Imishli com saytı təqdim edir. QƏŞƏm nəCƏfzadə ŞerləR (Müxtəlif) qoşMA
Yüklə 100,54 Kb.
|
|
Imishli.com saytı təqdim edir.
QƏŞƏM NƏCƏFZADƏ ŞERLƏR (Müxtəlif) QOŞMA Zəminin başındakı arx Zəmiyə başlıqdı. Çiçəklər quzuların mövsümüdür, Quzular çiçəklərin mövzusudur. Çölün ortasında arxac bərəkəti təsdiqləyir. Qoyun çobanın əl ağacının ən qalın kölgəsidir. Ağac qoyunların ogey atasıdır, Çoban qoyunların evidir. Yoncanın başında bağlanan at yoncanın zindanıdır. Atın da zindanı onu minib çapmayandır Atın da evi çobandır. Arxın başındakı söyüd yerdən qalxan buluddu. Buludun da evi arxdakı mürgüləyən sulardı. Obanın yaraşığı itdi, İtin yaraşığı pişikdi. Qızın yaraşığı oğlandı, Gəlinin yaraşığı doğmaqdı. Çobanın dövləti itdi Itin gülməyi çobandı. Otların evi qoyunların ağzıdı. Atın təri çöllərin dincəlməyidi, Qəşəmin ayaqları atın belində bir topa buluddu. 
***
GƏRAYLI Könül, bu bulağın başında əylən Gör sular nədən oynar. Sular qırmızı köynəkdi İçində bədən oynar. Könül dedi: qoy bulaqdan soruşum Bulaq, içində oynayan nədi? -Nəfəsimdi -Bəs niyə dartınır? - Əsirimdi - Bulaq, bəs səhəngin hanı? - Sındırdılar - Kim sındırdı? - Kauçuk qablar - Orda nə işiniz vardı? - Bizi qablara doldurdular¬ ¬ Yaşıl köynəyimiz cırıldı Qulplu-qulplu sənəyimiz sındı Atların dodaqları yandı Bənd-bənd ovuclar dağıldı Nə yaxşı qızların şəklini gizlətdik. Gedən bədənimiz oldu, Qalan ruhumuz. Ruhumuzu torpağın altda gizlətdik. -Nəyə görə? - Əmanətdi - Kimin əmanəti? -El əmanəti - Hanı el? - Çoxdandı el gəlmir? - Danışma bulaq, Mən Qəşəməm eeeyyy… başıma oba gəldi.
***
BAYATI Əzizinəm qayanın ovuğuna dolmuş tozun üstündə bitən çiçək, ləçəklərini arı yelləsin. Əzizinəm itkin düşmüş çiçəyi üçün zarıyan arı, İynəni çiçəklər öpsün. Əzizinəm ağacın koğuşunda balalayan quş, Balan sarı dimdiyini Bir dən bilib dimdiklər. Əzizinəm ağaclarda bulud-bulud yuvalar, Barmaqlarım dən-dən yuvalara tökülər. Əzizinəm o qızın gözünün ucunda kədər Oğrun sevgi yeridi. Əzizinən o qədər ağladı o qız Axırda üzündə üzü çürüdü. Əzizinəm çiçəklərin üstündə qan- xonça kimi, Əzizinəm qan da durub yarası üçün ağlar, Əzizinəm bu dərdi qanan yox, ay aman! Əzizinəm generalın döşündə bir medal yeri, Əzizinəm ananın köksündə bir bala yeri, Əzizinəm ot basmış bir Şuşa yeri, Əzizinəm Xocalıda bir körpə yeri. Əzizinəm Qəşəmi güllə ağlasın, ay aman!
***
ÇÖL HAQQINDA MÜXƏMMƏS Qoyunlar göy otların üstə bitər hər səhər Çoban yığar otların üstündən qoyunları. Qoyunların dalınca otlar arxaca gələr Hər otun ağzında bir qoyun qalxar yuxarı, Hər çiçəyin başında bir quzu mələr, mələr. Biçinçilər ot biçər Ot biçməzlər bəlkə də, Otların üstündən qoyunları dərərlər, Otların üstündən qoyunları yıxarlar Qoyunların üstündə çobanları ölərlər. Göy otları qoyunlar dişləriylə çağırar, Çöllər kəmənd atar göy otları qoyunların dişinə. Qoyunlar da dartar çölü dişinin altına salar, Saldımı içinə bir yaşıl çölü çəkər Çöllər axşamacan qoyun oxuyar. Çiçəklər nəfəs alar atların dodağından Çölün eyni açılar atların ayağından Köbələklər tökülər atların dırnağından Qarışqa yorğan salar qırxbuğum yarpağından Səhərəcən Muğanı atlar Muğam oxuyar.
