Ikkinchi jahon urushi oxiriga kelib sanoat ishlab chiqarishi urushdan oldingi davrga nisbatan 10 barobar qisqargan edi. Shu sababdan, bu yerda tiklanish jarayoni boshqa mamlakatlarga nisbatan uzoqroq davom etdi: tiklanish eski texnik asosda amalga oshirildi, ya’ni boshqa mamlakatlardagi kabi texnik yangilanish bu yerda amalga oshirilmagan edi.Yapon sanoatchilari, xuddi avvalgidek, arzon ish kuchi bilan yutib chiqish niyatida edi va katta kapital va yuqori texnika talab etmasdan ko’p jonli mehnat talab qiladigan tarmoqlarni tiklashar edi.
Urushdan keyingi Yaponiya
Lekin tiklanish davrining oxiriga kelib yangicha sharoitlarda ijtimoiy dempingning eskicha uslublari samarasizligi aniqlandi. Yaponiya brogan sari jahon iqtisodiyotida o’z pozitsiyasini yo’qotib borar edi. Bunda Yaponiya iqtisodiyoti rahbarlari ustuvorligini o’zgartirishdi va yapon Iqtisodiy mo’jizasi boshlandi:
Asosiy iqtisodiy ko’rsatgichlarning o’sishi sur’atlari bo’yicha Yaponiya barcha mamlakatlardan o’zib ketdi.
Iqtisodiy mo’jiza sabablari
I. Qayta tiklanish jarayonini yakunlash (mamlakat iqtisodiyotini tinch mahsulot ishlab chiqarishga o’tkazish, “tinch yo’lda”) va dastgohlar parkini modernizatsiya qilish;
II Yangi ijtimoiy sharoitlar: kasab uyushmalarining paydo bo’lishi va mehnat qonunchiligi;
III. Konfutsiylik ish ahloqi(umrbod bandlik tizimi);
VIII. Bie qator tarmoqlarni eksportga yo’naltirish;
IX. Aholining umumiy savodxonligi.
Ammo 1970-yillarning boshlarida inqiroz hodisalari Yaponiyada bayon etilgan.
Ammo 1970-yillarning boshlarida inqiroz hodisalari Yaponiyada bayon etilgan.
Bunga sabab bo’lgan yaponiyaga ikkita “zarba zarbasi”;
Yaponiya iqtisodiy mo’jizasi natijasi.
1950-yildan 1970-yilgacha sanoat ishlab chiqarishining o’rtacha yillik o’sosh sur’ati taxminan 15% ni tashkil etdi. 1990-yilga kelib Yaponiyada sanoat ishlab chiqarishi 1938 yil darajasiga nisbatan 21,1 baravar oshdi.
Xulosa
Yaponiya iqtisodiy mo’jizasi bu 1950-yillarning o’rtalarida boshlangan va 1973-yil neft inqiroziga qadar davom etgan. Yaponiya iqtisodining rekord darajada o’sishi tarixiy hodisadir.
Eng qisqa vaqt ichida jadal o’sish sur’atlari Yaponiyaga nafaqat urushdagi mag’lubiyatdan to’liq tiklanishiga, balki Fransiya, Italiya, Kanada, Buyuk Britaniya, G’arbiy Germaniyani doimiy ravishda chetlab o’tib, AQShdan keyin ikkinchi o’rinni egallab, iqtisodiy quratda ikkinchi o’rinni egallashga imkon berdi.
