Matematika fanini o’qitishning metodikasi
Qodirova Mohidil Namozovna
qodirovamohidil042@gmail.com
Buxoro muhandislik-texnologiyalari instituti akademik litseyi
Annotatsiya: Ushbu maqolada matematika fanini o‘qitishning
metodikasi,
mazmuni va vazifalari haqida ma’lumotlar keltirilgan.Matematika fanini rivojlanish
bosqichlari va bugungi kunda matematika fanini o‘qitish uslubiyati tahlili yoritilgan.
Kalit so’zlar: Matematika fan sifatida, o‘quv predmeti sifatida,
elementar
matematika, oliy matematika, metodika.
Methodology of teaching mathematics
Qodirova Mokhidil Namozovna
qodirovamohidil042@gmail.com
Bukhara Institute of Engineering and Technology Academic Lyceum
Abstract: This article provides information on the content and objectives of the
methodology of teaching mathematics.The analysis of the stages of development of
mathematics and the methodology of teaching mathematics today.
Keywords: Mathematics as a science, as a subject,
elementary mathematics,
advanced mathematics, methodology.
Asosiy matn: Matematika so‘zi qadimgi grekcha - mathema so‘zidan olingan
bo‘lib, uning ma'nosi «fanlarni bilish» demakdir. Ma'lumki, matematik fanlarning
sohalari turli-tuman bo‘lishiga qaramay, ular umumiylik belgisi ostida bitta predmetga
birlashtirilgan. Bu umumiylik belgisini quyidagi matematikaga berilgan ta'rifdan
yaqqol ko'rish mumkin. Matematika faning o‘rganadigan narsasi (obyekti)
materiyadagi mavjud narsalarning fazoviy formalari va ular orasidagi miqdoriy
munosabatlardan iborat.
Matematika
fan sifatida ham , o‘quv predmeti sifatida ham yosh avlodga
o‘rgatilishi talab etiladi.Bunga sabab quyidagilar:
Matematika fan sifatida: moddiy borliqning fazoviy va miqdoriy munosabatlarini
aks ettiruvchi qonunlarni to‘la va chuqur o‘rganish, targ‘ib etishni talab etadi;
o‘rganilayotgan qonuniyatlarning qanday mazmunga egaligi va ularning qanday usul
bilan asoslanganligi rivojlanish darajasi bilan hisoblanmaydi;
unda tadqiqotchining
shaxsiy fazilatlari, u yoki bu matematik qonunning qanday kashf etilganligi muhim
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
May 2022 / Volume 3 Issue 5
www.openscience.uz
957
emas; matematika fani ma’lum tizimda yaratiladi va rivojlanadi, u bir-biriga bog‘liq
qat’iy ketma-ket keluvchi qonunlarni ochib beradi; fanda asosiy tushunchalar, qabul
qilingan aksiomalar uning boshlang‘ich asosi bo‘lib hisoblanadi.
Matematika o‘quv predmeti sifatida:o‘quvchilarga
matematikadan bilim,
ko‘nikma va malakalar beradi; matematik bilimlar berishda o‘quvchilar yosh xusu-
siyatlari hisobga olinadi; yangi matematik tushuncha yoki
qonun kiritishga yonda-
shish muhim ahamiyatga ega va shu asosda uni bayon etish usuli tanlanadi; abstrakt
tushunchalar izohlar va misollar bilan beriladi; o‘qitishda takrorlash ham amalga
oshiriladi; o‘quv predmeti fan tizimini qisqartirishi va buzishi mumkin emas.
Hozirgi davrda matematika fani shartli ravishda ikkiga ajraladi:
1)elementar matematika, 2) oliy matematika.
Elementar matematika ham mustaqil mazmunga ega bo‘lgan fan bo‘lib, u oliy
matematikaning turli tarmoqlaridan, ya’ni nazariy arifmetikadan, sonlar nazariyasidan,
oliy
algebradan, matematik analizdan va geometriyaning mantiqiy kursidan olingan
elementar ma’lumotlar asosiga qurilgandir.
Oliy matematika fani esa real olamning fazoviy formalari va ular orasidagi
miqdoriy munosabatlarlarni to‘la hamda chuqur aks ettiruvchi matematik
qonuniyatlarni topish bilan shug‘ullanadi.