***
MƏKTUB YAZMAQ Məktub yazmaq zəmini suvarmaqdı, Həriflər sümbüldü, Sümbül torpağın barmaqlarıdı “Mən burdayam!”- işarəsi. Məktub yazmaq corab toxumaqdı, İp həriglər tezliklə ayağa dolar. Ayağa dolmaq uzun bir yolu başlamaqdı, Yerimək ayağı yollara yazmaqdı. Məktub yazmaq kənddə yaşayan sonbeşik qızdı, Həm də məktub yazmaq vaxt tutmaqdı- Qız vaxt göndərər şəhərə- Vaxtı olmayan sevgilisinə. Məktub yazmaq yazının üzünü köçürmək kimi ürəyin üzünü köçürməkdi. Məktubu əldən-ələ yavaş ötürün qanı tökülər.
***
FƏHLƏ AVTOBUSU Hər səhər hər kişi öz arvadının yanından durub işə yollanar. Avtobusu qadın ətri bürüyər. Bəlkə də hər kişinin boynunda bir cüt qadın əlləri sürünər Sürünər düşər aşağı Elə bil ki yorğan altda gizlənər. Buna bax, heç üzünü qırxmayıb, Əsəbindən arvadı bəlkə yatmayıb gecə. Üzündə arvadının əsəbini daşıyır Heç kəs görməsin deyə sıxılıbdı bir güncə. Bəlkə arvadı peşiman, Durmayıbdır yataqdan Ayağını uzadar Ərinin boş yorğanının altına. Orda qalan istidən ayağıyla götürüb öz yerinə gətirər. Gözünü yumub istini qucaqlayır öz əri kimi. Avtobusda kişilər dizlərinin üstə qoyub iri əllərini. Mənə elə gəlir ki, hər kişinin əlləri Öz evinin mətbəxinə oxşayır. Barmaqlar mətbəxt mebelləri- Baş barmaq alt gözüdü Çeçələ barmaq lap yuxarı mərtəbə. Hər axşam arvadları mətbəxin barmaq gözlərindən Yağ götürər Duz götürər Birin açar Birin örtər. Bir barmaqdan nəsə alar Bir barmağa nəsə qoyar. Hər kişinin əlləri öz evinin mətbəxidi.
***
MÜHARİBƏ, AYAQQABI, ÖLÜM Müharibə hisslərin təzahürüdür Güllələrin nəğməsi bədii üslubdur Əsgərlər surətlə ötən fikirlərdir Qan - bir dəqiqəlik pauzadır. Bir dəfə ölmüş əsgərin ayaqqabısına baxdım, içi hələ soyumamışdı. Düz dayanmışdı ayaqların xatirəsi önündə. İnsanın öldüyünü ən çox bildirən ayaqqabılardır. Ona görə tətik çəkən barmaqdakı nişan üzüyü hər dəfə barmağa yalvarır ki, nə olar, məni dəmirə sıxma. Əsgərin səngərdə nə çəkdiyni ən birinci ayaqdan soruş. Bəzən ayaqqabıların çirkli olması içdəki gərginliklərin cırmaq yerləridi. Bir sözlə, ayaqqabı insanın ən qəmli fotosudur.
***
İT ÖLÜSÜ Kimsə bu yolun başında it cəsədinin üstünü örtməz. Axşam itin üstünü təkcə öz səsi örtər. Səsi yüz yol dövrə vurar başına ölüsünü də diri itə oxşadar. Səs düşən tək it yalmana-yalmana bürünər öz səsinə. Bəlkə də bu yerdən xoşu gəlməz səsi götürüb getmək istəyər öz cəsədini. Qonşu itlər hər axşam ayqalarını maşa tək qoyarlar bu səsin qırağına. İtliyini itirməsin deyə bu səsə səhərəcən hürərlər. Birdən qayıdıb bu səs də it kimi onlara hürər. Döyüşdə ölən əsgərin üstünü ilk dəfə öz səsi örtər. Məncə, səsi bədənindən tez tanıyarlar, Bəlkə də heç tanımazlar.
***
PARK Sanki bu park Bir şəkil lövhəsidir Asılıb şəhərin yaxasından. Skamyalar yaşıl, Üstündəki adamlar, Xüsusən qızlar, oğlanlar Onun meşə yuxularıdır. Skamyalar vaxt küləyində adamlardan bərk - bərk yapışıb. Qadın əllərindən tutduğu uşaqla müvazinətini saxlayıb. Bax, o tələbəyə oxşayan qız da ürəyindəki fikirdən ikiəlli tutub, dayanıb dümdüz. Ağaclar baxışlarıyla durub. Bir az da dərindən düşünsən insan baxışları ilə əkilib bu ağaclar. Hərdən tamaşaçı külək yelləyir bu lövhəni. Ancaq qadın körpəsindən elə bərk - bərk yapışıb ki, heç hara getmək istəmir. Heyif, zaman sərgi salonunun müdiri kimi bu lövhəni bir vaxt yığışdıracaq.
