PERINATAL DAVR
Xusnuddinova Shahzoda
Rivojlanish psixologiyasi va differensial psixologiya
REJA:
Homiladorlik davrlari
ilk va asosiy o’zgarishlar
Tug’ruq, onalikga birinchi qadam
Perinatal davr bosqichlari:
01
02
03
ANTENATAL
INTRANATAL
PoSTNATAL
Homiladorlik davri
Hayotning ilk kunlari
Tug’ilish
davri
Embriongacha bo’lgan davr — ovulyatsiyadan 14 kungacha.
Homila davri
—
8 haftadan tug’ruqqacha davom etadi.
Embrional
davr
—
15 kundan 8 hafatagacha.
.
Antenatal davr
1
Bu davrda bola o’ta ta’sirchan bo’ladi, shu sabab bu davrda qolganlariga nisbatan qattiq e’tibor qilish zarur. Bu davrda bolaning hamma a’zolari shakllanadi.
Entodermada homilaning ichki organlari shakllanadi;
Ektodermada homila va yo’ldosh membranasi shakillanadi.
EMBRION HUJAYRASI 3 TA GERM
QATLAMGA BO’LINADI:
5-haftada bosh va tananing chiziqlari bo’ladi
7-haftada yurak to’rt kamerali bo’ladi
9-haftada bosh miya faol rivojlana boshlaydi
12-hafta oxirida jinsiy a’zolar rivojlanib bo’ladi
13-haftada platsenta va homila funksionallashadi
16-20haftalarda bolaning qimirlashi sezila boshlaydi
21-haftada sxvatkalari boshlanadi (ushoq dard)
21-24-haftalarda homila 32sm va 650g gacha o’sadi.
Homiladorlik va tug’ruq
individual jarayon
Ayol tanasi anatomiyasi
Tug’ruqdagi individual talablar
Miyani o’chira bilish qobiliyati
Tahminiy ssenariy tuzib olish
Intuitsiyalariga ishona bilish
INTRANATAL DAVR
1) Lotent bosqich - tug’ruq boshlanishi
2) Aktiv bosqich - tug’ruq o’rtasi
3) O’tuvchi bosqich - farzand dunyoga kelish
Dard kelishi bel og’rig’iga o’xshaydi. Tug’ruq davomiyligi 1-tug’ruqda 6–72 soatgacha bo’lib, o’rtachasi 12-15 soat. 4 soatdan kam bo’lgani esa normal hisoblanmaydi
Tug’ruq xabarchilari:
- birinchi tug’ishda qorin pastga tushadi;
-mushaklar bo’shashib, yurish qiyinlashadi.
-ayolda ajralma kelishi ko’payadi;
-estrogen oshishi hisobiga ayol g’ayratga to’lib ketayotgandek bo’ladi;
- 2-3 kun avval bola kam qimirlashni boshlaydi.
- suv ko’payadi, vazn esa 1-2kg. ga kamayadi;
OKSITOTSIN GORMONI
- Ona o’zini komfort va xavfsizlikda his qilishi;
- Xona qorong’uroq va harorati iliq bo’lishi;
- Issiq paypoq (tug’ruq paytida oyoqlar muzlaydi) kiyib olish;
- Xonada tinchlik bo’lishi, yorug’lik past bo’lishi zarur. Chunki yorug’lik organizm o’zini bo’sh qo’yishiga halaqit qiladi.
Shuningdek, miya korteksini o’chirish va
ayol atrofidagi insonlar xotirjam bo’lishi lozim.
ADEKVAT KUTISH QANDAY BO‘lADI?
Inkor qiluvchi kutish. Bu esa o’z navbatida bolada “Men dunyoga kerak emasman”, “Meni dunyo eshitmaydi” kabi tushunchalar hosil qildiradi
ADEKVAT KUTISH QANDAY BO‘lADI?
Muhokama qiluvchi kutish. Boladan uyalganda bola o’zini kutilmagandek his qiladi. Bunday bolalar tortinuvchan, odamovi bo’ladi.
Inkor qiluvchi kutish. Bu esa o’z navbatida bolada “Men dunyoga kerak emasman”, “Meni dunyo eshitmaydi” kabi tushunchalar hosil qildiradi
ADEKVAT KUTISH QANDAY BO‘lADI?
Muhokama qiluvchi kutish. Boladan uyalganda bola o’zini kutilmagandek his qiladi. Bunday bolalar tortinuvchan, odamovi bo’ladi.
Inkor qiluvchi kutish. Bu esa o’z navbatida bolada “Men dunyoga kerak emasman”, “Meni dunyo eshitmaydi” kabi tushunchalar hosil qildiradi
Eyforiya. Men farzandimni og’riqsiz, qiyinchiliksiz dunyoga keltiraman, hammasi ideal bo’ladi deb reallikdan chiqib ketish.
ADEKVAT KUTISH QANDAY BO‘lADI?
Muhokama qiluvchi kutish. Boladan uyalganda bola o’zini kutilmagandek his qiladi. Bunday bolalar tortinuvchan, odamovi bo’ladi.
Inkor qiluvchi kutish. Bu esa o’z navbatida bolada “Men dunyoga kerak emasman”, “Meni dunyo eshitmaydi” kabi tushunchalar hosil qildiradi
Eng afzal kutish. Bolani xursand bo’lib kutib, har qanday narsaga tayyor turish. Homiladorlikdan avval resurs olishni boshlash va go’zal duo.
Eyforiya. Men farzandimni og’riqsiz, qiyinchiliksiz dunyoga keltiraman, hammasi ideal bo’ladi deb reallikdan chiqib ketish.
E’TIBORINGIZ UCHUN
TASHAKKUR...