1
NİKAHA DAXİL OLMAQ ÜÇÜN LAZIM OLAN SƏNƏDLƏR
ONLARIN ALINMA PROSEDURALARI VƏ ORQANLARI
I.
YENI NIKAHA DAXIL OLAN ŞƏXSLƏRƏ NIKAH GÜNÜ ALMAQ ÜÇÜN
LAZIM OLAN SƏNƏDLƏR
1
A.
TİBBİ ARAYIŞ
Tibbi arayışı hardan almalı?
Nikaha daxil olmaq istəyən şəxslər ilk növbədə qeydiyyatda olduğu rayonlarda Səhiyyə
Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilmiş xəstəxanalarda və ya poliklinikalarda pulsuz
nikah haqqında tibbi arayış sənədini almalıdırlar. Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən müəyyən
edilmiş xəstəxanalar və ya poliklinikalar heç bir yerdə elan olunmadığından bu
məlumatı sadəcə qeydiyyatda olduğunuz rayonun qeydiyyat şöbələrindən öyrənə
bilərsiniz. Tibbi arayış sənədini həm bəy, həm də xanım ikisi bir yerdə qeydiyyatda
olduğu rayonun müvafiq xəstəxana və ya poliklinikalarından və ya hərəsi ayrı-ayrılıqda
qeydiyyatda olduğu rayonunun müvafiq xəstəxanalarından ala bilərlər. Məsələn, xanım
Nəsimi rayonunda, bəy də Xətai rayonunda qeydiyyatdadırlarsa, ikisi bir yerdə Nəsimi
rayonu və ya ikisi bir yerdə Xətai rayonunda müvafiq xəstəxanalardan və ya
poliklinikalarından tibbi arayış sənədini alabilərlər. Həmçinin, Nəsimi rayonunda
qeydiyyatda olan xanım Nəsimi rayonundan və Xətai rayonunda yaşayan bəy Xətai
rayonun müvafiq xəstəxana və ya poliklinikalarından ayrı-ayrılıqda tibbi arayış
sənədini alabilərlər. Xanım Nəsimi rayonu, bəy də Xətai rayonunda
qeydiyyatdadırlarsa, onlar Yasamal rayonunda yerləşən müvafiq xəstəxanalardan və ya
poliklinikalarından nikah haqqında tibbi arayış sənədi ala bilməzlər. Burda önəmli olan
məsələ odur ki, hər iki tərəf sadəcə qeydiyyatda olduğu rayonunun müvafiq
xəstəxanalarından və ya poliklinikalarından tibbi arayış sənədini ala bilər.
Tibbi arayışı almaq üçün hansı sənədlər lazımdır?
Təcrübələr göstərir ki, tibbi arayış almaq üçün müraciət edildiyi zaman lazım olan sənəd
məsələsində problemlər ortaya çıxır. Bu problemlər şəxsiyyət vəsiqəsinin surəti
məsələsidir. Qeydiyyatda olduğunuz xəstəxanalar və ya poliklinikaların daxilində və ya
xaricində sənədlərin surətini çıxartmaq üçün lazım olan texniki avadanlıqların
olmamağı sizi uzaq məsafələrə getməyə məcbur edir və bunun sayəsində vaxt itirmiş
olursunuz. Bu səbəbə əsasən müvafiq xəstəxana və poliklinikalara getdiyiniz zaman
şəxsiyyət vəsiqəsinin əslini və surətini özünüzlə bərabər götürün.
Tibbi arayış hansı xəstəliklərə aiddir?
Tibbi arayış üçün müraciət etdiyinizdə qanunların bizə verdiyi imkanlar Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq edilmiş xəstəliklərin siyahısı üzrə
1
Ədliyyə Nazirliyinin elektron xidməti,
http://85.132.96.196/WebForms/VVA_OFFICES.aspx
, 05.08.2015
2
aparılan klinik və laboratoriya müayinələrindən, habelə tibbi-genetik, tibbi-psixoloji və
ailənin planlaşdırılması məsələləri üzrə məsləhətlərin verilməsindən ibarətdir.