***
ASFALT Qara bulud kimi qalxar bu asfalt, Qara yoxuş kimi göyə dirənər. Maşın təkərinin xırçıltısıyla yollar ətəklənər. Sonra ayağından təkər arşını ilə kilometrlər kəsilər. Bəlkə də qara asfalt tərs qoyulmuş güzgüdür. Şütüdükcə maşınlar o üzünü qaldırar. Bəlkə bütün yolların yol olub keçilməsi güzgünü o üzünə qaldırıb çevirməkdi . Gün batar, Asfalt qara axşama dönər Maşınlar gedər - gedər Çevirərlər axşamı Çıxarlar bir səhərə. Adam adamı sevər Sevib çevirər. Bu üzündən o üzünə çevirəndə asfaltı, ya adamı, o üzərindən yol başlanar yenə o üzü bu üzə çevirməyə. Bəlkə də həyat ömür boyu o üzündən bu üzünə çevirməkdi bir şeyi.
***
ÇİMƏRLİK Çimərlik yenə də fikir kimi çabalayır, Uşaqlar açıq, qapalı hecalar kimi bir - birinin çiynindən tutub atılıb düşürlər. Bir - birinin üstünə çilənən sular nöqtə, vergüllər kimi hər uşaqdan sonra qoyulur, məncə. Sahildəki paltarlar itirilmək qorxusundan azad deyil. Ona görə də nadinc küləklərin çimdikləməsini bəhanə edib daha da atılıb düşürlər ki, özlərini sahiblərinə göstərsinlər. Sinəsinin qıvrım tüklərini sığallayan kişi də elə hey gözünün ucuyla qadın paltarlarına baxmaqdadır. Ancaq o kişi bilmir ki , bu paltarların nə qolu, nə ayağı nə dodağı nə də o kişiyə bu saat lazım olan bir şeyi var. Olsa - olsa bu nazik yupqada dolu qadın budlarının yaddaşı durur. Bu yaddaşı da duymaq üçün sürücü olasan gərək, daha kamaz şoferi yox.
***
METRODA Uşaqlar sinif otaqlarında partalara doluşan kimi adamlar qatarın oturacaqlarına dolur. Elə bil elektirik məftillərinin üstündə quşlar oturur. Tək-tək ayaq üstündə qalanları müəllimə bənzətmək olar. Müəllim ürəyində dərsi soruşur Hərə ürəyində dərsini danışır. Stansiyalar tənəffüsdü Göründümü Adamların bəziləri tələsik çölə dolur. Elə bil quşlar məftillərin üstündən “pırr” eləyib uçur. Ən uzun dərs “Bakı soveti”ndən “Həzi Aslanov”a qədərdi. Ən qısa dərs “Bakı soveti”ndən “Sahil”ə kimi. Qatarda hamı mehriban və tanışdı. Bəlkə ona görə hamıya mənsub eyni vaqonun içindəyik. Eyni uğultuya qulaq asırıq Eyni tutacaqdan tutmuşuq. Qatar səbəbsiz dayanan kimi Eyni şəkildə qorxuruq. Qızlar ayaq üstə daha gözəldi Yer versən gözəllik əziləcək. Ayaq üstə güclə dayanan qadının əlində tutduğu uşaq alma zəmbilinə oxşayır. Hamı düşüncəlidir, Hamı maaş haqqında fikirləşir.
***
MÜASİRLİK Köhnə “Sovet küçəsi”ndə Bakı ölür. Əvvəl Böyük Vətən müharibəsi qırmışdı buranı. Şəkil asılmış mismar Mismar vurulmuş divar Divar vurulmuş keçmiş yıxılır. Müasirlik keçmişə dağ çəkir. Heç vaxt görünməyən evlərin içi İndi çöl kimi görünür. Evlər sökülür, Elə bil adamlar sökülür. Sahibi məhləyə atılmış köhnə yataq dəstindən utanır. Gecə xatirələrinin üstü açıqdı. Bu xatirələri cavan uşaqlar da oxuya bilir. Ona görə də kişi götürüb baltanı əzir divanı. Tikə-tikə doğrayır ki, nəyə oxşayır oxşasın təki yataq dəstinə oxşamasın. Yıxılmış divarın birini qaldırsan Bakıdı. Götürüb bir taxtanı aşırsan kişidi. Ekskvatorun qaşıq çalovu ilə qarışdırdığı mətbəx qadındı. Qalın divarları toza çevirib söz-söz yığırlar maşına. Qədim qapıları, pəncərələri, piləkənləri addım-addım, tay-tay, göz-göz yığırlar maşına. İndi maşında göyçək qadın ayaqları ağarır. Zir-zibilin içindən ay parçası tək qadın əlləri yellənir. Yer kimi tərpəndi maşın “Sovetsk”ini boşaltdılar Bayıldakı neft gölməçələrinə, Üstündə bic doğulan evlər tikdilər. Gərək müasirlik belə etməsin, Özünə bəraət kimi keçmişi bir az qorusun. Amma müasirlik arı kimi vızıldayır.
