Tarix fakulteti “Manbashunoslik va arxivshunoslik“ kafedrasi Tarixshunoslik, manbashunoslik va tarixiy tadqiqot usullari ( mamlakatlar bo’yicha) 1-kurs
O’rta asrlarda xalifalik zaiflashuvi mustaqil davlatlar paydo bo’lishiga olib keldi. Bular Qarluqlar davlati (VIII-asr o‘rtalarida), Tohiriylar davlati (821-873y), Safforiylar davlati (873-900),Somoniylar (865-999) davlati va G‘aznaviylar (962-1186) davlati
Somoniylar davri tarixiga oid tarixiy manbalar orasida Narshaxiyning ― “Buxoro tarixi”, Abu Abdulloh Xorazmiyning ― “Mafotih ululum”, Ibn al-Asirning ― “Al komil fit-tarix” asarlarining masala mohiyatini oʻrganishdagi alohida oʻrni mavjud.
Shuningdek, mazkur davr xususida arab geograf va sayyohlaridan Ibn Xoʻrdodbek, Ibn al-Fakih, Ibn Rust, Ibn Fadlon, Qudam, Maʼsudiy, Istahriy, Ibn Havqal, al-Muqaddasiy asarlarida tegishli maʼlumotlar uchraydi.
Somoniylar tarixiga oid manbaalar
XX asr tarixshunosligida Somoniylar davlati tarixi toʻgʻrisida V.Bartold, Ye.A.Davidovich, A.A.Semyonov, K.Bosvort asarlari alohida ahamiyat kasb etadi.
Oʻzbek tarixshunosligida A.Ziyo, Sh.Kamoliddinov va boshqalarning masala mohiyatiga oid ilmiy chiqishlari eʼtiborga sazovordir.
Samoniylar davri uncha kòp òrganilmagan bòlsada Oʻrta Osiyo xalqlari hayotida Samoniylar sulolalari almashinishi, ularnig òziga xos siyosatini ochib beradigan asarlar ham uchraydi ulardan biri Shamsiddin Kamoliddinovning Ismoil ibn Ahmad as Samoniy asaridir. Ushbu kitob Ismoil ibn Ahmad as-Samoniyning davlat arbobi sifatida olib borgan siyosatiga baģishlangan kitobdir. Kitob ikki qismdan iborat:
1-qismida
Samoniylarning kelib chiqish tarixi masalasi taxlil etiladi. Xususan Ismoil Samoniyning islomdan oldingi davrlarda yashagan ajdodlari Bahrom Chubin, Janobboxon va Somon-Xudot haqida malumotlar berilgan.
Somoniylar tarixini rus tarixchi olimlar tamonidan o‘rganilishi aks ettirilgan. Jumladan V.V.Bartold asarlarida Somoniylar bevosita ularning kelib chiqishi, nomlanishi va mamlakat ijtimoiy – madaniy va iqtisodiy tamonlari yoritilishi tahlil qilingan. Bundan tashqari Somoniylar davri haqidagi boshqa manbalardagi ayrim ma’lumotlarni keltirilgan.
