Mahsuldorlik samaradorligi: boshqa tovar ishlab chiqarishni kamaytirmasdan bir tovarning qo'shimcha mahsulotini olish mumkin emas va ishlab chiqarish mumkin bo'lgan eng past darajadagi daromad o'rtacha umumiy narx

Xulosa
Mahsuldorlik samaradorligi: boshqa tovar ishlab chiqarishni kamaytirmasdan bir tovarning qo'shimcha mahsulotini olish mumkin emas va ishlab chiqarish mumkin bo'lgan eng past darajadagi daromad o'rtacha umumiy narx. Yilda mikroiqtisodiyot, iqtisodiy samaradorlik qo'pol qilib aytganda, boshqa narsaga zarar etmasdan hech narsa yaxshilanib bo'lmaydigan holat. Kontekstga qarab, u odatda quyidagi ikkita tushunchalardan biridir:Ajratuvchi yoki Pareto samaradorligi: bir kishiga yordam berish uchun qilingan har qanday o'zgartirish boshqasiga zarar etkazishi mumkin. Mahsuldorlik samaradorligi: boshqa tovar ishlab chiqarishni kamaytirmasdan bir tovarning qo'shimcha mahsulotini olish mumkin emas va ishlab chiqarish mumkin bo'lgan eng past darajadagi daromad o'rtacha umumiy narx.
Iqtisodiy samaradorlik bo'yicha fikrlarning ikkita asosiy standartlari mavjud bo'lib, ular quyidagilarni ta'kidlaydi buzilishlar tomonidan yaratilgan hukumatlar (va kamayadi kamayish hukumat ishtiroki) va buzilishlar tomonidan yaratilgan bozorlar (va kamayadi ortib bormoqda hukumat ishtiroki). Bular ba'zida raqobatlashadi, ba'zida bir-birini to'ldiradi - yoki bahslashish umuman olganda hukumat ishtiroki darajasi yoki ta'siri aniq hukumat ishtiroki. Keng ma'noda, ushbu dialog kontekstida amalga oshiriladi iqtisodiy liberalizm yoki neoliberalizmgarchi ushbu atamalar ma'lum qarashlarga, xususan, laissez faire-ni himoya qilishga nisbatan torroq ishlatilgan bo'lsa-da. Bundan tashqari, mikroiqtisodiy va makroiqtisodiy samaradorlikka nisbatan qarashlarda farqlar mavjud, ba'zilari hukumatning u yoki bu sohada katta rol o'ynashini qo'llab-quvvatlaydi.
Bozorga ega deyish mumkin ajratish samaradorligi agar bozor etkazib beradigan mahsulot narxi teng bo'lsa marginal qiymati iste'molchilar unga joylashadilar va tenglashadi marjinal xarajat. Boshqacha qilib aytganda, har qanday tovar yoki xizmat yana bitta birlik ta'minlaydigan darajaga qadar ishlab chiqarilganda marginal foyda iste'molchilarga uni ishlab chiqarishning cheklangan xarajatlaridan kamroq.Chunki ishlab chiqarish resurslari kam, resurslar turli sohalarga kerakli miqdorda taqsimlanishi kerak, aks holda juda ko'p yoki juda kam mahsulot ishlab chiqariladi. Uchun diagrammalar chizishda korxonalar, agar mahsulot ishlab chiqarish marginal xarajatlar o'rtacha daromadga teng bo'lgan joyda ishlab chiqarilsa, taqsimot samaradorligi qondiriladi. Bu holat uchun uzoq muddatli muvozanat ning mukammal raqobat. Mahsuldorlik samaradorligi tovar birliklari imkon qadar past darajada etkazib berilganda sodir bo'ladi o'rtacha umumiy narx. Muvaffaqiyatsizligi ning taqsimlanishiga olib keladigan vaziyat tovarlar va xizmatlar tomonidan a erkin bozor emas Pareto samarali, ko'pincha aniq yo'qotishlarga olib keladi iqtisodiy qiymati. Bozordagi muvaffaqiyatsizliklar, shaxslarning sof shaxsiy manfaatiga intilishlari samarasiz natijalarga olib keladigan ssenariylar sifatida qaralishi mumkin, bu esa ijtimoiy nuqtai nazardan yaxshilanishi mumkin.Iqtisodchilar tomonidan ushbu atamani birinchi marta 1958 yilda qo'llashi, ammo kontseptsiya Viktoriya faylasufidan kelib chiqqan Genri Sidgvik.Bozordagi muvaffaqiyatsizliklar ko'pincha bog'liqdir jamoat mollari, vaqtga mos kelmaydigan imtiyozlar, axborot nosimmetrikliklari, raqobatbardosh bo'lmagan bozorlar, asosiy-agent muammolari, yoki tashqi ta'sirlar. Bozor etishmovchiligining mavjudligi ko'pincha bunga sabab bo'ladi o'zini o'zi tartibga soluvchi tashkilotlar, hukumatlar yoki milliy ustidagi tashkilotlar ma'lum bir narsaga aralashadilar bozor. Iqtisodchilar, ayniqsa mikroiqtisodchilar, ko'pincha bozordagi muvaffaqiyatsizlik sabablari va tuzatishning mumkin bo'lgan usullari bilan bog'liq. Bunday tahlil ko'plab turlarda muhim rol o'ynaydi davlat siyosati qarorlar va tadqiqotlar.

Foydalangan adabiyotlar ro‘yhati
1. Pindayk Robert. Mikroiqtisod: Inglizchadan qisqartirib tarjima qilingan/ Pindayk Robert, Rubinfeld Daniel. – T.; 2002.
2. E.Egamberdiev. Mikroiqtisodiyot. O‘quv qo‘llanma. T.: 2005 y.
3. Экoнoмическaя теoрия: учебник / И.К. Стaнкoвскaя, И.A. Стрелец.- 5-е изд., перерaб. и дoп.–М.:Эксмo, 2010.- 480 стр.- (Пoлный курс MBA)
4. To‘xliev N., Xaqberdiev Q., Ermamatov Sh., Xolmatov N. Iqtisodiy bilim asoslari. Qo‘llanma. T. O‘zME. 2004, 96 b.
5. Abulqosimov H va boshqalar. Iqtisodiy bilim asoslari. O‘quv qo‘llanma. T.: Akademiya, 2010.-304 b.
6. Вечкaнoв Г.С. Экoнoмическaя теoрия. – спб.: Питер, 2009. – 448 с.
7. Курс микроэкономики: учебник/ Р.М.Нуреев. – 2-е изд., изм. – М.: Норма: Инфра-М, 2010. – 576 с.
8. Сбoрник зaдaч пo микрoэкoнoмике./ к “Курсу микрoэкoнoмики” Р.М. Нуреевa – М.: Нoрмa, 2008. – 432 с.
9. Микроиқтисодиёт: Олий ўқув юртлари учун дарслик / С.С.Ғуломов, Р.Х.Алимов, Б.Т.Салимов ва бошқ.- Т.: “Шарқ”, 2001.-320 б.