***
NAMİZƏDLİYİM - 2005 Bu payız seçkilər yağışlar kimi yağdı, Reklam şəkilləri göbələklər kimi bitdi, Satıcılar şəklimi dükanın qapısına kleyləmişdi, Traktorlar şəklimi şüşəsinə sərmişdi Sara xala sənə səs verəcəyəm demişdi, Sonrası nə oldu, bilmədim. Bu payız Fərhad Əliyevi tutdular, Rəsul Quliyev Bakıya gəlmədi. Adamlar çox suallar verdilər: “Kəndimizə qaz çək”- dedilər. Adamlarla pendir - çörək kəsdim, Dost oldum Milli Məclisdə: - “nə işim var” - dedim. Kəddə çıxışlarım yarpaqlar kimi yağdı, Adamlar fikirlərimi evlərinə daşıdılar. Kəndin palçıqları şalvarıma əl çaldılar Ayaqqabımın üstünə baş qoydular. Fermada qoyun - quzuların yanında qaldım Səhərə yaxın alnımdan bir quzu öpdü. Bir yovşan burnumun ucunda durdu Qırxbuğum bığını burdu, Arxımız çiçəklədi Sənə səs verəcəyik dedilər, Sonrası nə oldu, bilmədim. Adamların içindən səs çıxmadı, Adamların içində səs qalmamışdı. Adamların içində səs tapa bilmədim. Adamların içindən səsi bir ay bundan qabaq çıxartmışdılar, Səssiz yaşayırdılar. Mən onlara səs verdim, Yenə də Sizləri sevirəm dedim.
***
AXŞAM ƏHVALATLARI Əvvəl əllərim tökülər cibimə Sonra barmaqlarım buğda kimi səpilər. Dolar barmaqlarım validol şüşəsinin yarımçıq yerinə, Üzümdə stenakardiyanın sifəti. Əvvəl dərmanı əllərim içir. Tərləmiş əllərim soyuq dərman şüşəsini bir az sərinlədir. Maaş azlığı qədər əsəb Şuşa müharibəsi qədər təzyiq, Başımı qaldırar ayağa Təkcə kasıblıq başımı salar aşağı. Hərdən də başımı itirib cibimi tapmayanda arvadım bir əlində su, bir əlində dərman dalımca gəzir.
***
HƏBSXANA ETÜDLƏRİ Həbsxanada yatan kişilər deyil Ən çox onların uşaqlarıdı, Xüsusən bələkdə yatan körpələridi. Həbsxanada döyülən kişilər deyil Ən çox onların qadınlarıdı, Ən çox da döyülən qadınların gözləridi. Kişilərin adam öldürməyinin səbəbini məhkəmələr öyrənmir heç vaxt, Bəlkə də ən çox qatil ölənlərdi. Qadınlar kişilərin söyüş yeridi Buna görə adam öldürməyə dəyər, Amma yenə polis adam öldürəni tutacq. Hər günün sonunda qaranlıqlar dustaq kameralarından çıxır bayıra, Qaranlıqlar hər dustağı evinə gətirər. Kişilərin nələr çəkdiklərini qadınları ulduz işığında apaydın oxuyarlar. Həbsxananın dadını nisyə aldıqları ən ucuz papirosun iyindən duyarlar. Hər dustaq arvadına yazdığı kiçik bir kağız parçasıyla özünü çölə çıxardar. Hər gecə həbsxana məftillərinin üstündə mürgüləyən qadınların yuxusuna müstəntiqlər hücum çəkər. Həbsxanalar insanları daha da ən qəddar qatilə çevirər.
***
QUL SAATLARI Katibələr idarə müdürlərinin qapılarıdı, Əgər yanlarında əl boyda güzgüləri olmasaydı deyərdim adam deyillər. Nidaya oxşamasaydılar, deyərdim sualdılar. Səsləri olmasaydı, deyərdim göbələkdilər. Pəncərənin önünə dibcəkləri düzərlər, Samovar orkesterin sədaları altında süzərlər. Bütün günü qulaqlarında telefon olar, Həmişə qulaqlarından sevilərlər. Elə bil otaqları gözəllik sərgiləridir, Müdirlər bu gözəlliyin arxasında rahatca gizlənirlər. Şikayətə gələnlər katibələrdə həlak olurlar. Müdirlər katibələrə yalançılıq öyrədirlər. Yaşlananda işdən çıxarırlar. Gözəlliyin cəzası həmişə ağır olur, xanım!
***
YA ALLAH Adam öləndə ilk dəfə üstündən adı düşür, Adamların dilləri uzanar o adı götürməyə, Amma gecikərlər. Günlər külək kimi əsər Əlində yarpaq kimi ürəyimiz yellənər, Neçə sinə yüyürər bir ürəyi tutmağa Amma gecikərlər. Məncə, yıxılan adam göyün əlindən düşür. Əlindən düşəni götürməyə, amma göylər gecikməz.
***
QOLLARIM YAŞIL İŞIQ Qollarım uzanıb sənə, Durma tozlu yolların arasında. Gecə işıqlarının qara telində. Yolların sərhəd açığında, Durma. Qollarım yaşıl işıq Durma yalançı quşların yağış havasında. İnamın uçurum körpüsündə, Durma. Qollarım yaşıl işıq Durma insanın ölmək həvəsində. Atılan daşların Geri qayıtmaq yolunda, Durma.