2
Tibbi
müayinə zamanı yoxlanışdan keçirilən xəstəliklər bunlardır:
3
1)
hemoqlobinopatiyalar:
1.1.
böyük beta-talassemiya;
1.2.
aralıq beta-talassemiya;
1.3.
drepanotalassemiya;
1.4.
oraqvari hüceyrəli anemiya;
2)
İİV/QİÇS;
3)
sifilis
Təcrübələr göstərir ki, tibbi müayinə zamanı lazımi qaydada müayinə aparılmır. Buna
misal olaraq deyə bilərik ki, heç bir qan analizi alınmadan tibbi arayış verilir. Qanunda
göstərilməsinə baxmayaraq tibbi-psixoloji müayinə də aparılmır. Tibbi arayış almaq
üçün müraciət etdiyiniz zaman qan analizi verməyi, tibbi-psixoloji müayinə olmağı və
ailə planlaşdırılması haqqında məlumat almağı unutmayın. Hər nə qədər qanunlarda
göstərilməsə də, Hepatit C xəstəliyini də yoxlatmağınız məsləhətdir.
Tibbi arayışın verilmə və etibarlılıq müddəti nədir?
Tibbi arayışın verilməsi müddəti nikaha daxil olmaq istəyən şəxslərin tibb müəssisəsinə
müraciət etdiyi gündən etibarən 2 (iki) həftədən çox olmamalıdır.
4
Tibbi arayışın
etibarlılıq müddəti 1 (bir) aydır.
5
Tibbi arayışın müddətinin məhdud olmasına görə
diqqətli olmaq lazımdır. Arayışın vaxtı keçdikdən sonra qeydiyyat şöbəsindən nikah
üçün tarix alına bilinməz. Burda diqqət edilməli məqam nikah üçün qeydiyyatdan
keçmə tarixidir, çünki, tibbi arayışın müddəti qeydiyyatdan keçmə tarixinə qədər
hesablanır. Qeydiyyatdan keçdikdən sonra tibbi arayışın müddəti keçsə də sizin nikah
tarixinizə heç bir təsiri olmur. Tibbi arayışı aldıqdan sonra 1(bir) ay keçməmiş nikah
üçün qeydiyyat şöbələrindən və ya ASAN xidmətlərdən nikah günü almaq üçün
müraciət edin.
B.
ŞƏXSİYYƏT VƏSİQƏSİ
Nikah üçün lazım olan digər sənəd şəxsiyyət vəsiqəsidir. Şəxsiyyət vəsiqəsinin
etibarlılıq müddətinə də diqqət etmək lazımdır. Etibarlılıq müddəti keçmiş şəxsiyyət
vəsiqəsi ilə qeydiyyat şöbəsinə müraciət etmək olmur. Şəxsiyyət vəsiqəsinin dəyişmə
yaşları 25, 35 və 50 dir. Bu yaşlarda nikaha daxil olmaq istəyən şəxslər şəxsiyyət
vəsiqələrinin etibarlılıq müddətinə diqqət etməlidirlər.
C.
DÖVLƏT RUSUMU QƏBZİ
Nikah üçün tələb olunan digər sənəd, dövlət tərəfindən rəsmi rüsum olaraq təyin
edilmiş 5 (beş) manatlıq qəbzdir. Siz bu qəbzi müvafiq qeydiyyat şöbəsinin hesabına
2
Azərbaycan Respublikası Nazirlər kabinetinin 122 nömrəli qərarı 2 nömrəli əlavə, 28 aprel 2015,
http://e-
qanun.az/framework/29986
, 05.08.2015.
