Mavzu: Buyuk erkinlik hartiyasi va uning tarixiy ahamiyati

Mavzu:Buyuk erkinlik hartiyasi va uning tarixiy ahamiyati.

Bajardi:Bozarova Dilorom

Reja:

Reja:

• Buyuk ozodlik xartiyasi 
• Gʻarb demokratiyasining ibtidosi. Buyuk erkinlik xartiyasi insoniyatga nima berdi?
• Buyuk ozodlik xartiyasi qanday hujjat?

Buyuk ozodlik xartiyasi (Lotincha Magna Carta („Buyuk xartiya“) yoki Magna Carta Libertatum („Buyuk ozodlik xartiyasi“)) 1215-yil Angliyada imzolangan muhim xujjat. Bu ayni paytda dunyo tarixini oʻzgartirgan voqelik sifatida ham qabul qilinadi. Buyuk ozodlik xartiyasi qirolning vakolatlarini qisqartirishga qaratilgan eng dastlabki xujjatlardan biri sanaladi. Shu bilan birga xujjatda baron va ruhoniylarga ayrim yengilliklar beriladi. Qirol ruhoniylarning erkin sayloviga aralashmaydi. Oʻz vasallaridan keragidan ortiq toʻlov talab qilmaydi va baronlarni oʻzboshimchalik bilan qamay olmaydi. Ritsar va shaharliklar, shuningdek dehqonlarga ham maʼlum yengilliklar beriladi. 63 moddadan iborat boʻlgan bu xujjatga koʻra davlat amaldorlarining dehqonlar haq-huquqlarini himoya qilishi, belgilangan miqdordan ortiqcha xizmat va toʻlov olish taʼqiqlanishi belgilab qoʻyiladi. Ammo xujjatning bu moddasiga deyarli amal qilinmaydi. Nima boʻlgan taqdirda ham „Buyuk ozodlik xartiyasi“ bugungi konstitutsiyaviy tuzumga oʻtishdagi ilk qadamlardan biri sifatida qabul qilinadi.

Buyuk ozodlik xartiyasi (Lotincha Magna Carta („Buyuk xartiya“) yoki Magna Carta Libertatum („Buyuk ozodlik xartiyasi“)) 1215-yil Angliyada imzolangan muhim xujjat. Bu ayni paytda dunyo tarixini oʻzgartirgan voqelik sifatida ham qabul qilinadi. Buyuk ozodlik xartiyasi qirolning vakolatlarini qisqartirishga qaratilgan eng dastlabki xujjatlardan biri sanaladi. Shu bilan birga xujjatda baron va ruhoniylarga ayrim yengilliklar beriladi. Qirol ruhoniylarning erkin sayloviga aralashmaydi. Oʻz vasallaridan keragidan ortiq toʻlov talab qilmaydi va baronlarni oʻzboshimchalik bilan qamay olmaydi. Ritsar va shaharliklar, shuningdek dehqonlarga ham maʼlum yengilliklar beriladi. 63 moddadan iborat boʻlgan bu xujjatga koʻra davlat amaldorlarining dehqonlar haq-huquqlarini himoya qilishi, belgilangan miqdordan ortiqcha xizmat va toʻlov olish taʼqiqlanishi belgilab qoʻyiladi. Ammo xujjatning bu moddasiga deyarli amal qilinmaydi. Nima boʻlgan taqdirda ham „Buyuk ozodlik xartiyasi“ bugungi konstitutsiyaviy tuzumga oʻtishdagi ilk qadamlardan biri sifatida qabul qilinadi.