O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI
O‘ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
Xolmanova Z.Т.
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Toshkent -2007
Ushbu qo‘llanma oliy o`quv yurti, litsey, akademik litseylar, kasb-hunar kollejlari talabalari uchun mo‘ljallangan bo‘lib, tilning mohiyati, til va jamiyat, til va nutq, til va tafakkur munosabati, dunyo tillari tavsifi va tasnifi, til fanining bo‘limlari haqida umumiy ma’lumot berish, til haqidagi bilim ko‘nikmalarini chuqurlashtirish maqsadini qo‘yadi.
Mazkur qo‘llanmadan til xususiyatlarini, fan asoslarini o‘rganuvchi barcha qiziquvchilar, jumladan oliy o‘quv yurtiga kirish maqsadidagi tinglovchilar foydalanishi mumkin.
Muharrir: f.f.d. H.DADABOYEV
Taqrizchilar: f.f.n., dots M. QODIROV f.f.n., dots Z. HAMIDOV
Mazkur qo‘llanma O‘zMU O‘zbek filologiyasi fakulteti oquvmetodik kengashi yig‘inida hamda fakultet Ilmiy kengashining 2005 yil 10 iyuldagi majlisida tasdiqlangan va nashrga tavsiya etilgan.
KIRISH
“ Tilshunoslikka kirish” kursi tilshunoslik fani haqida asosiy ma'lumot beradi. Mazkur kitob “Tilshunoslikka kirish” predmeti haqidagi darslik, o‘quv qo‘llanmalari hamda ma’lum pedagogik tajribalar asosida tayyorlangan bo‘lib, til ilmi haqidagi muhim jihatlarni o‘rganishga qaratilgan. Mavzular muayyan izchillikda talabalarning fikrlash qobiliyatlarini e’tiborga olgan holda joylashtirilgan.
Mazkur qo‘llanmaning qayd etilgan tarzda tuzilishi:
-talabalarning umumta’lim tahsili jarayonida olgan bilimlarini umumlashtirishni va mustahkamlashni;
-tilning o‘ziga xos tabiatini tahlil etishni;
-til va jamiyat; til va tafakkur; til va nutq munosabatlarini o‘rganishni;
-til birliklarining o‘zaro mutanosib, yaxlit tizim sifatida namoyon bo‘lishini;
-til fanining har bir bo‘limi mohiyatini yoritishni;
-til fani bo‘limlarining o‘rganish obyektini tushuntirishni;
-talabalarda ’Tilshunoslikka kirish” kursi doirasida mustaqil fikrlay olish ko‘nikmalarini shakllantirishni nazarda tutadi.
«Tilshunoslikka kirish” til ilmining mohiyati haqida dastlabki ilmiy ma’lumotlar asosidagi fan ko‘nikmalarini shakllantirishga xizmat qiladi. Mazkur fanni o‘zlashtirayotgan talaba tilshunoslik sohalari, fan bo‘limlari haqida atroflicha bilimni egallashi lozim.
Uhbu qo‘llanmada tilning o‘ziga xos tabiati, tilshunoslik masalalari, tilshunoslik bo‘limlarining mazmun-mohiyati talabalarning milliy-lisoniy ko‘nikmalariga asosan hamda mutaxassislik yo‘nalishiga ko‘ra o‘zbek tili misolida yoritildi.