O’zbekiston – Yaponiya munosabatlari

YAPONIYA-ROSSIYA

• Yaponiyaning Rossiya bilan munosabatlari ikki tomon hukumatlarining ikkinchi jahon urushi oxirida Sovet Ittifoqiga kirgan Kuril orollarining Janubiy qismiga mansubligi to'g'risidagi hududiy nizosini hal qila olmasligi bilan murakkablashadi. Hududiy nizo Yaponiya va Rossiya o'rtasidagi urush holatini rasmiy ravishda tugatadigan tinchlik shartnomasini tuzishga xalaqit beradi. Qo'shma Shtatlar Yaponiyaning bahsli orollar ustidan suverenitetini tan oladi. 2009 yil sentyabr oyida Rossiya prezidenti Dmitriy Medvedev bilan birinchi uchrashuvida Yaponiya bosh vaziri Yukio Xatoyama bu masalani hal qilishni va tinchlik shartnomasini imzolashni istashini aytdi, ammo bu uchrashuv oxir-oqibat muzokaralarning o'zgarishiga olib kelmadi. Yaponiya tomonining jahon hamjamiyati tomonidan tan olingan ikkinchi jahon urushi natijalarini e'tiborsiz qoldirishga urinishlari ikki mamlakat o'rtasidagi munosabatlarga qo'shimcha keskinlikni keltirib chiqarmoqda.

Nizoni hal qilishda ilgarilamaganiga qaramay, Yaponiya va Rossiya umumiy munosabatlarning boshqa jihatlarini, shu jumladan Saxalindan neft va tabiiy gaz qazib olish bo'yicha ikkita yirik loyihani ishlab chiqishda davom etmoqda. 2006 yilda Yaponiyaning quruqlikdagi o'zini o'zi himoya qilish kuchlari Iroqda ikki yillik muvaffaqiyatli missiyani yakunladilar. 2008 yil dekabr oyida Yaponiya havo kuchlarining Iroqdagi missiyasi tugadi. 2010 yil yanvar oyida Yaponiya parlamenti "terrorizmga qarshi maxsus chora-tadbirlar to'g'risida" gi qonunni imzoladi, bu Yaponiyaga Hind okeanidagi xalqaro terrorizmga qarshi operatsiyani qo'llab-quvvatlash uchun dengiz o'zini himoya qilish kuchlarini yuborish bo'yicha operatsiyalarni amalga oshirishga imkon berdi. 2009 yildan beri Yaponiya Afrika shoxi qirg'oqlarida qaroqchilikka qarshi kurashish bo'yicha xalqaro sa'y-harakatlarda faol ishtirok etmoqda.So'nggi yillarda Yaponiya Afrika va Lotin Amerikasida tobora ko'proq ishtirok etmoqda. Braziliya, Meksika, Argentina, Peru va Chili bilan iqtisodiy hamkorlik shartnomalari tuzildi