3
Azərbaycan Respublikası Nazirlər kabinetinin 122 nömrəli qərarı 1 nömrəli əlavə, 28 aprel 2015 ,
http://e-
qanun.az/framework/29986
, 05.08.2015
4
Azərbaycan Respublikası Nazirlər kabinetinin 122 nömrəli qərarı 2 nömrəli əlavə 3.8. bəndi, 28 aprel 2015,
http://e-
qanun.az/framework/29986
, 05.08.2015.
5
Azərbaycan Respublikası Nazirlər kabinetinin 122 nömrəli qərarı 2 nömrəli əlavə 3.9. bəndi, 28 aprel 2015,
http://e-
qanun.az/framework/29986
, 05.08.2015.
3
köçürməlisiniz. Qeydiyyat şöbələrində sadəcə Ədliyyə Nazirliyinə məxsus elektron
ödəmə sistemləri var və ödəmələr sadəcə hər qeydiyyat şöbəsinin özündə aparılır.
Ödəmələr qeydiyyat şöbələrindən kənarda hər hansı bir bankda və ya elektron ödəmə
nöqtələrində aparıla bilməz. 5 (beş) manatlıq ödəmə ilə bərabər 1 (bir) manatlıq əlavə
mədaxil ödəmə edəcəksiniz. Yəni toplamda edecəyiniz ödəmə 6 (altı) manat olacaq.
D.
YAZILI ƏRIZƏ FORMALARI
Lazım olan digər sənəd yazılı ərizə formalarıdır. Bu ərizə formaları qeydiyyat şöbəsində
sizə təqdim ediləcək. Yazılı ərizə formalarını doldurduqdan sonra nikah üçün lazım
olan bütün sənədlər hazır olacaq.
Sənədlər hazır olduqdan sonra bəy və gəlin və ya tərəflərdən bir nəfər nikah üçün təyin
edilmiş qeydiyyat şöbələrinə və ya ASAN xidmət mərkəzlərinə sənədləri aparıb nikah
üçün gün ala bilərlər. Müraciət edib nikah gününü təyin etdikdən sonra ödəmiş
olduğunuz qəbzin bir nüsxəsi sizdə qalır. Qəbz nüsxəsinin üstündə sizin nikah
gününüzün tarixi qeyd olunur. Bundan əlavə olaraq qeydiyyat şöbələrindən və ya
ASAN xidmət mərkəzlərindən nikah gününü göstərən buklet ala bilərsiniz. Bu iki sənəd
sizin nikah tarixi aldığınızı göstərən sənədlərdir. Nikah bağlanma gününü göstərən
Buklet istəyə bağlı verildiyindən qeydiyyat şöbələrindən və ya ASAN xidmət
mərkəzlərindən bukletinizi və qəbzi almağı unutmayın.
II.
Ə
VVƏLLƏR NIKAHDA OLMUŞ ŞƏXSLƏRIN NIKAH GÜNÜ ALMAQ
PROSEDURU
Ə
vvəllər nikahda olmuş şəxslər yuxarıda qeyd olunan sənədlərdən əlavə olaraq nikahın
pozulması haqqında şəhadətnaməni (surətini) və ya ərinin (arvadının) ölüm
şəhadətnaməsini (surətini), yaxud nikahın etibarsız sayılması barədə məhkəmənin
qanuni qüvvəyə minmiş qətnaməsini və ya ondan çıxarışını qeydiyyat şöbələrinə
müraciət zamanı təqdim etməlidirlər.
6
Təcrübələr göstərir ki, əvvəllər nikahda olan və
sonradan boşanan şəxslər şəxsiyyət vəsiqələrində dəyişiklik etmədən qeydiyyat
şöbələrinə yenidən evlenmək üçün müraciət edirlər. Bu halda müraciətiniz qəbul
olunmur. Şəxsiyyət vəsiqəsinin arxa tərəfində göstərilən ailə vəziyyəti bölməsinin
müvafiq şəkildə dəyişdirilməsinə diqqət etmək lazımdır.
