International Islamic Academy of Uzbekistan Volume 3
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Psychology of Religion in Uzbekistan DOI: 10.24412/2181-1385-2022-02-252-253 252
- Xusniddin Xolmatov, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi tayanchi doktoranti
|
International Islamic Academy of Uzbekistan Volume 3 | IIAU Conference 1 | 2022 Google Scholar indexed Scientific-Theoretical and Practical Issues of Psychology of Religion in Uzbekistan DOI: 10.24412/2181-1385-2022-02-252-253 252 May 21 https://ares.uz/ Republican Scientific and Practical Conference BUXORO AMIRLIGINING TA’LIM TIZIMI Xusniddin Xolmatov, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi tayanchi doktoranti Yurtimizdagi Buxoro, Samarqand, Termiz, Nasaf, Xiva, Toshkent, Marg‘ilon kabi shaharlar musulmon sharqidagi ilmiy-madaniy markazlar qatorida shuhrat qozongan. Samarqand ro‘yi zaminning sayqali bo‘lsa, Buxoro islom dinining quvvati va qudrati sifatida butun olamga ma’lum. Buxoro madrasalari tarixiga oid maxsus tizimga solingan ma’lumotlar XX asr boshlarida paydo bo‘la boshladi. Mazkur madrasalari haqidagi muhim va qimmatli ma’lumotlarni Abdurauf Fitrat, Muhammad Sharif Sadri Ziyo, Said Mansur Olimiy, Sadriddin Ayniy kabi mualliflarning asarlaridan olishimiz mumkin. XX asr boshlarida Buxoro Markaziy Osiyo, Kavkazorti, hozirgi Tatariston va Boshqirdiston hududlari uchun islom dinining markazlaridan biri sifatida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan. Buxoro amirligida faoliyat yuritgan madrasalar soni manbalarda turlicha keltirilgan. Xususan, o‘sha davrda yashab ijod qilgan Abdurauf Fitrat, Sadriddin Ayniylarning yozishicha 200 ta madrasa bo‘lgan. Turkiston general gubernatorligi hisoboti bilan bog‘liq arxiv hujjatlarida 1914-yilda Buxoro amirligida 350 ta madrasa faoliyat yuritgani qayt etilgan[1]. Buxoro amiri Said Olimxon (1910-1920) hokimiyat tepasiga kelgach, barcha sohalarda bo‘lgani kabi ta’lim tizimida xam qator islohotlarni amalga oshirdi. Maktab va madrasalar faoliyatini takomillashtirishni davlat siyosati darajasiga ko‘tarib, bu ishga bosh vazir (qushbegi) va bosh qozi (qozikalon)ni mas’ul qilib qo‘ydi. Amir 1911 yil mart oyida “Ta’lim to‘g‘risida” farmon chiqardi. Unga ko‘ra, madrasa talabalariga turli hoshiyalar o‘qitilmasligi, tafsir va hadis rasmiy dars sifatida o‘qitilishi; davlat xazinasiga olingan vaqflardan yig‘ilgan pullarga shaharning turli yerlarida maktablar qurish hamda ularga muallimlar tayinlash; muallim olim, xushxat va xushqiroat bo‘lishi; ularga maktablarning vaqflaridan tashqari davlat xazinasidan yillik 120 so‘m maosh tayinlash; tahsil uchun bolalardan pul olmaslik; maktablarga bir nozir tayinlash va u xar oy maktabni taftish qilib amirga hisobot berishi belgilab qo‘yildi [2]. Farmon ijrosini ta’minlash maqsadida o‘sha yilning aprel oyida shahardagi barcha maktablar muallimlari Registonga chaqirilib, Nasrullo qushbegi tomonidan ularning xar biriga 15 Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|