***
DİVAR Ay divar, Lay divar, Mən qacsam boyınca qurtararsanmı?! Dalımca qırmızı bir güllə düşüb, Məni evimizə apararsanmı?! Bir gün söykəyərlər üzümü sənə, Arxam güllə divar, üzüm sən divar. Bəlkə də gözümə tökülmək ücün, Canından bir ovuc torpağm qopar. ...Ancaq səni hörən ustanın əli, Qoyular alnıma, deyər, can bala! Yolunun ağzına mən divar hördüm, Bəlkə hörməsəydim qacardın, bala! Üzümə tutaram o divar əli, Gedərəm, sonunda evim görünər. Harda divar görsəm qacaram, Allah, Orda mənim ölüm yerim görünər. Qacaram,
Məni söykəyərlər divar adama. Bilərəm yol yoxdu burdan o yana, Bir daşı da yoxdu əlimə kecə, Bir andı da yoxdu, adam and icə, Bilmirsən ürəyi harasındadı... Mənə elə gəlir türmədəkilər, Məsələn, o günü ağlayan qadm Türmə divannın dalında deyil, Adam divannm arxasındadı. Ay divar, lay divar, Bir gün söykəyərlər üzümü sənə. Canından bir kərpic düşər üstümə. Divar aşiqiyəm, sonra üzümü Qoyaram qəbrimin divarlarma, Otların kökləri icər səsimi.
***
KƏND TABLOSU Itimiz kəndə oxşar Qaçışı ata bənzər. Bir üzündə ular Bir üzündə ləhlər. Burnunun ucunda arxac oturar, Dişində qonşumuzun oğlunun qanı dadar. Burnunun ustündə atımızın nalı var. Ağzında nənəmin bişirdiyi yal daşar. Başında, belində qardaşımın əli var. Qaçsa qalxar ayağında yol duman-duman, Açılar ayağında çöl pərdə pərdə. Hav- hav hürər, Şap- şap yal içər. Gözünün üstünə gecə düşər, Burnunun ucunda ay doğar. Kefi kök olanda çöllərin çöpünü sular. Bir gün itimiz qonşu kənddən qancıq sevdi. Görüm o qancığı ölsün İtimizin başına zəncir keçirtdi. Zəncir onun sevgisiydi, Başının bəlasıydı. Sevəndən burnunun üstündə ağac yeri var, Hər axşam burnunun qanını yalar. Gələrəm üstümdə şəhərə hürər, Hürər boynumdakı qırmızı qalustuka. Hürər qapımızdakı dikdaban ayaqqıbıya. Əlimin içində ətiri yalar, Elə bil əlimdən fətiri alar. Deyirəm nə olaydı Barı heç olmasa o qancıq İtimizin boynundakı zənciri bir görəydi. Itimiz də o günü Birccə görüb öləydi.
***
İSTANBUL MƏKTUB KİMİDİ İstanbul məktub kimidi, Binalar - nidalar Küçələr - tire, suallar İçində hər cür qarışıq hadisələr Kanalzasiyalar Bəd xəbərlər Aclar, harınlar o qədərdi ki, Istanbul heç məktuba oxşamaz. Məktub uğurlu hadisədi, Məhəbbət vədəsidi. Böyük şəhərlər heç vaxt sevgini anlamaz. Şəhər məğrurluğu yaşıl ağacların nəfəslərini sıxıb öldürər. Ayaq üstə düyğusuz fit çalan ağac cənazələri, küləyi bir anlıq əyləndirmək istər. Kənd desən, yeri var Yüz vərəqlik kənd Böyük şəhərin esgizləridi. İstanbul ən maraqlı romandı, Kənd bu romanın “ardı var” deməkdi. Ona görə də kənd məktublar İstanbulun kənarında dincini alar. İstanbulun kənarı kənddi Hələlik romanın birləşməyən səhifələridi. Bir sözlə, İstanbulun özü də qabaqlar kənd olub, Üzərində o qədər düzəlişlər eləyiblər ki, qapqaradı.
***
UNUTDUĞUM Gəncə unutduğum vaxtdı, Yolu avtobusdu - qırmızı, İnstitutu - dördillik Fontanı - bir axşamlıq Davası - bir küçəlik... Həmişə vağzalında payız olar Bakı qatarı külək gedər. Adamlar vaqona yarpaq dolar Adamlar tələsər qaçar Vaxt vağzalı payız kimi qovurar. Unvermağı bir köynəklik Qaranlıqda lələləri bir bıçaq. Göy gölündə vaxt donub Gəlin gedək vaxt oyadaq. Hər biçağın ağzında bir qız var Hər qızın adında bir tələbə. Hər qorxunun dalında bir kənd var Kənd titrəyir döngələrdə hələ də. Bir kölgəlik ağacı yadımdadı, Kölgənin yarısını quşlar özləriylə götürdülər, Yarısını da yarpaqlar aşağı endirdilər. Onda biz Ağacın altında iki nəfər idik Ağac bizə baxıb gülümsünürdü. Gəncə unutduğum vaxtdı, Məni ora nə avtobus aparar, nə qatar.