III.
18 YAŞI TAMAMLANMAMIŞ ŞƏXSLƏRIN NIKAHA DAXIL OLMASI
Yuxarıda göstərilən sənədlərdən əlavə olaraq nikah yaşına çatmayan şəxsin (nikah yaşı
18 yaş müəyyən olunmuşdur) nikah yaşının azaldılmasına icazə verilməsi barədə rayon
(şəhər) İcra Hakimiyyətinin sərəncamı lazımdır.
7
Qeyd etmək lazımdır ki qanunlar
sadəcə üzrlü səbəblər olduqda, nikaha daxil olmaq istəyən və nikah yaşına çatmamış
şəxslərin yaşadıqları ərazinin müvafiq icra hakimiyyəti orqanı onların xahişi ilə nikah
yaşının 1 ildən çox olmayaraq azaldılmasına icazə verə bilər.
8
6
Ədliyyə Nazirliyi elektron xidmət ,
http://85.132.96.196/WebForms/VVA_OFFICES.aspx
, 05.08.2015
7
Ədliyyə Nazirliyi elektron xidmət ,
http://85.132.96.196/WebForms/VVA_OFFICES.aspx
, 05.08.2015
8
Azərbaycan Respublikası Ailə məcəlləsi , 3-cü fəsil maddə 10.2. ,
http://e-qanun.az/code/10
, 05.08.2015
4
IV.
Ə
CNƏBILƏR
VƏ
YA
AZƏRBAYCAN
VƏTƏNDAŞLIĞI
OLMAYAN
ŞƏXSLƏRIN NIKAH GÜNÜ ALMAQ PROSEDURU
Ə
cnəbilərin və ya Azərbaycan vətəndaşlığı olmayan şəxslərin nikaha daxil olması üçün
yuxarıda qeyd olunan sənədlərdən əlavə lazım olan sənəd – əcnəbilərin və ya
vətəndaşlığı olmayan şəxslərin şəxsiyyətini təsdiq edən sənədlərdə subay olduğu qeyd
olunduqda və ya ailə vəziyyəti barədə heç bir qeyd olmadıqda, onların vətəndaşı
olduğu və ya daimi yaşadığı ölkənin səlahiyyətli orqanları tərəfindən verilən və müvafiq
qaydada leqallaşdırılmış ailə vəziyyəti haqqında arayışdır.
9
Əcnəbilərdən tələb olunan
ailə vəziyyəti haqqında arayış onların subaylıqlarını sübut edən sənəddir. O halda ki,
ə
cnəbi vətəndaş əvvəllər evli olub və sonra evlilik bitib, bu zaman əcnəbi vətəndaş daimi
yaşadığı və ya vətəndaşı olduğu ölkədən müvafiq qaydada hazırlanmış ailə vəziyyəti
haqqında arayışı apostil sənədi ilə təsdiqlədib təqdim etməlidir. Evlilik əgər ölüm və ya
boşanma səbəbi ilə bitibsə, bu iki halı sübut edəcək sənədləri müvafiq qaydada apostil
sənədi ilə təsdiqlədib müraciət etməlidir. Ayrıca Azərbaycanda qeydiyyatda olduğu
rayonlardan tibbi arayışı almalıdır. Miqrasiya şöbəsindən onlara verilmiş sənəd onların
şəxsiyyətini təsdiq edən bir digər sənəddir. Əcnəbi vətəndaşlar, Azərbaycan
vətəndaşlarından fərqli olaraq, nikah üçün müraciət etdikləri zaman onlara lazım olan
sənədlər tibbi arayışdan əlavə, subaylıq haqqında arayış və miqrasiyadan aldıqları
bildiriş sənədidir. Əcnəbi vətəndaşlar üçün ən vacib məsələ daimi yaşdıqları ölkədən və
ya vətəndaşı olduğu ölkədən aldıqları sənədləri lazımı qaydada apostil sənədi ilə
təsdiqlətmələridir. Əks halda onların aldığı sənədlər Azərbaycanda leqal sənəd kimi
tanınmayacaq.
