Marketing muhiti va uning tuzilmasi

Marketing muhiti va uning tuzilmasi

Saparov Nosir

Reja:
Marketing muhitiining mazmuni va mohiyati: Mikromuhit va Makromuhit
Marketing muhitiga javob berish
Barqaror marketing tushunchasi va uning mazmuni

Marketing muhiti

Marketing boshqaruvining maqsadli mijozlar bilan muvaffaqiyatli munosabatlarni o’rnatish va saqlab turish qobiliyatiga ta’sir qiluvchi marketingdan tashqarida ishtirok etuvchi shaxslar va kuchlar.

Mikromuhit

Kompaniya o’z mijozlari – kompaniyalar, etkazib beruvchilar, marketing vositachilar, mijozlar bozorlari, raqobatchilar va jamoatchilikka xizmat ko’rsatish imkoniyatlariga ta’sir ko’rsatishi mumkin bo’lgan kompaniyada ishtirok etuvchi shaxslar.

Makromuhit

Mikromuhitga ta’sir ko’rsutuvchi yanada yiriq jamoatchilik kuchlar – demografik, iqtisodiy, tabiiy, texnologik, siyosiy va madaniy omillar

Marketing Muhitiga Javob Berish

Tadqiqotchilarning kuzatuviga ko’ra, uchta kompaniya turi bor:
voqealarni sodir qiluvchilar
voqealarni sodir bo’lishini kuzatuvchilar
sodir bo’lishidan xayratga tushganlar

Mas’ul marketologlar

Istemolchilar ning xohish-istaklari, sotuvchi va sotib oluvchi o‘rtasidagi munosabatlarni o‘rganadilar. Marketingdagi asosiy falsafiy g‘oya iste’molchi qadr-qimmati va umumiy foyda o‘rtasidagi muvozanat hisoblanadi. Shunga qaramay, hamma marketologlar ham bu g‘oyadan kelib chiqib faoliyat ko‘rsatmaydilar. Misol uchun ayrim kompaniyalar o‘z foaliyatlarida boshqacharoq marketing usulidan foydalanadilar.

Barqaror marketing tushunchasi va uning mazmuni

Ijtimoiy va atrof-muhit holatlariga oson moslashuvchan, iste’molchi va sotuvchi o‘rtasidagi munosabatni muvozanatga soladigan, shuningdek kelajak uchun foydali va samarali rejalarni dadil taqdim qila oladigan marketing hisoblanadi.

Iste’molchilarning ehtiyojlari

Marketingning Ijtimoiy Tanqidlari

Marketing ko‘plab tahlil turlarini qamrab oladi. Bulardan ayrimlari o‘zini yuz foiz oqlay oladi, ayrimlari esa yo‘q. Marketingning ijtimoiy jihati esa, amalda muayyan holatlarda iste’molchi yoki biznes kompaniyalarning zarar ko‘rishiga sabab bo‘ladi.

Yolg`on Istaklar va Xaddan Ziyod Moddiylik Tarafdori

Tahlilchlar marketing tizimi va iqtisodiyotda faqat moddiylikka asoslangan holda ish yurituvchilarni qoralaydi. Bunday holatlar shu darajaga olib keladiki oxir-oqibat kompaniyalar nazoratni yo‘qotib qo‘yadilar.

Barqaror marketingni qo`llab-quvvatlash uchun iste`molch xarakati.

Barqaror marketing bir qancha ham ishlab chiqaruvchi ham xaridor tomonidan barobar amalga oshiradigan harakatlarni bir yerga jamlaydi. Chunki ayrim odamlar jamiyatdagi iqtisodiy va ijtimoiy illatlarda ishlab chiqaruvchilarni aybdor deb bilishadi.

Oddiy ishchilarning ijtimoiy harakatlari vaqti-vaqti bilan ishlab chiqaruvchilarni o ‘z o‘rinlarida ushlab turadi. Bu nihoyatda muhim bo‘lgan ijtimoiy harakatlar Konsumerizm va Environmentalizm deb nomlanadi.

Oddiy ishchilarning ijtimoiy harakatlari vaqti-vaqti bilan ishlab chiqaruvchilarni o ‘z o‘rinlarida ushlab turadi. Bu nihoyatda muhim bo‘lgan ijtimoiy harakatlar Konsumerizm va Environmentalizm deb nomlanadi.

Konsumerizm
Konsumerizm fuqarolar va davlat agentliklari o‘rtasidagi munosabatlarni, xaridorlar va ishlab chiqaruvchilar o‘rtasidagi huquq-majburiyatlarni tartibga solib turuvchi harakatdir.
Environmentalizm.
Modomiki, konsumeristlar talabiga muofiq marketing xizmati chaqqonlik bilan xizmat qilishga kirishar ekan, environmentalistlar bu harakat va ehtiyoj orqali atrof-muhitga yetadigan ziyon turlaridan tashvishlanadilar.

Barqaror marketingni qo`llab-quvvatlash uchun iste`molch xarakati.

Barqaror marketing bir qancha ham ishlab chiqaruvchi ham xaridor tomonidan barobar amalga oshiradigan harakatlarni bir yerga jamlaydi. Chunki ayrim odamlar jamiyatdagi iqtisodiy va ijtimoiy illatlarda ishlab chiqaruvchilarni aybdor deb bilishadi.

Sotuvchilarning majburiyatlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

Ishlab chiqarayotgan maxsuloti narhini to‘g‘ri belgilay olish;
Maxsulotning targ‘ibot-tashviqot va reklama ishariga pulni to‘g‘ri sarflash;
Reklama va targ‘ibot ishlarida maxsulot haqida rost ma’lumotlarni berish, yolg‘on aralashtirmaslik;
Oldi-sotti ishlarini to‘g‘ri tashkil qilish, adolatsizliklarga yo‘l qo‘ymaslik.
Taklif qilinayotgan maxsulot turini sotib olmaslik huquqi;
Maxsultning zararli ekanidan saqlanish huquqi;
Iste’molchilarning huquq va majburiyatlari esa quyidagicha:

E’tiboringiz uchun Rahmat