allerjenin (ilaç, besin veya arı venomu
v.b.) alınmasından
dakikalar veya saatler sonra aniden
ortaya çıkan yaygın ürtiker, kaşıntı
veya kızarıklık; dudaklarda
-dilde-
uvulada şişme olması.
VE EK OLARAK AŞAĞIDAKİLERDEN EN AZ BİRİNİN OLMASI:
A)
Solunumda bozulma (dispne, hırıltılı solunum,
bronkospazm, stridor,
hipoksemi)
B)
Kan basıncında düşme veya uç organ fonksiyonlarında bozulma
belirtileri
(şok, senkop veya inkontinans v.b.).
2. VEYA
Muhtemel bir
allerjenle karşılaşmadan sonra aşağıdaki durumlardan
en az ikisi ortaya çıkarsa da
anafil
aksiyi düşününüz.
A)
Deri ve/veya mukoza tutulumu (yaygın ürtiker, kaşıntı
-
kızarıklık,
dudaklarda-dilde-uvulada
şişme olması.
B)
Solunumda bozulma olması (dispne, hırıltılı solunum, bronkospazm,
stridor, hipoksemi)
C)
Kan basıncında düşme veya uç organ fonksiyonlarında bozulma
belirtileri
(şok, senkop veya inkontinans v.b.).
D)
İnatçı sindirim sistemi belirtilerinin olması (kramp tarzında karın ağrısı,
sık kusma gibi)
3. VEYA
Bilinen bir
allerjenle karşılaşmadan sonra hipotan
siyon ortaya
çıktığında da
anaf
ilaksiyi düşününüz.
A)
Çocuklarda: Yaşa özgü sistolik kan basıncında düşme olması veya
sistolik kan basıncında %30’dan
fazla düşme olması
B)
Yetişkinler
da
: Sistolik kan basıncının 90 mm Hg’den düşük olması veya
kişinin temel kan basıncında
%30’dan fazla düşme olması
II-
ANAFİLAKSİ TEDAVİSİ
1.
Hastanın solunum yolu açılır, rahat nefes alması sağlanır.
2. Oksijen 4-6 L/dk
hızında verilmeye başlanır.
3.
Hasta sırt üstü ve başı daha aşağıda olacak şekilde yatırılır.
4.
ADRENALİN
, ilk seçilecek ilaç olmalıdır. Adrenalin,
erişkinlerde 0,5 mg
,
çocuklarda
0,01 mg/kg (en faz
la erişkin
dozu olan 0,5 mg ) dozunda,
intramüsküler
yolla ve uyluğun ön
-
yan tarafından yapılır.
Gerektiğinde adrenalin, toplam üç kezi geçmemek koşuluyla her 5
-15
dakikada bir tekrarlanır.
5.
Damar yolu açılır ve IV sıvı (SF) başlanır (Erişkin; 5
-
10 ml/kg, 10 dk içinde.
ç
ocuk 10 ml/kg).
6. H1 antihistamin IM veya IV (3-
4 dakikada) verilir. Gerektiğinde 4
-6 saatte bir
tekrarlanır.
7.
Bronkospazm bulguları (vizing gibi) varsa 2,5
-5 mg salbutamol nebulizer ile
verilir. Nebulizer yoksa salbutamol 4 puf verilir. Gerekirse 20 dakika ara ile 3
kez tekrarlanabilir.
8.
Ranitidin erişkinde 50 mg, çocukta 1mg/kg (maksimum 50 mg) IV yavaş
puşe verilir.
9.
Metilprednizolon erişkinde 50
-
100 mg, çocukta 2 mg/kg (maksimum 50 mg)
iv. yollu
yavaşça verilir,
gerekirse 6 saatte bir tekrarlanır.
10. Beta-
bloker kullanma öyküsü
varsa glukagon 1-5 mg
(çocuklarda
20-30 mikrogram/kg, maksimum 1 mg)
iv verilir. Sonrasında kan
basıncına göre 5
-15
mikrogram/dk infüzyona devam edilir.
12.
Solunum sıkıntısı ilerliyorsa hasta entübe edilir ve yoğun bakıma alınır.
13. Hipotansiyon
ağırlaşıyor veya şok belirtileri ortaya çıkıyorsa: Volüm
genişleticiler verilir.
Dopamin 10 mikrogram/kg/dakika dozunda olacak şekilde,
100 ml %5 lik dektroz içinde başlanır
.
ANAFİLAKSİ : TANI VE TEDAVİSİ
Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği
Anafilaksi Çalışma Grubu tarafından hazırlanmıştır
.
Kaynaklar : Lieberman P, et al. J Allergy Clin Immunol. 2010
Muraro et al. Allergy 2014