V.
HƏBSDƏ OLAN ŞƏXSLƏRIN NIKAH PROSEDURU
Həbsdə olan şəxslər üçün ayrı prosedur var; bunu müvafiq cəza çəkmə orqanları özləri
yerinə yetirirlər.
VI.
NIKAH GÜNÜ ALMAQ ÜÇÜN ELEKTRON MÜRACİƏT
Ə
dliyyə Nazirliyi tərəfindən istifadəyə verilən nikahın elektron qeydiyyatı xidməti
vasitəsilə elektron müraciət formasını dolduraraq nikah üçün qeydiyyatdan keçə
bilərsiniz. Amma bildirmək lazımdır ki, Ədliyyə Nazirliyinin elektron xidməti kifayət
deyil. Birinci problem burdadır ki, bu elektron forması sadəcə yeni nikaha daxil olmaq
istəyən şəxslər üçündür. İkincisi, siz elektron müraciət etsəniz də nikah üçün tam tarix
ala bilmirsiniz. Prosesi tam bitirmək üçün təkrar qeydiyyat şöbələrinə sənədlərlə bərabər
getməlisiniz. Əks halda sizin qeydiyyatınız tam təsdiqlənməyəcək.
Ə
dliyyə Nazirliyi nikahın elektron xidmətində bütün nikah bağlanma orqanları
mövcuddur. Ədliyyə Nazirliyi nikahın elektron xidmətində nikah günü almaq üçün
qeydiyyat şöbələrini və ASAN xidmətləri sərbəst şəkildə seçə bilərsiniz. Əgər ASAN
9
Ədliyyə Nazirliyi elektron xidmət ,
http://85.132.96.196/WebForms/VVA_OFFICES.aspx
, 05.08.2015
5
xidmət mərkəzlərinə nikah üçün elektron müracət edirsinizsə, o zaman siz ən gec 1 (bir)
həftə keçməmiş sənədlərinizlə bərabər ASAN xidmətə getməlisiniz. Əgər siz qeydiyyat
şöbələrinə elektron müracət etmisinizsə, o zaman nikah gününə qədər sənədlərinizi
təqdim edə bilərsiniz. Monitorinq zamanı əldə olunan məlumata əsasən Ədliyyə
Nazirliyinin elektron portalından sizin elektron poçtunuza gələn bildirişdə deyiləcək ki,
nikah gününə bir gün qalmışa qədər müraciət edə bilərsiniz. Bizim sizə tövsiyəmiz,
elektron müraciəti etdikdən sonra 7 gün ərzində sənədlərlə bərabər qeydiyyat şöbələrinə
və ya ASAN xidmət mərkəzlərinə müraciət edin.
VII.
NIKAH BAĞLANMA GÜNÜ
Nikah bağlanma günü lazım olan sənədlər – şəxsiyyət vəsiqəsi, sizə verilmiş rəsmi
rüsumun ödənildiyini göstərən qəbzin nüsxəsi və nikah gününüzü təsdiq edən
bukletdir. Daha öncədə qeyd etdiyimiz kimi bukletlər sizin istəyinizlə ASAN xidmət
mərkəzlərində sizə verilir. Ayrıca nikah şahidlərinin özləri və onların şəxsiyyət vəsiqələri
və surətləri lazım olacaq. Monitorinqlər zamanı əldə edilmiş təcrübə göstərir ki,
qeydiyyat şöbələri və ASAN xidmət mərkəzləri şahidin lazım olmadığını bildirir. Bunun
səbəbi ASAN xidmət mərkəzlərində və ya qeydiyyat şöbələrində işləyən əməkdaşlar
şahid kimi köməklik göstərirlər. Amma bizim sizə tövsiyəmiz, nikah bağlamağa
getdiyiniz gün şahidlərinizi özünüzlə aparmağı unutmayın.
