4. Ikkinchi jahon urushidan keyin Yaponiya-O’zbekiston
5. Mustaqillikdan keyingi yillarda Yaponiya-O’zbekiston
2-Jahon urushidan keyin Yaponiya
1990-yillarda Sovet Ittifoqi qulaganidan so'ng, uning o'rnida shakllangan davlatlarda siyosiy va iqtisodiy muammolar boshlandi, bu esa Yaponiya uchun iqtisodiy kuchning ahamiyatini oshirdi. Sobiq sotsialistik mamlakatlar Yaponiyadan iqtisodiy yordam olish imkoniyatini izladilar. Yaponiya va Amerika qo'shma Shtatlari ittifoqdosh munosabatlarni, shu jumladan yirik iqtisodiy sheriklarni bog'laydi. Yaponiya aholisi mamlakatning ortib borayotgan xalqaro roli va iqtisodiy qudratini qo'llab-quvvatlashini, shuningdek, boshqa davlatlarga iqtisodiy yordam ko'rsatishini bildirdi. Biroq, Yaponiya hukumati ikkinchi jahon urushi muvaffaqiyatsiz tugaganidan keyin siyosiy va harbiy mojarolarni hal qilishda etakchi rollarni bajarishni istamadi. Yaponiya AQShni o'z xavfsizligining kafolati deb biladi va 1960-yilgi AQSh-Yaponiya o'zaro hamkorlik va xavfsizlik shartnomasini qayta ko'rib chiqishni rejalashtirmaydi. Shuningdek, Yaponiya hukumati mamlakatning xom ashyo va energiya ta'minotini ta'minlashga nisbatan zaifligini tan oldi, bu esa mamlakatning tashqi siyosatini yumshatishga olib keldi [1].
1978 yilda Yaponiya va Xitoy o'rtasida tinchlik va do'stlik shartnomasi imzolandi, shundan so'ng mamlakatlar o'rtasidagi munosabatlar tez rivojlana boshladi. Yaponiya XXRga sanoatni modernizatsiya qilishda katta iqtisodiy yordam ko'rsatdi va Xitoyning Jahon savdo tashkilotiga a'zoligini qo'llab-quvvatladi. 2008 yil may oyida Xu Tszintaoning Tokioga rasmiy tashrifi bo'lib o'tdi va bu mamlakatlar o'rtasidagi munosabatlarni yaxshilashga yordam berdi. Biroq, Xitoy Xalq Respublikasi hukumati Yaponiya hukumatini ikkinchi jahon urushi paytida ushbu mamlakatning siyosati, shuningdek Yaponiya o'sha yillardagi voqealarni o'zi uchun ijobiy nuqtai nazardan bayon qilgani va o'z harbiy jinoyatchilarini qoralashni istamagani uchun muntazam ravishda tanqid qilmoqda
1978 yilda Yaponiya va Xitoy o'rtasida tinchlik va do'stlik shartnomasi imzolandi, shundan so'ng mamlakatlar o'rtasidagi munosabatlar tez rivojlana boshladi. Yaponiya XXRga sanoatni modernizatsiya qilishda katta iqtisodiy yordam ko'rsatdi va Xitoyning Jahon savdo tashkilotiga a'zoligini qo'llab-quvvatladi. 2008 yil may oyida Xu Tszintaoning Tokioga rasmiy tashrifi bo'lib o'tdi va bu mamlakatlar o'rtasidagi munosabatlarni yaxshilashga yordam berdi. Biroq, Xitoy Xalq Respublikasi hukumati Yaponiya hukumatini ikkinchi jahon urushi paytida ushbu mamlakatning siyosati, shuningdek Yaponiya o'sha yillardagi voqealarni o'zi uchun ijobiy nuqtai nazardan bayon qilgani va o'z harbiy jinoyatchilarini qoralashni istamagani uchun muntazam ravishda tanqid qilmoqda
. 1995-yilda Yaponiya bosh vaziri Tomiichi Murayama ikkinchi jahon urushi paytida Yaponiya etkazgan zarar va azob-uqubatlar uchun uzr so'radi, ammo hech qanday tovon puli taklif qilmadi. Tomiyita Murayamaning bayonoti Yaponiyaning mintaqaviy qo'shnilari, xususan, Janubiy Koreya va Xitoyning umidlarini qondirmadi. 2015-yil 14-avgustda Yaponiya bosh vaziri Shinzo Abe ikkinchi jahon urushi tugaganining 70 yilligi munosabati bilan Yaponiyaning urush harakatlaridan aziyat chekkan va vafot etganlarga samimiy hamdardlik bildirdi. Biroq, Shinzo Abe, shuningdek, Yaponiyaning o'zini himoya qilish kuchlarini rivojlantirishga va urushdan keyingi mamlakatning pasifistik Konstitutsiyasini qayta ko'rib chiqishga chaqirdi, bu esa armiyani chet elda ishlatishga imkon beradi
