Ms word matn protsessori interfeysi
Qashqadaryo viloyati G’uzor tumani 47-umumiy o’rta ta’lim maktabining INFORMATIKA fani o’qituvchisi ORALOV JAVOHIRNING 6-sinflarda “MS WORD MATN PROTSESSORI INTERFEYSI” mavzusida tayyorlagan bir soatlik
DARS ISHLANMASI
@DARS_ISHLANMA_YANGI
Matn protsessorlari matnning faqat mazmuni emas, balki tashqi ko‘rinishi ham katta ahamiyatga ega bo‘lganda qo‘llaniladi. Masalan, matnga turli rasm va jadvallar joylashtirish, belgilarning o‘lchami, rangi va ko‘rinishlarini o‘zgartirish va hokazo. Matn protsessorlari, odatda, rasmiy hujjatlar tayyorlashda ko‘p qo‘llaniladi. Matn protsessori yordamida tayyorlangan matn hujjat deb yuritiladi. Turli matn protsessorlarida matnni bezatish uchun turli kodlar qo‘llaniladi. Bunday hollarda hujjatlar har xil formatga ega deyiladi.
Shu sababli formatlangan matnli hujjatlarni bir matn protsessoridan boshqasiga olib o‘tishning har doim ham imkoniyati bo‘lmaydi.
Word interfeysi
Ishga tushirilgan MS Word dasturi interfeysida (quyidagi rasm) sarlavha satri , menyular satri , tasma ,
ish sohasi va holat satri aks etadi.
Sarlavha satrida Microsoft Word dasturida ishlanayotgan hujjatning nomi, ish faoliyatida juda ko‘p qo‘llaniladigan tugmalarni o‘zida mujassamlashtira oladigan tezkor panel hamda tugmalari aks etadi.
1
5
4
3
2
6
Menyular satridagi har bir menyu o‘ziga xos (yuqoridagi rasmda shtrix chegarali to‘rtburchak ichida ko‘rsatilgan) tasma bilan bog‘langan.
Tasmalar matn protsessori bilan ishlashda qulaylik hamda imkon
beradigan tugmalarni o‘z ichiga olgan (Paint dasturi uskunalar panelini
eslang).
Amaliy ishlarni bajarayotganingizda, asosan, quyidagi menyulartasmalaridan foydalanasiz: Fayl (Файл), Bosh (Главная), Joylashtirish (Вставка), Sahifani belgilash (Разметка страницы), Ko‘rinish (Вид). Ish sohasining kattaroq qismini ko‘rish zarur bo‘lsa, u holda 7 tugma yordamida tasmani «yig‘ib» ham qo‘yish mumkin. Tasmalar, o‘z navbatida, qo‘llanadigan obyektiga hamda vazifasiga mos nom bilan birlashtirilgan tugmalarning mantiqiy guruhlaridan iborat. Har bir menyu hujjat tayyorlashda muhim ahamiyatga ega. Masalan, tasmasi vertikal yo‘nalishda aks etadigan Fayl menyusi yordamida ishlanayotgan hujjat fayli ustida quyidagi amallarni bajarish mumkin: Matn protsessorlarida ishlaganda hujjatlarga oid quyidagi atamalarni ham bilish lozim.
So‘z belgilar ketma-ketligi bo‘lib, ular bir-biridan probel, nuqta, vergul, nuqtali vergul, ikki nuqta, qavs, tire, uzun tire yoki qo‘shtirnoq kabi belgilar bilan ajralib turadi.
Satr – bitta chiziqda yozilgan so‘zlar, harfl ar yoki belgilar ketmaketligi. Matn protsessorlari satr oxirida sig‘may qolgan so‘z yoki belgini keyingi satrga avtomatik o‘tkazadi.
Hoshiya – sahifa chetidagi toza saqlanadigan qism.
Bosh satr – hoshiyadan chekinishi bo‘lgan satr.
So‘z belgilar ketma-ketligi bo‘lib, ular bir-biridan probel, nuqta, vergul, nuqtali vergul, ikki nuqta, qavs, tire, uzun tire yoki qo‘shtirnoq kabi belgilar bilan ajralib turadi.
Satr – bitta chiziqda yozilgan so‘zlar, harfl ar yoki belgilar ketma-ketligi. Matn protsessorlari satr oxirida sig‘may qolgan so‘z yoki belgini keying satrga avtomatik o‘tkazadi.
Hoshiya – sahifa chetidagi toza saqlanadigan qism.
Bosh satr – hoshiyadan chekinishi bo‘lgan satr.
Hoshiya
So‘z
Satr
Bosh satr
Hoshiya
Abzas (nemischa: matnning bo‘limi) – bosh satri bo‘lgan satrlar ketma-ketligi. Bitta fikr haqidagi bir nechta gap alohida abzas ko‘rinishida ifodalanadi. Matn – abzaslar to‘plami.
Matn – abzaslar to‘plami.
Fragment (lotincha: bo‘lak) – san’at asari, matnning bo‘lagi.
Sahifa – kitob yoki daftar varag‘ining bir tomoni. Matn protsessorlarida sahifa bir bosma qog‘ozga mos keladi.
Format (lotincha: shakl beraman) – o‘lcham, shrift shakli, chizma ko‘rinishi, intervalni aniqlash yoki boshqa ko‘rinish berish.
Matn protsessoridagi amallarning ba’zilari bilan Paint dasturi orqali tanishgan edingiz.
Shuning uchun hech bir qiyinchiliksiz amalda qo‘llay olasiz.
Savol va topshiriqlar 1. Matn muharrirlariga nisbatan matn protsessorlarining afzalligi nimada? 2. Matn protsessorida hosil qilingan matn qanday ataladi? 3. Word matn protsessorini ishga tushirish usullarini amalda ko‘rsatib bering. 4. Word matn protsessorining interfeysi haqida qisqa ma’lumot bering. 5. Word matn protsessorining sarlavha satrida nimalar aks etadi? 6. Word matn protsessorining Fayl menyusi amallarini izohlang. 7. Word matn protsessorida tasmalar qanday vazifani bajaradi? 8. Word interfeysi rasmidan shrift, satr, abzas kabi tushunchalarga misollar ko‘rsating.
http://fayllar.org
Dostları ilə paylaş: |