Nikah bağlanma günü lazım olan sənədlərin siyahısı
1.
Nikaha daxil olan şəxslərin şəxsiyyət vəsiqələri və surətləri;
2.
Dövlət rüsumunu göstərən qəbzin nüsxəsi;
3.
Nikaha daxil olmaq istəyən şahidlərin şəxsiyyət vəsiqələri və surətləri;
4.
Nikah tarixini göstərən Buklet ( bukletlər istəyə bağlı verilir).
İstəyə bağlı olaraq nikah müqaviləsi də bağlanıla bilər. Nikah bağlanandan sonra və ya
ə
vvəl və ya nikah bağlanan gündə nikah müqaviləsi bağlanıla bilər. Amma nikah
müqaviləsi nikah bağlanandan, yəni nikah üçün imza atıldıqdan sonra qüvvəyə minir.
Nikah müqaviləsi notariatlarda bağlanıla bilər. Nikah müqaviləsi Azərbaycan
Respublikası Ailə məcəlləsində maddə 38 və 39 da göstərilib.
10
Müvafiq qeydiyyat
şöbələrindən nikaha daxil olan zaman Nikah müqaviləsi haqqında məlumat almağı
unutmayın.
VIII.
5 SAYLI ASAN XİDMƏT MƏRKƏZİ – tibbi arayış almaq, nikah günü təyin etmək və
nikah bağlamaq üçün bir pəncərə
Siz 5 saylı ASAN xidmət mərkəzində nikah üçün qeydiyyatdan keçib, gün təyin edə
bilərsiniz. Həmçinin nikah üçün lazım olan tibbi arayış sənədini də 5 saylı asan xidmət
mərkəzindən ala bilərsiniz. 5 saylı ASAN xidmət mərkəzinə həm xanım, həm də bəy
şəxsiyyət vəsiqələri ilə yaxınlaşa bilər. Yaxınlaşdıqdan sonra siz tibbi arayış üçün lazım
10
Azərbaycan Respublikası Ailə məcəlləsi , 8-ci fəsil , maddə 38-39,
http://e-qanun.az/code/10
, 05.08.2015
6
olan müayinələrdən keçirsiniz (yuxarıda bu müayinələr haqqında ətraflı məlumat
verilmişdir). Müayinədən keçdikdən sonra tibbi arayış sənədini 5 iş günü ərzində ala
bilərsiniz. Tibbi arayış sənədini aldıqdan sonra istəyinizə görə 5 saylı ASAN xidmət
mərkəzindən və ya digər ASAN xidmət mərkəzlərindən nikah üçün gün təyin edə
bilərsiniz. Burada önəmli olan məsələ 5 saylı ASAN xidmət mərkəzindən almış
olduğunuz tibbi arayış sadəcə ASAN xidmət mərkəzlərində tanınan bir sənəddir. 5 saylı
ASAN xidmət mərkəzindən tibbi arayış aldıqdan sonra digər qeydiyyat şöbələrində
nikah üçün qeydiyyatdan keçmək olmur. Nəzərə alsaq ki, siz tibbi arayış sənədlərini
başqa bir xəstəxana və ya poliklinikalardan almışınız, o zaman siz bütün ASAN xidmət
mərkəzlərinə nikah üçün müraciət edə bilərsiniz. Sizə tövsiyəmiz 5 saylı ASAN xidmət
mərkəzinə yaxınlaşıb orada tibbi arayışı aldıqdan sonra 5 saylı ASAN xidmət
mərkəzində nikahınız üçün gün təyin edib nikahınızı bağlayasınız.
Bu sənəd Şəffaflıq Azərbaycanın təşkilatının könüllüsü Elvin Müzəffərli tərəfindən
tərtib olunmuşdur.
Dostları ilə paylaş: |