Namangan muhandislik-pedagogika

---

O

O

’

’

Z

Z

B

B

E

E

K

K

I

I

S

S

T

T

O

O

N

N

 

 

R

R

E

E

S

S

P

P

U

U

B

B

L

L

I

I

K

K

A

A

S

S

I

I

 

 

O

O

L

L

I

I

Y

Y

 

 

V

V

A

A

 

 

O

O

’

’

R

R

T

T

A

A

 

 

M

M

A

A

X

X

S

S

U

U

S

S

 

 

T

T

A

A

H

H

L

L

I

I

M

M

 

 

V

V

A

A

Z

Z

I

I

R

R

L

L

I

I

G

G

I

I

 

 

 

 

 

 

Namangan muhandislik-pedagogika  

instituti  

 

Qurilish fakul’teti 

 

«CHizmachilik va muhandislik grafikasi»  kafedrasi 

 

 

«

CHizma geometriya va muhandislik grafikasi

» fanidan   

 

 

 

 

 

Bajardi:

 

 

         28-AYA-14  gurux talabasi 

  

 

            Karimqulov Z. 

 

 

 

 

 

       Qabul qildi

: 

 

       ass.A.Qahharov 

 

 

 

 

NAMANGAN – 2014 y  

---

Mavzu: Tekisliklar.   

 

 

1. Tekislikni  epyurda  berilishi  usullari. 

Tekislik  hamma  tomonga  cheksiz  cho’zilganuzluksiz  sirtdir.  Proyeksiyalar  tekisligiga 

perpendikulyar  bo’lmagan  biror  P  tekislikning  har  bir  nuqtasi  shu  perpendikulyar  tekisligiga 

proyeksiyalansa, 

P 

tekislikning 

hamma 

nuqtalari 

proyeksiyalari 

proyeksiyalar 

tekisligini 

butunlay 

qoplaydi; 

tekislikni 

proyeksiyasi 

aniq 

bo’lmaydi. 

Shuning 

uchun 

tekislik 

proyeksiyalanmaydi.  Faqat unda  yotgan  geometrik  elementlar  proyeksiyalanadi. 

Tekislikni  fazodagi  vaziyatini  belgilovchi  eng  oddiy  geometric  elementlar  nuqtalar  va 

to’g’ri  chiziqlardir. 

Tekislikning  fazodagi  vaziyati  uning  bir  to’g’ri  chiziqda  yotmagan  uchta  nuqtasining 

o’rni  bilan  belgilanadi,  ya’ni  uning  nuqta  bo’yicha  tekislikning  istalgan  boshqa  nuqtalarini 

hamma  vaqt  topish  mumkin. 

1  –  shaklda  fazodagi  P  tekislik  bir  to’g’ri  chiziqda  yotmagan  A,  B,  C  nuqtalarni  o’zaro 

tutashtirishdan  hosil  bo’lgan  AB,  BC  va  AC  chiziqlarning  cheksiz  davomidagi  hamma  nuqtalar 

(masalan,  X,  Y  …)  berilgan  P  tekislikda  yotadi.  Agar  Ab  chiziqdagi  X  nuqtani  C  nuqta  bilan 

tutashtirsak,  bu chiziq  ham  shu  tekislikda  yotadi. 

 

 

Uchta  nuqtadan  ikkitasi  orqali  hamma  vaqt  bir  to’g’ri  chiziq  yoki  uch  nuqtadan  hamma 

vaqt  kesishgan  ikki  to’g’ri  chiziq  yoxud  parallel  ikki  to’g’ri  chiziq  o’tkazish  mumkin.  Shunga 

ko’ra,  tekislik  epyurda;  (2–shaklda  ko’rsatilgandek)  1)  bir  to’g’ri  chiziqda  yotmagan  uchta 

nuqtaning  proyeksiyalari  bilan;  2)  bir  to’g’ri  chiziqning  va  unda  yotmagan  bir  nuqtaning 

proyeksiyalari  bilan;  3)  kesishgan  ikki  chiziqning  proyeksiyalari  bilan  va  4)  parallel  ikki 

chiziqning  proyeksiyalari  bilan  berilishi  mumkin.