***
SİNDROM Şəhərdə ayağım oynar Atımızın üzəngisi havada oynar deyə. Üzəngini tuta bilməz Yüz yerdən ayaq gələ. Yüz il ayağım oynar Keçməz o üzəngiyə. Atımız köks ötürər İçindən bir yol keçər. Ayaq üzəngidən çıxsa Ayağından yol çıxar. Ayağım üzəngidən Əlim üzüldü vaxtdan. Atımız qovar vaxtı Elə bil ki vaxt tutar. Ayağımı üzəngiyə Vaxt qaldırar- Hanı vaxt? Vaxt gəlib keçib çoxdan. Ayağım oynar Aya, ilə dəyə-dəyə. Amma çata bilməz o üzəngiyə. Bəlkə nə vaxtsa başımın içində basdırmışam ayağımı Indi dartıb çıxarda bilmirəm başımdan ayağımı.
***
ŞƏHƏR AĞACLARI Şəhərdəki ağaclar oxumağa gələn tələbəyə bənzər. Yoxsul əyin - başları Adamın ürəyin üzər. Elə bil şəhər torpağında kirayə qalır bu yazıqlar. Heç də ağaca oxşamırlar, Yarpaqları güclə ağaca oxşadar. Elə bil ağacın Torpaq anlayışı yox. Bəlkə kənd bu ağacları əsgərliyə göndərib, Amma əsgərlərin bir baxanı yox. Bu il də su vermədilər Kölgələri korluq çəkdi. Kölgəni özüylə apardı sular. Ağac küçələrdən əlini çəkdi. Dərindən fikir versən, Bu ağaclar çox mərtəbəli binadı. Gözlərini yumub açınca ağaclar bina olar. Meşə gərəkdi ağlasın, Bu ağacın içində əsir düşmüş bir damcı suyu- Aşağı – yuxarı yüyürər Qan təzyiqi kimi. Yarpaq yox çıxmağa, Meyvə yox görünməyə Kölkə yox bir uşağı çimizdirməyə. Hündür binalara baxıb ağacın başına sıçrayar içindəki su.
***
HAYIF Əlimin qırışında Yeriyən vaxta hayıf. Saçımın yatışında Taxta hayıf. Köynəyimin rəngi ilə Solur vaxt Ayaqqabım tozlandıqca Ölür vaxt Hayıf, hayıf deyən Dilinə hayıf. Dodağın tərpənəndə Təbəssüm qaymaqlı Vaxta hayıf Bir dəfə mənim olmağın Yadıma düşdü Ömrümün içində “O vaxta” hayıf. Bu havadan bir Şırım aç Bu küçədən yol salginən, Ürəyimdə xalın yoxdu Ürəyimə xal salginən, Ürəyimə düşməyən Xalına hayıf.
***
İclaslardan çıxıb qaçmaq nə gözəldi, Bir arzum var, özümü balıq kimi havanın ayağı altına atmaq. Havanın ayağı ağacın ayağıdırsa, yellənçəyə də minmək olar. Amma fotoqraflar maniə olur, Varlı-hallı kişilərin qabağında əyilə-əyilə şəkil çəkirlər, Yol tapmıram keçməyə. Keçsəm məni qıyıq gözləriylə nazirlərin qulağına tikərlər. İclasın sonu lap dəhşətdi, Dəvətli - dəvətsiz adamlar Ən çox da xanımlar cumurlar vəzifəli adamlarla şəkil çəkdirməyə. Fotoaparatlar anları qaycı kimi kəsir Qnların qışqırtısı yağış kimi yağır salona. İndi mən necə keçim? Bir də görürsənki üç-dörd dənə baş nazirin kürəyinin dalından baxır irəli. Onların parıldayan gözləri nazirin çiynindən yağış damlaları kimi görünür. Arada publisistik kitablarını nazirin əlinə doldururlar. Yol tapmıram keçməyə, İndi tənginəfəs yellənir Ağacda hava yellənçəyim.
***
BİRLƏŞMƏ Yağışdan sonra göy qurşağının nə demək olduğunu anlamadığın kimi məni də anlamazsan. Təbiət bu cür hadisələrlə doludu. Ona görə də hər şey qəribə və gözəldir. Göbələklər nə üçün doğulduqlarından xəbərsizdi. Amma kim onlara dedi ki, çıxın insan axtarın. Heç vaxt məni anlamağa çalışma Mən riyaziyyat deyiləm. Guya biz bu gözəl işığın içində sönmüş insan bəbəklərini anlayırıq. Ancaq işıq xoşumuza gəlir Gözümüzə çəkirik. Suların içində insan bəbəklərinin hissələri mövcuddur. Amma elə həvəslə içirik! Bəlkə su deyil bizi özünə çəkən Həsrət qaldığımız doğmalarımızın bədən hissələridir.
