Iqtisodiy xavfsizlikning ob’ektlari va sub’ektlari nimalarda namoyon buladi?

13. Iqtisodiy xavfsizlikning ob’ektlari va sub’ektlari nimalarda namoyon buladi?
Iqtisodiy xavfsizlik o‘zining obyekt va subyektlariga ega bo‘lib,
uning obyekti deganda mamlakatning iqtisodiy tizimi hamda uni tashkil
etuvchi elementlari tushuniladi.
Iqtisodiy xavfsizlik obyektlariga quyidagilar kiradi:
- tabiiy boyliklar;
- inson resurslari, mehnatga layoqatli aholi;
- ishlab chiqarish fondlari;
- ko‘chmas mulk;
- moliyaviy resurslar;
- xo‘jalik tizimlari;
- mintaqalar;
- oila;
- inson.
Iqtisodiy xavfsizlik subyektlari quyidagilardan iborat:
- funksional va tarmoq vazirliklari hamda idoralari;
- soliq xizmatlari;
- bojxona xizmatlari;
- banklar;
- birjalar;
- sug’urta kompaniyalari;
- qonun chiqaruvchi organlarning tegishli qo‘mita va komissiyalari;
- mahsulot ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar, ish va xizmatlar
ko‘rsatuvchilar;
- iste’molchilar jamiyatlari.
14. O'zbekistonda ekologik vaziyatni yaxshilash, ekologik xavfsizlikni ta’minlash uchun nima qilish kerak?
Mamlakatimizda barcha sohalar qatori ekologik xavfsizlikni taʼminlash va atrof muhitni muhofaza qilish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, ekologik muammolarni bartaraf etish, aholi salomatligini himoya qilish masalalari sohasida ham keng koʻlamli islohotlar amalga oshirilmoqda.
O’zbekiston Respublikasi tabiatni muhofaza qilish va undan oqilona foydalanis borasidagi asosiy strategik maqsadlar quyidagilar hisoblanadi:

Aholining sihat-salomatligi uchun qulay sharoit yaratish, beosferaviy muvozanatni saqlash; O’zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish samaradorligi va barqarorligini kozlagan holda tabiiy resurslardan foydalanish qayta tiklanadigan tabiiy resurslar ishlab chiqarish va istemol jarayonlarining muvoznatini saqlash tiklanmaydigan resurslarni ishlab chiqarish, chiqindilardan oqilona foydalanish; regional va lokal darajalarda tabiatni qayta tiklanish hususiyatini tiklash; tabiatning daslabki turlari va ularning genofondini landshaftlarning xilma – xiligini saqlash.

15. Mintaqa iqtisodiy xavfsizligini qanday kursatkichlar orqali baxolash mumkin?
“Mintaqa” tushunchasi jahon yoki mamlakat hududining bir qismiga
nisbatan qo‘llaniladi.
Mintaqaviy iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlash mintaqaviy
siyosatning muhim yo‘nalishi hisoblanadi. Bu borada ko‘zlangan asosiy maqsad mamlakat va uning mintaqalari raqobatbardoshligini oshirish
hisoblanadi. Ushbu maqsadga erishish quyidagilarga yo‘naltiriladi:
- mamlakat va uning mintaqalarini xalqaro bozorlar bilan
integratsiyalshuvini ta’minlash, mamlakat ishlab chiqaruvchi kuchlarini
mintaqa va hududlar bo‘yicha oqilona joylashtirish, ularning o‘zaro

aloqadorligi, ixtisoslashuvi va kooperatsiyalashuvini ta’minlash orqali

mamlakat hamda mintaqalarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini

jadallashtirish, barqaror va mutanosib iqtisodiy o‘sishgacha erishish;

- mintaqalar infratuzilmasini rivojlantirish;

- mintaqalarda ishlab chiqarish sohalarining raqobatbardoshligini
oshirish;
- mintaqalar rivojlanishidagi farqlarni qisqartirish.

16. Xavf-xatarning namoyon bulish shakllari qanday?

Xavf xatar- bu xavfsizlik nuqtai nazaridan noqulay hodisaning sodir bo'lish chastotasi yoki ehtimoli sifatida tavsiflangan xavfning miqdoriy bahosi.
Xavf tirik va jonsiz materiyaning salbiy xususiyati bo'lib, materiyaning o'ziga: odamlarga, tabiiy muhitga, moddiy qadriyatlarga zarar etkazishi mumkin.
Xavf tabiiy (tabiiy), antropogen, texnogen bo'lishi mumkin. Shuningdek, harbiy harakatlar, milliy va diniy nizolar, axborot va ruhiy ta'sirlar, siyosiy va iqtisodiy vaziyatlar va boshqalar bilan bog'liq xavflar mavjud.