Kierunek: teologia Specjalność: kapłańska Poziom

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie

Kierunek: teologia

Specjalność: kapłańska

Poziom: jednolite studia magisterskie

Rok akademicki: 2016/2017

Nazwa przedmiotu:

PSYCHOLOGIA PASTORALNA

Forma zajęć: wykład

Rok studiów: VI

Semestr: zimowy (30 godzin)

Wymiar: 30 godzin

Punkty ETCS:

Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną

Prowadzący: ks. dr Andrzej Sułek

Koordynator sylabusa: ks. dr Andrzej Sułek

Wymagania wstępne: Wiedza i umiejętności osiągnięte po zaliczeniu wykładanego na I roku studiów przedmiotu: Psychologia ogólna oraz wykładanego na drugim roku przedmiotu: Psychologia rozwojowa. Znajomość teologii według programu dotychczasowych studiów.

Cele: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z problematyką psychologii pastoralnej.

Treści kształcenia: Podczas wykładu zostaną omówione problemy współczesnego człowieka w kontekście pracy duszpasterskiej
T 1. Wybrane zagadnienia z psychologii religii

1. Związek religijności z osobowością człowieka

2. Rozwój i kształtowanie postaw religijnych

3. Przeżycie religijne i jego struktura (kryteria dojrzałości religijnej)

4. Przejawy pseudoreligijności (magia, fetyszyzm, New Age)

5. Obraz Boga i jego funkcja w religijności

6. Psychologiczne typologie religijności

8. Psychologiczne źródła niewiary

9. Psychologia nawróceń

T 2. Zdrowie a choroba

1. Nozologia psychiatryczna (objawy, zespoły, jednostki chorobowe)

2. Zaburzenia osobowości (psychopatie)

3. Nerwice (typologia, przyczyny, objawy, terapia)

4. Kryzysy religijne i osobowościowe; pomoc w sytuacji kryzysowej

5. Profilaktyka (higiena psychiczna, higiena duchowa)

T 3. Uzależnienia (alkoholizm, nikotynizm, lekomania, narkomania)

T 4. Nowe uzależnienia (komputer, Internet, gry, hazard, pornografia, zakupy, komórka i inne).

T 5. Patologie społeczne: rozwiązłość małżeńska i rozwody, eurosieroctwo, sekty, przemoc, mobbing, bezdomność, bezrobocie, parafilie.

T 6. Duszpasterz wobec ludzi chorych (psychologiczne aspekty pomocy)

T 7. Poradnictwo psychologiczne a kierownictwo duchowe

T 8. Specyfika życia osób konsekrowanych, poradnictwo i kierownictwo sióstr zakonnych.

T 9. Psychospołeczne funkcjonowanie księdza

1. Psychologia celibatu

2. Charakterystyka osobowości osób duchownych

3. Typy nieprzystosowania do życia kapłańskiego i zakonnego

4. Higiena psychiczna w życiu księdza

Efekty kształcenia:

E_1. Student zna podstawowe zagadnienie z zakresu psychologii religii

E_2. Zna zagadnienia związane z zaburzeniami psychicznymi i ich implikacjami duszpasterskimi

E_3. Posiada wiedzę i umiejętności dotyczące profilaktyki uzależnień i innych patologii społecznych oraz strategii pomocy psychologicznej i duszpasterskiej osobom zagrożonym patologiami

E_4. Zna problematykę psychospołecznego funkcjonowania księdza

E_5. Rozumie specyfikę funkcjonowania osoby konsekrowanej

E_6. Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki i psychologii w powiązaniu z teologią w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, katechetycznych, duszpasterskich, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań (por. TnMA_U02)

E_7. Posiada umiejętność integrowania wiedzy z różnych dyscyplin w zakresie nauk humanistycznych oraz jej zastosowania w nietypowych sytuacjach profesjonalnych (TMA_U06)

E_8. Potrafi nawiązywać współpracę z różnymi podmiotami działalności edukacyjno-wychowawczej, kulturalnej, społecznej i charytatywnej (TMA_U14)

E_9. Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności pedagogicznej, katechetycznej i duszpasterskiej (por. TnMA_U01)

E_10. Jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania pedagogiczne i ewangelizacyjno-katechetyczne (TnMA_K05)

E_11. Umie uczestniczyć w przygotowaniu i kierowaniu działalnością społeczną, potrafi przewidywać wielokierunkowe skutki społeczne i eklezjalne swojej działalności (TkMA_K03)

Metody i narzędzia dydaktyczne:

M_1. Wykład

M_2. Dyskusja

M_3. Wspólna lektura wybranych tekstów

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia:

W_1. Kolokwium zaliczeniowe

W_2. Praca semestralna (streszczenie dwóch artykułów)

Literatura:

S. Głaz (red.), Podstawowe zagadnienia psychologii religii, Kraków 2006.

Z. Chlewiński (red.), Psychologia religii, Lublin 1982.

S. Głaz (red.), Człowiek i jego życie religijne, Kraków 2009.

B. Grom, Psychologia religii, Kraków 2009.

B. Grom, Psychologia wychowania religijnego, Kraków 2011.

A. Jasnos, Uwarunkowania rodzinne obrazu Boga, Lublin 2016,

M. Szentmartoni, Psychologia pastoralna, Kraków 1995.

Z. Chlewiński (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii pastoralnej, Lublin 1989.

A. Bilikiewicz, W. Strzyżewski (red.), Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa 1992.

I. Pospiszyl, Patologie społeczne, Warszawa 2011.

W. W. Szczęsny, Zarys resocjalizacji z elementami patologii społecznej i profilaktyki, Warszawa 2003.

Cz. Cekiera, Ryzyko uzależnień, Lublin 1994.

M. Dziewiecki (red.), Nowe przesłanie nadziei. Podręcznik duszpasterstwa trzeźwości, Warszawa 2000.

W. Szewczyk, W. Okła, Podstawy poradnictwa psychologicznego, Warszawa 2015.

Cz. Czabała, S. Kluczyńska (red.), Poradnictwo psychologiczne, Warszawa 2015.

E. Kennedy, S.C. Charles, Jak pomagać dobrą radą. Poradnik, Kraków 2004.

R. Kamiński, G. Pyźlak, J. Goleń (red.), Duszpasterstwo rodzin. Refleksja naukowa i działalność pastoralna, Lublin 2013.