***
SİRR Bədənimiz gizli bir siirin üstünü örtən qapıdı Qolumuz o siirin altına qoyulmuş tirdi Ayağımız dərinlikdi Gözlərimiz quyudu O siiri gizlətmək üçün. Yaşamaq enerjisi Hər an o sirrin Açılmasına hazırlaşmaqdı. O sirr əyninə insan geyinib, İnsanın özü də bilmir ki, gizlətdiyi nədir. Yarpaq bilmir ki, onu açan vaxt özü yıxdı. O sirrin açılmaq məqamı darıxmaqdı.
***
BİR KİŞİ Bakı sovetinin düz qabağında Bir kişi qəflətən,birdən Düşdü ürəyinin əlindən. Canı pırıltı ilə Uçub getdi əyləşdiyi budaqdan. Qaldı qayıq tək yerdə Bir budaq bədən. Əlindəki qəzeti vərəqləyirdi, Şəfqət bacısı tək İlıq, nazlı bir külək Ölümün səbəbini axtarırdı elə bil. Corabının dabanı deşilmişdi, Bir evin qırılmış pəncərəsi tək. Bəlkə ordan əsən, soyuq, qar, külək Vurub salıbmış onu Ürəyinin əlindən. Çıxartdılar cibindən, Ağappaq dəsmalını Sərdilər ağ üzünə. Dəsmal qadın əlləri tək titrəyirdi, Təzəcə ütülənmişdi Sağlığına qismət. Kim bilir, Bəlkə qaçıb, qaçıb o zalım Bir əl boyda dəsmalın Altında gizlənibmiş.
***
AH İŞARƏSİ Bakıda hər bina kənddi, Elə bu binanı götürək Bizim kəndçilərdi. Görən itlərini Hara bağlıyıblar. Sürülərini hansı Yamaca ötürüblər. Qızları hansı Bulağa gedirlər. İtləri hansı Tərəfə hürürlər. Bəs qoyunu, quzusu hanı? İnəyi, buzovu, iti Taxılı, yoncası hanı? Pəncərələr çölə bənzər Gözlər çölü dolanıb gəzər. Qocalar baxışlarını Göz yaşlarıyla yuyub Çölə sərər. Bu binanı bir it ulayır Bu bina o qədər hündürdü ki, Elə bil çöl ah çəkib.
***
İYDƏ AĞACI Mənə elə gəlir ki, sən bu iydə ağacının xatirəsisən. Ancaq sonralar sən bu iydə ağacını niyə unutdun, bilmədim? Saçlarının kök, ayaqlarının budaq olduğunu bilirəm. Ayaqların buludlardan su içir, Saçların az qala yerə dəyir. Az qala kölgəndə boğulaq. Sonralar sən iydə ağacı olmadın, Üstündə çiçəklər açmadı, Ətrin ürəyimə sevgi daşımadı, Səni düşünə bilmədim, çiysən. Səni düşünəndə mənə soyuq dəydi. Düşündüm ki,sən iydə ağacının heç tozu da deyilsən. Əgər sən iydə ağacısansa, gərək üstünə gələn arılardan xəbərin ola. Barı heç olmasa, Bulud tək altına düşən qapqara bir kölgədə əl boyda işığın ola.
***
QADIN Uşaq bilmir anasının döşündəki süd vəzinin xərçəngi durub baxır ona. Uşaq ananın bir döşünü əmir, O birini əlləriylə oynadır. Xərçəng açılmış uşaq əllərinə oxşadığından, ana bundan xəbərsizdi. Xərçəngin beyinə “mən burdayam” xəbərdarlığını, Ana hələ də uşağın diş yerinin ağrısı kimi başa düşür. Uşağın südlü dodaqları xərçəngin millimetrliyindədi. Heç olmasa əclaf xərçəng Uşağın südlü dodaqlarına bağışlamır ananı. Qadın heç ərinə də göstərmədiyi döşlərini həkimlərə göstərir. Həkimlərin dodağını büzməyi, Ya tələsik başqa həkimi çağırmağı xərçəngə işarədir. Döşlər kəsilməlidir. Qadın deyir, verin son dəfə uşağı əmizdirim, Uşaq dodaqlarının tamı Hələ də döşlərindədir. Xərçəng pusquda dayanmış kimi deyilənləri eşidir, Qaçır bədənin aşağı tərəfinə. Analar ən birinci döşlərindən ibarətdir, Nə olur, Allahım Xərçəng harada olursa-olsun Təkcə qadının döşlərində olmasın. Südlü döşləriylə həyatdan yapışır qadın!
***
PROBLEM Hər bir insanın çəkdiyi əzab özünün yaratdığı problemə görədir. Bu gün yaşamaq, adicə adam kimi görünmək belə sabahkı işinə düyün vurmağa oxşayır. Hər gün özüm-özümlə qabaqlaşıram Özümü yaxşı tanıyıram: əclaf ! Səhər unversitetdə yenə özümlə görüşəcəyəm. Səhərki adam qırx ildir həmin pəncərənin önünə yol gəlir ki, qabağıma çıxsın. Bu adam ən gözəl problemdi Başın işləsin gərək. Mən bu problemi qırx ildir təmiz insan qanından hazırlamışam.
