Quloqlarning ichki tuzilishi bir xil kokleyaga oxshaydi va suyuqlik bilan toldirilgan murakkab quvurli tizim. Ichki quloq temporal suyak chuqurligida joylashgan bolib u ikki qisimdan iborat: KOKLEYA-(eshitish organi) va YARIM DEVORLI KANALLAR (muvozanat organi). Ushbu organlarda ovozni qabul qilish apparati va vestibular analizator mavjud bolib u kosmosdagi tananing pozitsyasini muvozanatini saqlab turish va mushaklarning ohangini nazorat qiladi. Bu ikki muhim tizimning anatomik umumiyligi juda muhim va ularning muvozanati faqat eshitish muammolarini emas balki asosiy simptomlari qusish kongil aynishi kabi vestibulyar funksional buzilishiga olib kelishi mumkin.
ICHKI QULOQ MUVOZANAT ORGANI:
Vestibulyar apparati yoki muvozanat organi uchta perpendikulyar tekislikda va ikki kichik bolakda joylashgan yarim dumli kanallardan iborat. Perilimfa endolimfa bilan toldirilgan boshqa kanallar mavjud kanallarni toldiradi ular kokleaning kanallari bilan boglanadi. Nozik nerv sonlari boshning yamoqlariga reaksiyaga kirishadigan impluslar hosil qiladi va miya boshga nisbatan tananing q anday joylashishini hisoblab chiqadi.
Vetsibulyar apparatlar xujayralari bosh aylanishidan butunlay boshqacha sabablarga kora implus hosil qilgan holatlar mavjud xuddi shunday holat ham ichki quloqning yalliglanishi yoki boshqa patalogiyalarda masalan quloq kanali juda issiq yoki sovuq suv bolganida sodir bokishi mumkin bunday hollarda kosmosda yonalishini yoqotib qoyadgan pastga tushish va bosh aylanishi hissi paydo bolishi mumkin.
Eshitish organi:
Ichki quloq eshitish hissiyotlariga javobgardir ovoz oynasi orqali tovushli tolqinlar ichki quloqqa tushadi
kichik villi vibratsiyasiga olib keladi Volsers osilyatsiyani impluslarga aylantiradi bu mIchki quloq eshitish hissiyotlariga javobgardir. Ovoz oynasi orqali tovushli tolqinlar ichki quloqqa tushadi iya eshitish nervi orqali kiradi va miya keyinchalik ularni audionar tasvirlarga aylantiradi.
Ichki quloq chastotani tan olish uchun masuldir shunda insonning ovozini boshqasidan farqlash qobilyati bor. Ichki quloqdagi elektromexanik jarayonlarning murakkab zanjiri uning barcha qismlarini oz ichiga oladi shuning uchun eshitish tartibida bolishi uchun ularning hammasi ananaviy tarzda ishlashi kerak agar ushbu mexanizmlarning har qanday biri muvafaqyatsiz bolsa eshitish buziladi.
Eshitish qobiliyati bu ichki quloqning eng kop tarqalgan patalogiyasi:
Quloqdagi tovush amplitudali va chastotali xususiyatlari bilan ifodalanadi. Genlik bu- ovoz tolqining membranaga bosim otqazadigan kuch bu esa oz navbatida ovoz tolqininig ikkinchi soniyagacha tebranishlarini aniqlaydi tovushlarni ajratib olish va muayyan chastotalarni aniqlash qobiliyatini yoqotish eshitish haloki deb ataladi.sensoniral karlik bu kokleaning sezgirligining buzilishi yoki eshitish asabining funksional pasayishidir. Superotqazuvchanlik eshitish halokati tashqi va orta quloq ortasida otqazuvchanlikning buzilishidir
Ushbu kasalliklar guruhiga vestibular yoki eshitish apparati shikastlanishi bilan bogliq patalogiyalar kiradi. Natijada bemorda eshitish qobilyati yoki muvozanatni saqlash bilan bogliq muammolar paydo boladi bazan ikkalasi ham paydo boladi ichki quloq kasalliklariining alomatlari.
Ichki quloqning eng kop uchraydigan kasalliklari bu- labirintit,neyrosenor karlik, meyer kasalligi va otosklerozdir. Bazi patalogiyalarni konservativ davolash eng maqbul usul sanalsa boshqalarda eshitish va muvozanat organlarining faoliyatini tiklash uchun yagona imkoniyat bu jarrohlik operyatsiyasini amalga oshirish yoki eshitish protezidan foydalanish boladi.
Qizigi shundaki….
Koxlear implantatsiya quloqning jiddiy patalogiyalarda eshitish qobiliyatini tiklaydigan eng noyob operyatsyalardan biridir . Ushbu aralashuv paytida ichki quloqdagi eshitish nervi elektrodga ulanadi u esa bemor boynining orqa tomoniga ornatilgan mikrafondan ovozli malumotlarni oladi. Songgi on yillikda ushbu turdagi jarrohlik dunyo boylab yuz minglab odamlarga eshitishni qaytarishga yordam beradi.
Quloqning ichki korinishi
Savollar;
1) Ichki quloq nimalardan tashkil topgan?
2) Suyak labirinti ichida nimalar joylashgan?,
3) Dahliz va yarimdoiracha kanalarda qanday retseptorlar joylashgan ?
4) Tashqi quloq yoli vazifasi nima ?
5) Quloq suprasining vazifasi qanday?
6) Tashqi quloq yolining oxirida nima joylashgan?
7) Nogora pardoning qalinligi qancha?
8) Orta quloq boshligi va burun-halqum yoli nima orqali tutashgan?
9) Ichki quloqning chiganoq qismida qanday retseptorlar joylashgan ?
10) Eshitish suyakchalari nimalardan iborat?
11) Ichki quloq kasalliklariga qaysilar kiradi?
Javoblari:
1) Boshliq va yarimdoira kanalchalar sistemasidan yani suyak labirinti.