***
ŞƏKİL Sən şəkilsən, Bakının döşündən asılı şəkil. Küçəsindən, divarından Yellənən şəkil. Bir kişinin qollarından asılan şəkil. Elə mən də kəndimizdən Bakıya gələn bir şəkiləm. İndi Bakıda insana bənzəyən şəkilləri seyr edirəm. Hamımız şəkilik... Alnımızda Allahın avtoqrafı: “Mən sizi sevərək yaratdım.”
***
YAZI Asfalt şəhərin xatirə dəftəridir. Mersedes tormoz əsəbləriylə Neftçilər prospektinin xatirə dəftərini cırdı. Dəhşətdən qaçmışdı zaman Elə bil asfaltın altda maşın vurmuş bir uşağın xatirə yazısı vardı.
***
FƏNAR Tənha fənar dirəyi başını aşağı salıb Elə durub ki, elə bil qaranlıqda ayağının altına baxır. Bəlkə də bu tənha fənar Yatmış bu qara küçənin gecə lombasıdır, Gözünün kökü saralıb Səhəri gözləməkdən.
***
SAQQAL MƏSƏLƏSİ Maşınlar yolları alıb əlimizdən Hələ səkilərə çıxırlar. İnsan ayaqlarında yuxulayan səkillər Maşın təkərlərindən oyanıb Kənara atılmaq istəyirlər. Hər dəfə ağaclar daş səkinin torpaqdan ibarət olduğunu xatırladır. Sanki ona yalvarır: Nə olar tərpənmə, qoy düşünüm! Orda - burda cücərən otlar Asfaltın saqqalı kimi bitir. Asfalt kədərlənir Keçmişinə saqqal saxlayır. Amma maşınlar Saqqalını didir. Ləçəklərini maşın təkərlərinin altına sərən sınıxmış çiçək də elə hey deyir: Ay aman, Mən insan ayaqlarını sevirəm!
***
İSTİQLALİYYƏT KÜÇƏSİ Mənim şəklimi çəksən küçə çıxar, Mən küçə şəkliyəm. Məndə göz institutu, Prezident aparatı, Bakı soveti metrosu var. Tanıdığım, tanımadığım adamları gülərüzlə qarşılayıram. Yaxşı mağazalarım kofelərim var. Qan təzyiqim – maşınlar və adamlar. Hesablamalara görə məndə sevgi yüz faizdi. Məndə mitinq keçirmək mümkün deyil, adam əlindən yer yoxdu. Tələbələrin ən düşüncəli küçəsiyəm.
***
HƏR KİŞİNİN ÜZÜNDƏ Hər kişinin üzünə baxanda evdə qoyub gəldiyi arvad uşaqlarını aydın görmək olar. Məsələn, o kişinin alnındakı qırışı kiçik oğlu dişləyib xəsəxanada, sətəlcəmdən yatanda. Başındakı ağ tüklər qız uşaqlarının çox olmağına işarədir. Qız uşaqları indi harada dayanıblarsa oradan işıqları düşür qara saçlarının üstünə. Ağ köynəyinin bir düyməsi uyğun olmayan sapla tikilib. Bu onu göstərir ki, ya arvadı özündən on yaş kiçikdi, ya da maaşının az olmağından arvadı hirsli və narazıdır. Evini üzündə daşıyırlar kişilər. Bax,indi bu kişinin iki üzü var, Xalq dilində desək, iki arvadı. Hər iki üzündə qırmızı qançırların olması arvad danlağına işarə kimi yozula bilər. Bir də şalvarın ütüsüzlüyü iki arvadın mübahisəsi deyilimi?
***
QATARDA Mənim ilk dəfə Bakıyla tanışlığım pravadniklə başladı. Qatarda kolpasa iyli baldırı açıq rusca danışan qadın Bakının ilk şəkli idi. Deyirdilər Bakıda qalmağa yer yoxdu, Bizim üçün ən böyük qorxu yatmağa yeri olmamaqdı. Biz elə bilirdik gecələr ancaq yatmaq üçündü. Sən demə yox, Həmişə Bakıda səhərdi. Ancaq kənd çox şirin yatır. Biz harada qadın görəndə ilk dəfə ərini düşünürdük. Sonralar öyrəndik ki qadınların sahibi olmur. Birdən pravadnik məndən nəsə soruşdu net – dedim, Gözü kəlləsnə çıxdı. Yest - dedim, Qəşş elədi. Hamı güldü mənə, Vaqonun pərdələri də Kitabın vərəqləri də. Sonra o, məni yanına çağırdı Bir az kolbasa verdi Yüz qram da araq. Kolbosa Bakı dadırdı, Yüz qrama söykənib başladım dincəlməyə. Yüz qram yastıq idi Yüz qram döşək idi Yüz qram qadın idi. İstədim pravadnikin əlindən tutam, tutmadım Qorxdum ki əri məni öldürər.
Yüklə 100,54 Kb. Dostları ilə paylaş:
|